مشخصات ظاهری | خصوصیات رفتاری | محل زندگی | غذا | دشمن | زاد و ولد | طول عمر | خطر انقراض | حقایق جالب
کل یال دار نوعی شاخ دراز یا آنتلوپ است که هم نوع نر و هم ماده آن با داشتن شاخ های بلند ظاهری تهاجمی پیدا کرده و به خصوصیات رفتاری همچون پر جنب و جوش بودن، انرژی و فعالیت زیاد به شهرت رسیده اند.
همه ساله حدود 2 میلیون کل یال دار مهاجرت می کنند و صحنه های جالبی در طبیعت وحش آفریقا به نمایش می گذارند.
سرعت دویدن این حیوان حدود 80 کیلومتر در ساعت می باشد و دارای دو گونه اصلی کل یال دار آبی و سیاه می باشد.
اگر کنجکاو هستید درباره خصوصیات رفتاری و ظاهری این حیوان بیشتر بدانید در ادامه مطلب با کوکا همراه باشید.
مشخصات ظاهری کل یال دار
کل یال دار ظاهر چندان متقارنی ندارد. به عنوان مثال بخش جلوی بدنش سنگین و بزرگ و قسمت عقب و پاهایش لاغر هستند. همچنین سر مستطیل مانند و شانه های پهن دارد و پوزه بزرگش با قسمت جلوی بدنش که عضلات بزرگی دارد متناسب می باشد.
رنگ کل های یال دار ممکن است با هم تفاوت داشته باشد، برخی از آن ها به رنگ خاکستری روشن، برخی دیگر تقریبا خاکستری مایل به آبی هستند و تیره رنگ ترین آن ها به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای می باشند.
این حیوان روی شانه هایش نوارهای قهوه ای تیره رنگی دارد که به صورت عمودی روی بدنش کشیده شده است، همچنین دارای یال سیاه رنگ ضخیم و بلند و ریش بلند تیره یا رنگ پریده روی گردنش می باشد.
شاخ کل یال دار نر 2 برابر ماده ها و حدود 84 سانتی متر و در ماده ها بین 30 تا 40 سانتی متر می باشد. گفته شده پایه این شاخ با افزایش سن محکم تر و زمخت تر می شود.
لازم به ذکر است کل یال دار آبی معمولا تا ارتفاع 140 سانتی متر رشد کرده و وزنش می تواند به 272 کیلوگرم برسد.
خصوصیات رفتاری کل یال دار
کل یال دار به قلمروی خود اهمیت زیادی می دهد و یک شاخ دراز پر انرژی محسوب می شود که بیشترین فعالیتش هنگام صبح تا ساعات ابتدایی بعد از ظهر می باشد.
گفته شده تقریبا 50 درصد از زندگی کل یال دار در استراحت می گذرد، 33 درصد آن به چرا کردن اختصاص دارد و 12 درصد بقیه صرف تعامل با سایر کل های یال دار می شود.
گله های کل یال دار معمولا مناطقی را برای زندگی انتخاب می کنند که اعضای گله با وجود نزدیک بودن به هم بتوانند آزادانه در اطراف پرسه بزنند. آن ها از قلمروی خود به شدت محافظت می کنند و اصلا عجیب نیست که 270 کل یال دار در منطقه ای به وسعت یک کیلومتر مربع ساکن باشند.
برخی گله ها ثابت هستند و در قلمروی خود می مانند اما برخی دیگر دائما در حال حرکت می باشند. با این حال تقریبا همه کل ها شب ها و در هوای گرم به استراحت می پردازند.
این حیوان هنگام مهاجرت در گله های حداقل هزار تایی سفر می کند.
محل زندگی کل یال دار
کل یال دار خانه خود را در جنگل ها و دشت های پوشیده از چمن زار می سازد و بیشتر در مناطق مختلف شرق آفریقا از جمله کنیا و سرنگتی در تانزانیا زندگی می کند.
کل ها زندگی در ساواناهای اقاقیا را ترجیح می دهند زیرا به دلیل رطوبت موجود در خاک، علف ها به سرعت رشد کرده و منابع غذایی تازه همیشه در دسترس آن ها خواهد بود.
در حالت معمول کل های یال دار با هم نوعان خود زندگی می کنند اما گاهی به صورت موقتی با گورخرهایی که در دشت ها دیده اند همراه می شوند. علت این همراهی این است که گورخرها لایه بالایی علف ها را خورده و کل های یال دار می توانند به بخش های زیرین گیاهان دست پیدا کنند.
غذای کل یال دار
کل یال دار یک گیاه خوار است و به دلیل رژیم غذایی خود اغلب در حال سفر است تا منابع آب در دسترس داشته باشد و روزانه دو بار آب و علف تازه مصرف کند.
این حیوان در آب و هوای آفتابی در میان علف های تازه به چرا می پردازد و قبل از شروع فصل بارانی به خانه می رود، سپس با پایان فصل بارندگی دوباره برای چرا کردن به نواحی پر از علف بر می گردد.
از آن جا که کل های یال دار دهان بزرگی دارند می توانند خیلی سریع علف های زیادی بخورند و در اوقاتی که علف چندانی یافت نمی شود از درختچه ها و درختان برای تغذیه استفاده می کنند.
دشمن کل یال دار
کل یال دار در برابر گوشت خواران بزرگ تر آسیب پذیر می باشد، از جمله:
جالب است بدانید هر چه جثه کل یال دار بزرگ تر باشد میزان آسیب پذیری او در برابر دشمنانش بیشتر خواهد بود.
اعضای گله زمانی که با دشمن روبرو می شوند برای محافظت از خود به صورت گروهی دور هم جمع شده و شروع به کوبیدن پا روی زمین می کنند. همچنین صداهای بلندی ایجاد می کنند تا سایر اعضای گله متوجه خطر شوند.
از بین رفتن زیستگاه ها و تکه تکه شدن آن ها با حصار توسط کشاورزان از دیگر عوامل تهدید کننده جمعیت کل های یال دار می باشد.
کل یال دار یکی از گیاه خوارانی است که باعث از بین رفتن محصولات کشاورزی می شود و به همین دلیل معمولا کشاورزان این حیوانات را کشته و دور زمین های خود حصار می کشند تا کل ها نتوانند وارد آن ها شوند.
زاد و ولد کل یال دار
زمانی که یک کل یال دار نر 3 یا 4 ساله می شود می تواند با کل های ماده جفت گیری کند.
این حیوان برای جلب توجه هم نوعان ماده، مدفوع خود را در نقاط مختلف قلمروی خود به جا می گذارد. در این صورت اگر نر دیگری بخواهد وارد قلمروی او شود بین آن مبارزه رخ می دهد و اگر ماده ای وارد قلمروی او شود سعی می کند با او جفت گیری کند.
دوره بارداری کل یال دار ماده 8 ماه و نیم طول می کشد و زمان جفت گیری به گونه ای تنظیم می شود تا بچه ها در فصول بارانی سال یعنی فوریه و مارس (بهمن ماه تا فروردین ماه) به دنیا بیایند.
کل های یال دار بر خلاف بسیاری از حیوانات که به تنهایی زایمان می کنند، معمولا در حالی که توسط گله احاطه شده اند بچه های خود را به دنیا می آورند. بچه ها تنها طی چند دقیقه بعد از تولد ایستاده و شروع به دویدن می کنند. آن ها همیشه کنار مادرشان می مانند تا از تیر رس دشمنانی همچون کفتار، شیر، یوز پلنگ و حتی سگ های وحشی در امان باشند.
یک بچه کل به مدت 6 ماه شیر مادر مصرف می کند اما 10 روز بعد از تولد می تواند همراه با شیر مادر از علف نیز تغذیه کند. این حیوان بعد از یک سال مستقل شده و از مادرش جدا می شود تا با کل های دیگر گله جدید تشکیل دهد.
گفته شده کل یال دار آبی نر در سن 2 سالگی آماده جفت گیری است و اکثر ماده ها نیز در صورتی که از تغذیه خوبی در دوران کودکی برخوردار بوده باشند می توانند بعد از 16 ماهگی جفت گیری کنند.
از آن جا که کل های یال دار از علف تازه رشد کرده تغذیه می کنند میزان موفقیت آن ها در جفت گیری حدود 95 درصد می باشد. همچنین ثابت شده چرخه ماه نیز روی این مسئله تاثیر می گذارد.
به عنوان مثال در شب هایی که ماه کامل است نرها سطح تستوسترون بسیار بالاتری دارند و در نتیجه در جفت گیری بسیار موفق تر عمل می کنند.
طول عمر کل یال دار
میانگین طول عمر کل یال دار ماده و نر حدود 20 سال می باشد و رکورد بیشترین طول عمر ثبت شده 40 سال می باشد.
خطر انقراض کل یال دار
هر سال حدود 500 هزار کل یال دار در ماه های فوریه و مارس متولد می شوند و تا سال 2018 جمعیت کل های یال دار در آفریقا تقریبا 1,550,000 بوده است که بیشتر آن ها در پارک ملی سرنگتی در تانزانیا متولد شده اند.
به دلیل گسترش روز به روز کشاورزی و تمدن های انسانی و کاهش منابع آب در برخی مناطق، زندگی کل ها در برخی نقاط تا حد زیادی در معرض خطر قرار گرفته است.
با این حال جمعیت این حیوان در معرض خطر نیست و طی سال های اخیر اگرچه در بسیاری از نقاط دنیا جمعیتش کاهش یافته اما در سرنگتی شاهد افزایش جمعیت آن بوده ایم.
به طور کلی وضعیت جمعیتی هر دو گونه آبی و سیاه با حداقل نگرانی ذکر شده است.
حقایق جالب درباره کل یال دار
- کل های یال دار در مهاجرت های گله ای خود مسافت 2900 کیلومتری را طی می کنند. انگیزه این مهاجرت ها اغلب یافتن آب آشامیدنی می باشد. در شرق آفریقا فصول بارانی سال بعد از ژوئن (اواسط تیر ماه) به پایان می رسد که معمولا به مهاجرت های زیادی منجر می شود
- مهاجرت کل های یال دار یکی از جذاب ترین پدیده های دیده شده در آفریقا می باشد. گروه مهاجر شامل 1.5 میلیون کل یال دار و صدها هزار حیوان همراه مانند گورخر و آهوی تامسون می باشد
- اگرچه کل یال دار ظاهری تهاجمی دارد اما معمولا مطیع است مگر در فصول تولید مثل که نرها ممکن است برای جفت گیری با یک ماده با هم مبارزه کنند
- بسیار کم پیش می آید کل یال دار به انسان حمله کند، این مسئله تنها در مواقعی که حیوان در اسارت باشد و یک انسان وارد قلمروی او شده باشد رخ می دهد
منبع: a-z-animals
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
