پولیپ بینی چیست؟
پولیپ بینی (nasal polyps) برآمدگی نرم و غیر سرطانی است که به دلیل رشد بافت های مخاطی بینی و در پوشش مسیرهای بینی یا سینوس ها ایجاد می شود.
پولیپ بینی معمولا بدون درد بوده و احتمالا به علت التهاب مزمن ناشی از بیماری آسم، عفونت مکرر، آلرژی، حساسیت دارویی یا برخی اختلالات ایمنی رخ دهد. در برخی کودکان مبتلا به فیبروز کیستیک نیز احتمال بروز پولیپ بینی وجود دارد.
پولیپ ها به شکل قطره اشک در اندازه های مختلف و رنگ های زرد-قهوه ای یا صورتی ظاهر شده و بعد از رشد کامل مانند انگور آویزان از شاخه به نظر می رسند.
پولیب بینی ممکن است به صورت تنها یا خوشه ای و در یک یا هر دو حفره بینی رخ دهد. پولیپ های کوچک معمولا نشانه خاصی ندارند اما پولیپ های بزرگ یا خوشه ای می توانند موجب مشکلات تنفسی و عفونت های مکرر شده، حس بویایی فرد را تحت تاثیر قرار داده و سینوس ها را مسدود کنند.
4 تا 40 درصد جمعیت جهان به پولیب بینی دچار هستند و این اختلال در مردان، 2 تا 4 برابر بیشتر از زنان دیده می شود.
علائم و نشانه های پولیپ بینی چیست؟
معمولا پولیپ بینی با نشانه یا علامت خاصی همراه نیست اما پولیپ های بزرگ باعث مسدود شدن راه بینی شده و گرفتگی بینی مزمن ایجاد می کنند. از جمله علائم احتمالی پولیپ بینی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گرفتگی و احتقان بینی
- آبریزش بینی؛ به طوری که فرد مدام حالت سرماخوردگی دارد
- ترشحات پشت حلقی
- کاهش یا از بین رفتن حس بویایی؛ ممکن است بعد از درمان پولیب برطرف نشود
کاهش حس چشایی؛ ممکن است بعد از درمان پولیپ برطرف نشود. - تنفس از طریق دهان
- احساس فشار در پیشانی و جلوی صورت
- خروپف
- درد صورت یا سردرد؛ در صورتی که علاوه بر پولیپ عفونت سینوسی نیز رخ داده باشد
- درد دندان های بالایی
- تغییرات آوایی
- خارش در اطراف چشم
- آپنه خواب (در موارد شدید)؛ ممکن است باعث قطع تنفس در حین خواب شود
- دوبینی(در موارد شدید)؛ در صورتی که فرد دچار سینوزیت قارچی آلرژیک یا فیبروز کیستیک باشد احتمال آن افزایش می یابد
علت پولیپ بینی چیست؟
علت دقیق پولیپ بینی تاکنون مشخص نشده ، اگرچه در اکثر موارد با آسم غیرآلرژیک مرتبط است اما در سایر موارد عامل تنفسی یا آلرژی نقشی در بروز این اختلال ندارد.
مکانیزم دقیق شکل گیری پولیپ بینی ناشناخته است اما بیشتر محققان بر این باورند که پولیپ بینی ناشی از التهاب بینی یا سینوس ها می باشد و در بافت ملتهب مخاط بینی رشد می کند.
مخاط بینی یک لایه بسیار مرطوب است که از بخش داخلی بینی و سینوس ها محافظت کرده و هوای داخل بینی را مرطوب می کند. برخی محققان اعتقاد دارند بروز عفونت یا آلرژی باعث التهاب و قرمز شدن بافت مخاطی شده و مایعی از این بافت ترشح می شود که انباشته شدن آن در طولانی مدت ممکن است به پولیپ بینی منجر شود.
پولیپ بینی اغلب در ناحیه نزدیک دهانه های سینوسی در مسیرهای بینی ایجاد می شود اما به طور کلی می تواند در هر قسمتی در مسیرهای بینی یا سینوسی رخ دهد.
اگرچه در برخی افراد ممکن است پولیپ بینی بدون مشکلات قبلی ایجاد شود اما اغلب اوقات پولیب بینی به دلایل زیر رخ می دهد:
- عفونت های سینوسی مزمن یا مکرر
- آسم
- رینیت آلرژیک (تب یونجه)
- سینوزیت قارچی آلرژیک؛ نوعی آلرژی نسبت به قارچ‌های موجود در هوا
- فیبروز کیستیک؛ بیماری مزمن که روی اندام هایی مانند کبد، ریه، پانکراس و روده تاثیر می گذارد
- سندروم چرگ اشتراوس؛ بیماری که منجر به التهاب رگ های خونی می شود
- حساسیت به داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا آسپیرین
- عوامل ارثی؛ ممکن است ژن ها باعث واکنش مخاطی نسبت به التهاب شود، احتمال ابتلا به پولیپ بینی در افرادی که والدین آن ها با این اختلال درگیر هستند، بیشتر است
- – سن؛ اگرچه پولیپ بینی ممکن است در هر سنی رخ دهد اما در افراد میانسال رایج تر می باشد
نکته: پولیپ بینی ارتباطی با پولیپ کولون یا رحم ندارد.
روش های تشخیص پولیپ بینی
پزشک معمولا با بررسی علائم، استفاده از دستگاه نوری اتوسکوپ یا نازوسکوپ و معاینه مسیرهای داخل بینی قادر به تشخیص پولیپ بینی است. گاهی برای تشخیص دقیق پولیپ بینی نیاز به آزمایش و تست های زیر می باشد:
1. آندوسکوپی بینی
اگر پولیپ بینی در نواحی عمیق تر سینوسی ایجاد شده باشد، برای تشخیص نیاز به آندوسکوپی بینی می باشد. در این روش پزشک با وارد کردن یک لوله باریک و منعطف دوربین دار به نواحی عمیق تر، پولیپ بینی را تشخیص می دهد.
2. سی تی اسکن یا ام آر آی
گاهی برای تعیین دقیق اندازه و موقعیت پولیپ ممکن است نیاز به سی تی اسکن یا ام آر آی باشد. پزشک با اسکن بینی می تواند پولیپب بینی و سایر اختلالات مرتبط با التهاب مزمن را تشخیص داده و از تغییر شکل استخوانی ناشی از پولیپ آگاه می شود.
3. تست آلرژی
اگر پزشک احتمال دهد آلرژی باعث ایجاد یا پیشرفت پولیپ بینی شده است، تست آلرژی انجام می دهد. تست آلرژی به پزشک کمک می کند تا منشا التهاب مکرر بینی را تعیین کند.
در این تست پزشک سوراخی کوچک روی پوست فرد ایجاد کرده و انواع آلرژن های مایع را روی آن قرار می دهد تا واکنش بدن فرد نسبت به آن ها را بررسی کند.
4. فیبروز کیستیک
اگر بیمار کودک باشد ممکن است نیاز به انجام آزمایش های مرتبط با بیماری های ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک باشد.
راه های درمان پولیپ بینی
درمان دارویی پولیپ بینی
به طور کلی داروهای ضدالتهاب ممکن است به کاهش اندازه پولیپ بینی و کاهش علائم گرفتگی و احتقان کمک کند. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. اسپری های استروئیدی
اسپری استروئید بینی به کاهش آبریزش بینی و انسداد کمک کرده و برای درمان پولیپ های کوچک بینی تجویز می شود. مصرف این اسپری ها ممکن است با عوارضی همچون گلو درد، سردرد یا خونریزی بینی همراه باشد و در صورت قطع مصرف احتمالا علائم به سرعت بازمی گردد.
برخی نمونه های اسپری های استروئید بینی عبارتند از:
فلوتیکازون
بودزونید
فلونیزولید
مومتازون
تریامسینولون
بکلومتازون
سیکلسونید
2. استروئیدهای خوراکی
در صورت بی اثر بودن اسپری بینی، بزرگ بودن پولیپ یا التهاب شدید، ممکن است استروئید خوراکی یا تزریقی مانند پردنیزون به تنهایی یا به همراه اسپری استروئیدی تجویز شود.
اگرچه مصرف قرص های استروئیدی در کاهش و درمان پولیپ بسیار موثر هستند اما در درازمدت به عوارض جدی مانند احتباس مایعات، افزایش فشار خون، افزایش فشار در چشم یا افزایش وزن منجر خواهد شد و نباید بیشتر از چند هفته مصرف شود.
3. آنتی هیستامین و آنتی بیوتیک
پزشک ممکن است برای درمان التهاب های شدید، آلرژی یا عفونت های سینوسی، اقدام به تجویز داروهایی مانند آنتی هیستامین یا آنتی بیوتیک کند.
عمل جراحی پولیپ بینی
اگر بعد از مصرف داروها علائم پولیپ بینی بهبود پیدا نکند ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن کامل پولیپ بینی باشد.
نوع عمل جراحی به اندازه پولیپ بستگی دارد و به یکی از روش های زیر انجام می شود:
1. پولیپکتومی
روش پولیپکتومی رایج ترین عمل جراحی برای از بین بردن پولیپ بینی می باشد که معمولا یک عمل جراحی سرپایی است و ممکن است به بیهوشی موضعی یا عمومی نیاز داشته باشد. در طول عمل، پزشک با وارد کردن یک دستگاه کوچک مکشی پولیپ بینی را از بین می برد.
2. آندوسکوپی سینوسی
برای پولیپ های بزرگ تر پزشک ممکن است از عمل جراحی آندوسکوپی سینوسی استفاده کند که طی آن لوله نازک دوربین دار با ابزار کوچکی وارد بینی شده و بعد از پیدا کردن پولیپ های بینی آن ها را از بین می برد.
پزشک همچنین ممکن است اقدام به بزرگ کردن دهانه سینوس ها که به مسیرهای بینی منتهی می شود بکند.
بعد از عمل جراحی از اسپری بینی یا شستشوی آب نمک استفاده می شود تا از بازگشت پولیپ بینی جلوگیری کرده و التهاب داخل مسیرهای بینی از بین برود.
عوارض احتمالی عمل پولیپ
درمان پولیپ بینی به خصوص با روش جراحی ممکن است با خونریزی بینی یا عفونت همراه باشد.
با اینکه در اکثر موارد، علائم پولیپ بعد از عمل جراحی به میزان قابل توجهی بهبود پیدا می کند اما برخی علائم مانند از دست دادن حس بویایی و چشایی باقی خواهد ماند.
درمان های گیاهی و خانگی پولیپ بینی
1. روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتری می باشد و به همین دلیل برای کاهش التهاب پولیپ بینی و سایر عفونت های بینی موثر است. کافیست به طور مرتب از روغن درخت چای در دهانه حفره های بینی استفاده شود.
هشدار: از مصرف خوراکی روغن درخت چای اجتناب کنید.
2. زردچوبه
تحقیقات نشان می دهد زردچوبه به دلیل ترکیبات کورکومین موجود در آن دارای خواص التیام بخشی قوی بوده و برای درمان پولیپ بینی و بیماری های سینوسی بسیار مفید است.
کافیست زردچوبه را به عنوان ادویه به رژیم غذایی خود اضافه کرده یا از مکمل های آن استفاده کنید.
3. فلفل قرمز
فلفل قرمز به کاهش التهاب کمک کرده و از انسداد بینی و آلرژی جلوگیری می کند. ویتامین C و آنتی اکسیدان های قوی موجود در فلفل قرمز باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
4. سرکه سیب
سرکه سیب برای درمان آلرژی های فصلی و سرماخوردگی بسیار مفید بوده و به کاهش التهاب پولیپ بینی کمک می کند.
کافیست 2 قاشق سرکه سیب را به 1 لیوان آب اضافه کرده و هر روز سه مرتبه بنوشید.
5. سیر
سیر به دلیل ترکیبات آلیسین و خواص ضد ویروسی و ضد قارچی برای کاهش عوارض سرماخوردگی و سایر عفونت ها مفید است و به درمان پولیپ بینی کمک می کند.
می توان از مکمل های سیر استفاده کرده یا آن را مستقیما به غذا افزود.
6. پیاز
پیاز حاوی آنتی اکسیدان های قوی می باشد که از التهاب جلوگیری و برای افراد مبتلا به آسم یا عفونت های تنفسی عالی است. پیاز زرد و قرمز حاوی ترکیبات کورستین بیشتری بوده و برای درمان پولیپ بینی موثرتر می باشند.
7. سبزیجات سبز و هم خانواده کلم
برای درمان پولیپ بینی توصیه می شود مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان های قوی مانند ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E، سلنیوم و بتاکاروتن مصرف کنید زیرا باعث تقویت سیست ایمنی و درمان انواع عفونت و التهاب می شود.
از جمله این مواد غذایی می توان به سبزیجات سبز و هم خانواده کلم مانند اسفناج، هویج، سیب زمینی شیرین، زردالو، انبه، ملون ، کلم بروکلی و کلم پیچ اشاره کرد.
پیشگیری از پولیپ بینی
برای پیشگیری از پولیپ بینی به توصیه های زیر توجه کنید:
1. کنترل بیماری آلرژی و آسم: به توصیه های پزشک در این زمینه توجه کرده و در صورت عدم بهبود علائم، حتما درباره تغییر برنامه درمانی با پزشک مشورت کنید.
2. دوری از تحریک کننده های بینی: تا حد امکان از تنفس در هوای آلوده با دود سیگار، دودهای شیمیایی یا گرد و غبار و غیره اجتناب کنید زیرا این عوامل باعث التهاب و سوزش بینی و سینوس ها می شود.
3. رعایت بهداشت فردی: یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از ابتلا به عفونت های باکتریایی و ویروسی شستن مرتب دست ها می باشد.
4. مرطوب نگه داشتن هوای منزل: رطوبت موجود در هوا به بهبود تنفس و جریان هوا داخل بینی و سینوس ها کمک کرده و از انسداد و التهاب جلوگیری می کند.
5. شستشوی بینی: از اسپری آب نمک برای تمیز کردن مسیرهای بینی استفاده کنید، این کار به بهبود آلرژی و سایر عوامل موثر در بروز پولیپ بینی کمک می کند.
پولیپ بینی و بوی بد دهان
گاهی پولیپ بینی می تواند باعث بدبو شدن دهان و تنفس بیمار شود. عفونی شدن سینوس ها باعث ایجاد ترشحات پشت حلق و مسیرهای بینی می شود که شرایط را برای رشد باکتری ها فراهم کرده و به مسدود شدن سینوسی، سینوزیت و بوی بد دهان منجر می شود که از جمله عوامل اصلی آن می توان به التهاب داخل بینی به دلیل آلرژی و پولیپ بینی اشاره کرد.
منبع: healthline – medicalnewstoday – livestrong – draxe
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
