سیروز کبدی از بیماری های پیشرونده کبدی است که به مرور زمان صدمات جدی به سلول های کبدی وارد کرده و در صورت عدم درمان به مشکلات سلامتی از جمله ادما و تجمع آب اضافی در بدن، واریس مری، عفونت، سرطان کبد و اختلالات انعقاد خون منجر خواهد شد.
از آن جا که رژیم غذایی و تغذیه مناسب در پیشگیری و درمان بیماری های کبدی از جمله سیروز کبدی نقش مهمی ایفا می کند، در ادامه قصد داریم به مهم ترین نکات درباره رژیم غذایی سیروز کبدی بپردازیم. با کوکا همراه باشید.
رژیم غذایی سیروز کبدی
1. سدیم و نمک
سدیم که به مقدار فراوانی در نمک یافت می شود باعث مرگ سلول های کبدی شده و تاثیر منفی بر سلامت کبد به جا می گذارد. نمک زیاد باعث تجمع آب در بدن شده و خطر بروز ادما و آسیت در افراد مبتلا به سیروز کبدی را افزایش می دهد.
معمولا پزشکان مصرف سدیم در بیماران سیروز کبدی را تا مصرف روزانه 2.08 گرم یا کمتر (5.2 گرم نمک) محدود می کنند.
برای کاهش مصرف نمک به نکات زیر توجه داشته باشید:
- از خوردن غذاهای شور و آوردن نمک سر سفره اجتناب کنید.
- از مصرف مواد غذایی نمکی مانند سس گوجه فرنگی یا مواد غذایی کنسرو شده که حاوی نمک زیاد هستند پرهیز کنید.
- توصیه می شود برای خوش طعم کردن غذا، آبلیمو یا ادویه های دارویی را جایگزین نمک کنید.
- هنگام خرید مواد غذایی به برچسب مواد آن دقت کنید.
- از مصرف فست فودها و غذاهای آماده اجتناب کنید.
- مصرف گوشت بخصوص گوشت قرمز که حاوی سدیم فراوان است را محدود یا متوقف کنید و از گزینه های گیاهی به جای گوشت استفاده کنید.
- در مصرف سبزیجات کنسرو مانند کنسرو لوبیا و همچنین ماهی دودی و تن ماهی که معمولا نمک زیادی دارند احتیاط کنید.
- برخی آب معدنی ها حاوی سدیم هستند حتما به برچسب آن ها توجه کنید.
نکته: یک روش برای تشخیص این که محصولات غذایی بسته بندی شده حاوی نمک زیاد هستند یا خیر این است که به اطلاعات تغذیه ای برچسب آن ها دقت کنید. در صورتی که به ازای هر 100 گرم، حاوی بیش از 1.5 گرم نمک (یا 0.6 گرم سدیم) باشد ماده غذایی پرنمک محسوب می شود و اگر حاوی کمتر از 0.3 گرم نمک (یا 0.1 گرم سدیم) باشد ماده غذایی کم نمک است.
2. کلسیم، منیزیم و روی
افراد مبتلا به سیروز کبدی ممکن است اشتهای خود را از دست داده و دچار تهوع و استفراغ شوند، این عوامل موجب کاهش وزن و کمبود مواد معدنی همچون کلسیم و منیزیم (که با علائم گرفتگی عضلانی، خستگی، ضعف، تهوع و استفراغ همراه است) و یا روی ( که با کاهش حس چشایی و تغییر مزه ها همراه است) می شود.
توصیه می شود این افراد وعده های غذایی کم حجم تر با تعداد بیشتر (4 تا 7 بار در روز) از جمله میان وعده های شبانه داشته باشند.
برخی بیماران سیروز کبدی به پوکی استخوان دچار می شوند، در صورت تشخیص این عارضه ممکن است برای جلوگیری از شکستگی های استخوانی مکمل های کلسیم و ویتامین D تجویز شود.
3. پروتئین
مهم است که افراد مبتلا به سیروز کبدی، مواد مغذی از جمله کربوهیدرات، پروتئین، چربی، ویتامین ها و مواد معدنی به اندازه کافی دریافت کنند زیرا معمولا بدن این افراد به انرژی و پروتئین بیشتری نسبت به افراد سالم با همان وزن نیاز دارد.
افراد مبتلا به سیروز کبدی باید هر روز حدود 25 تا 35 کیلو کالری و 1 تا 1.2 گرم پروتئین برای هر کیلو وزن مصرف کنند بنابراین توصیه می شود در هر وعده غذایی بخصوص وعده صبحانه مواد پروتئینی و نشاسته مصرف شود.
یکی از عوارض سیروز کبدی آنسفالوپاتی کبدی است که به دلیل سمی شدن جریان خون مغز با اسید آمینه، آمونیاک و سموم رخ می دهد و ممکن است باعث از دست دادن موقت حافظه شود. اسیدهای آمینه و آمونیاک از پروتئین موجود در غذاها ایجاد می شود.
تا مدت ها اعتقاد بر این بود که پروتئین برای افراد مبتلا به آنسفالوپاتی کبدی مضر است و حتی هنوز در برخی سایت ها به اشتباه این مطلب مطرح می شود در حالی که ثابت شده مصرف پروتئین برای این افراد مفید است اما لازم است به نکات زیر توجه داشته باشند:
- برخی محققان بر این باور هستند که بیماران مبتلا به سیروز کبدی بهتر است از پروتئین های گیاهی مانند لوبیا، عدس و توفو یا محصولات لبنی به جای گوشت استفاده کنند.
- بهتر است پروتئین با مقادیر کمتر اما در وعده های غذایی بیشتر در طول شبانه روز مصرف شود.
- بعضی از پزشکان شربت لاکتولوز تجویز می کنند که باعث حرکت سریع تر غذا در روده شده و با کاهش جذب فشار کمتری به کبد وارد شده و از مسموم شدن جریان خون جلوگیری می شود.
4. نوشیدن آب
از آن جایی که تجمع آب و تورم دست و پا از عوارض سیروز کبدی است برخی بیماران از نوشیدن آب اجتناب می کنند اما این کار باعث کم آبی بدن خواهد شد، توصیه می شود روزانه آب کافی مصرف شود.
باید و نبایدهای تغذیه ای برای سیروز کبدی
- مصرف میوه ها، سبزیجات تازه و غلات کامل برای افراد مبتلا به سیروز کبدی مفید است.
- پس از مشورت از پزشک در صورت نیاز از مولتی ویتامین ها یا مکمل های غذایی استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای پرچرب خودداری کنید زیرا هضم چربی در بدن توسط صفرای تولید شده در کبد انجام می شود و آسیب های کبدی تولید صفرا را کاهش داده و هضم چربی به درستی انجام نمی شود و باعث ایجاد مشکلات گوارشی در افراد مبتلا به سیروز می شود. اگرچه نباید مصرف چربی به طور کامل حذف شود و بهتر است از روغن های گیاهی، آجیل و آووکادو استفاده کنید.
- مصرف سیگار و بخصوص الکل برای کبد بسیار مضر است و آسیب های جدی به سلول های کبدی وارد می کند.
- از مصرف مواد غذایی دریایی خام یا نیمه پخته مانند حلزون صدف دار خودداری کنید.
- برای درمان گیاهی سیروز کبدی مصرف مواد غذایی همچون سبزیجات برگ سبز تیره، زردچوبه، آووکادو،روغن زیتون، روغن نارگیل، آب لیمو، مواد غذایی حاوی پروبیوتیک، دانه پاپایا، چای سبز، زنجبیل، ریشه قاصدک، سیب زمینی شیرین، موز مفید است.
منبع: hepatitis – britishlivertrust – verywellhealth
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
