روغن های ضروری چیستند و چه تفاوتی با روغن های حامل دارند؟

روغن ضروری چیست؟
روغن ضروری چیست؟

روغن ضروری چیست؟

روغن های ضروری به ترکیبات ارگانیک بسیار قوی، غلیظ و معطری گفته می شود که به صورت مستقیم و با روش تقطیر از پوست، گل، میوه، برگ، دانه یا ریشه درخت یا گیاهانی با خواص شفادهنده استخراج می شود.

از این روغن ها که عطر و طعم قوی گیاهی در آن ها نهفته است در آروماتراپی و به منظور درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود.

روغن های ضروری از مولکول های بسیار ریزی تشکیل شده اند که می توانند به داخل سلول های بدن نفوذ و در برخی موارد از سد خونی مغز نیز عبور کنند در حالی که روغن های چرب (مانند روغن های گیاهی یا آجیل ها) دارای مولکول های بزرگ تری بوده و چنین توانایی ندارند.

ترکیبات آروماتیک منحصر به فرد موجود در هر روغن ضروری به آن روغن، اسانس ویژه ای می بخشد.

تفاوت روغن های ضروری و روغن های حامل چیست؟

روغن های حامل و ضروری هر دو گیاهی هستند و روغن های حامل برای رقیق کردن روغن ضروری و به عنوان حاملی برای استفاده آن ها روی پوست به کار می روند.

اکثر روغن های حامل (پایه) یا بدون رایحه هستند یا عطر کمی دارند و با ترکیبات موجود در روغن های ضروری تداخلی پیدا نمی کنند.

این روغن ها به تنهایی یا همراه سایر روغن ها برای تغذیه و سلامت پوست استفاده می شوند. از جمله روغن های حامل می توان به روغن نارگیل، جوجوبا، زیتون، روغن بادام شیرین، روغن آرگان، روغن هسته انگور، آووکادو و آفتابگردان اشاره کرد.

طرز تهیه روغن های ضروری چگونه است؟

روغن های ضروری از تقطیر (با بخار و / یا آب) یا روش های مکانیکی همچون پرس سرد به دست می آیند. طی عمل تقطیر روغن و ترکیبات آبی موجود در گیاه جدا شده و روغن حاصل در واقع قوی ترین ترکیبات گیاهی موجود در یک گیاه است که در قالب روغن باقی می ماند.

نحوه تولید روغن ضروری اهمیت زیادی دارد و روغن های به دست آمده از طریق پردازش های شیمیایی، روغن ضروری اصل محسوب نمی شوند.

جالب است بدانید برای تهیه تنها 15 میلی لیتر روغن گل محمدی نیاز به 30 کیلوگرم گلبرگ گل می باشد.

روغن های ضروری چگونه کار می کنند؟

کاربرد روغن های معطر چیست؟
کاربرد روغن های معطر چیست؟

استفاده خوراکی روغن های ضروری

به طور کلی روغن های ضروری برای مصرف خوراکی تولید نمی شوند و مواد شیمیایی موجود در آن ها می تواند باعث اختلال در سیستم داخلی بدن شود اما برخی انواع روغن های ضروری را می توان در مقادیر اندک و به صورت خوراکی مصرف نمود.

مصرف خوراکی روغن های ضروری به نوع روغن بستگی دارد، برخی روغن های ضروری به عنوان ماده غذایی تایید شده و توسط سازمان غذا و دارو آمریکا در دسته روغن های بی خطر و قابل خوردن قرار گرفته اند.

همچنین می توانید مقدار بسیار کمی از روغن های ضروری خاصی همچون روغن لیمو یا روغن زنجبیل را به آب یا چای افزوده و میل کنید اما به طور کلی هنگام مصرف این روغن ها باید احتیاط کنید.

موارد احتیاطی

  • قبل از مصرف برچسب روغن را با دقت بخوانید که حتما برای استفاده داخلی باشد، توجه داشته باشید محصول دارای گواهی تایید اعتبار باشد.
  • فقط مقادیر بسیار کم – حدود 1 تا 2 قطره هر بار و حداکثر 2 تا 3 مرتبه در روز – به صورت خوراکی مصرف شود.
  • تنها از روغن های صد در صد خالص استفاده کنید، روغن های ترکیبی خطر بروز واکنش های نامطلوب را افزایش می دهد.
  • از خوردن روغنی که به آن آلرژی دارید به شدت اجتناب کنید.
  • در صورت احساس ناراحتی در گلو یا دهان، روغن را در مایعات یا مواد غذایی (عسل، پوره سیب و غیره) رقیق کنید. بهتر است روغن را همراه غذا میل کنید نه با معده خالی.
  • اگر از داروهای تجویزی یا بدون نسخه (چه به صورت خوراکی یا موضعی) استفاده می کنید دقت کنید که روغن های ضروری ممکن است عوارض جانبی برخی داروها را افزایش دهند.
  • اگر از تداخل دارویی روغن با داروهای مصرفی خود نگران هستید با پزشک مشورت کنید. افرادی که داروهای قلبی مانند رقیق کننده های خون مصرف می کنند باید از برخی روغن ها همچون روغن مریم گلی، درخت سرو، اوکالیپتوس، زنجبیل، رزماری و آویشن خودداری کنید.
  • اگر از مشکلات هورمونی رنج می برید توجه داشته باشید که روغن هایی همچون روغن اسطوخودوس، درخت چای، بابونه، چوب صندل و مریم گلی ممکن است سطح هورمون ها را تغییر دهند.
  • به علائم و واکنش های آلرژیک احتمالی دقت داشته باشید، برخی علائم آلرژی به روغن های ضروری عبارتند از: ناراحتی گلو یا چشم، جوش، کهیر، حالت تهوع، استفراغ یا سرگیجه
  • اگر کودک شما مقادیر زیادی روغن ضروری مصرف کرده سریعا به اورژانس مراجعه کنید.

برخی روغن هایی که نباید به صورت خوراکی مصرف شوند عبارتند از:

روغن ریحان
روغن توس
روغن فلفل سیاه
روغن هل
روغن چوب سدر
روغن سیترونلا
روغن مریم گلی – در دوران دوران بارداری بخصوص سه ماهه اول اجتناب شود.
روغن اکالیپتوس
روغن درخت چای
روغن گل محمدی – در دوران بارداری اجتناب شود
روغن وینترگرین

استفاده موضعی از روغن های ضروری

روغن های ضروری را می توان با رعایت نکات و توصیه های ایمنی روی پوست اعمال کرد.

با استفاده موضعی روغن های ضروری، برخی ترکیبات شیمیایی گیاهی داخل آن جذب پوست می شود.

گفته شده با استفاده از روش هایی همچون حرارت دادن یا اعمال موضعی روغن به نواحی مختلف بدن می توان جذب را بهبود بخشید، هرچند تحقیقات کامل در این زمینه انجام نشده است.

هنگام اعمال روغن های ضروری خالص روی پوست باید 2 تا 3 قطره از آن را با مقداری روغن حامل رقیق کنید، مثلا اندکی از آن را با مقدار مساوی روغن نارگیل یا جوجوبا مخلوط کرده و در ناحیه مورد نظر اعمال کنید.

بعضی از بهترین قسمت های بدن برای استفاده از روغن های ضروری شامل گردن، شقیقه ها، مچ دست، روی شکم، قفسه سینه و کف پا می باشد. هرگز از این روغن ها داخل چشم یا کانال گوش استفاده نکنید.

موارد احتیاطی

  • همیشه قبل از استفاده روغن های ضروری، تست حساسیت کوچکی انجام دهید تا از عدم حساسیت به آن مطمئن شوید و در صورت مشاهده هرگونه علائم حساسیت از مصرف روغن اجتناب کنید.
  • از اعمال روغن های ضروری تحریک کننده پوست یا آلرژن خودداری کنید. توجه به این نکته بخصوص برای افرادی که دچار التهابات پوستی هستند یا از مشکلات آلرژیک مانند اگزما یا روزاسه رنج می برند اهمیت زیادی دارد.
  • استفاده موضعی از برخی روغن های ضروری از جمله روغن دارچین، میخک، سیترونلا، زیره، علف لیمو، لیمو، پونه کوهی، ترنج و آویشن باعث تحریک پوست و حساسیت به نور شده و خطر بروز آفتاب سوختگی را افزایش می دهد.
  • در صورتی که قصد خارج شدن از منزل و قرار گرفتن در معرض نور خورشید را دارید لازم است از 12 ساعت قبل، از مصرف موضعی روغن هایی که باعث افزایش حساسیت به نور می شوند اجتناب کنید.
  • اگر پوست حساس دارید حتما قبل از اعمال روغن های ضروری، آن را با روغن گیاهی یا روغن حامل دیگر رقیق کنید.
  • استفاده بیش از حد روغن های ضروری روی پوست باعث افزایش خشکی پوست می شود.
  • از اعمال روغن های ضروری روی پوست باز یا آسیب دیده، زخم ها، سوختگی ها یا خراشیدگی های عفونی خودداری کنید زیرا پوست آسیب دیده یا ملتهب اغلب نفوذپذیر بوده و نسبت به واکنش های پوستی حساس تر است.
  • برخی روغن های ضروری خاص حاوی آلدئیدها (مانند روغن دارچین) و فنل ها (مانند روغن میخک و پونه کوهی) می باشند، استفاده موضعی از این روغن ها ممکن است باعث واکنش های پوستی شده و باید قبل از مصرف حتما رقیق شوند.
  • از روغن های ضروری هرگز داخل چشم یا کانال گوش استفاده نکنید، در صورت آلوده شدن چشم با روغن، مقدار بسیار کمی روغن حامل داخل چشم خود چکانده و چشمک بزنید تا زمانی که روغن از چشم پاک شود. دست ها را بعد از استفاده از روغن های ضروری بشویید.
  • اگر با مصرف روغن های ضروری دچار ناراحتی های پوستی شده اید مقدار کمی روغن گیاهی یا کرم روی ناحیه اعمال کرده و از ادامه مصرف همه روغن های ضروری حداقل تا چند روز خودداری کنید.

روغن هایی که هنگام استفاده موضعی نیاز به رقیق شدن دارند عبارتند از:

روغن ریحان –
روغن توس –
روغن فلفل سیاه – مقدار زیاد آن ممکن است باعث حساسیت شود.
روغن هل
روغن دارچین – از این روغن روی صورت یا اطراف آن در نوزادان یا کودکان استفاده نکنید.
روغن چوب سدر –
روغن سیترونلا – استفاده روی پوست های حساس یا استنشاق آن ممکن است باعث بروز حساسیت شود.
روغن میخک
روغن اکالیپتوس
روغن رازیانه
روغن مرزنگوش
روغن مر
روغن پونه کوهی
روغن زردچوبه
روغن وینترگرین – استفاده زیاد سمی می باشد، افرادی که پوست حساس دارند، نوزادان، کودکن یا افراد مسن از استفاده اجتناب کنند.

استنشاق روغن های ضروری

استنشاق اکثر روغن های ضروری بی خطر می باشد. به طور کلی استنشاق روغن ضروری یک راه بسیار ایمن برای استفاده از روغن هایی است که استفاده موضعی یا خوراکی آن ها در مقادیر اندک نیز با خطر همراه است.

استنشاق روغن های ضروری باعث تحریک سیستم لیمبیک – قسمتی از مغز که نقش مهمی در احساسات، رفتار، حس بویایی و حافظه طولانی مدت دارد –  شده و به کنترل برخی عملکردهای فیزیولوژیک ناخوداگاه مانند نفس کشیدن، ضربان قلب و فشار خون کمک می کند.

جالب است بدانید سیستم لیمبیک در شکل گیری خاطرات نیز اثر می گذارد و به همین دلیل است که رایحه های آشنا می توانند تداعی کننده خاطرات خاص یا احساسات باشد.

برای استنشاق روغن ها می توان به صورت مستقیم و برای چند دقیقه از بطری حاوی روغن نفس کشیده یا از دستگاه بخور استفاده شود.

دستگاه بخور برای تبخیر روغن ها استفاده می شود و تنها مقادیر کمی از آن را در هوا پخش می کند. کمتر دیده شده که غلظت هر گونه روغن ضروری با تبخیر به سطح خطرناکی افزایش پیدا کند. می توانید 5 قطره روغن را به قسمت سوخت دستگاه بخور افزوده و بخار آن را در فضای منزل پخش کنید.

استنشاق روغن های ضروری معمولا به درمان گرفتگی های تنفسی، سرماخوردگی یا آلرژی های فصلی کمک می کند. به عنوان مثال روغن رزماری، نعناع و اوکالیپتوس باعث می شود راحت تر نفس کشیده و علائم بیماری های تنفسی را تسکین می بخشد.

همچنین می توانید 10 قطره روغن را به آب در حال جوش افزوده و با حوله ای سر خود را بپوشانید و به مدت 5 دقیقه در بخار آن نفس بکشید.

موارد احتیاطی

  • از پخش بخور روغن های ضروری در اطراف نوزادان تازه متولد شده، کودکان نوپا و کم سن، زنان باردار، زنان شیرده، یا حیوانات خانگی اجتناب کنید مگر آن که از ایمن بودن آن ها اطمینان داشته باشید.
  • در برخی موارد استفاده از بخور روغن های ضروری – که رایحه قوی دارند – برای افرادی که از آلرژی، آسم یا مشکلات تنفسی مشابه رنج می برند، باعث تشدید علائم مشکلات تنفسی می شود، در این صورت استنشاق یا بخور روغن های ضروری را متوقف کنید.
  • روغن نعناع، اسطوخودوس، درخت چای، اکالیپتوس و بابونه از جمله روغن هایی هستند که معمولا بخور آن ها حساسیت های تنفسی کمتری ایجاد می کند.
  • بخور برخی روغن های ضروری همچون روغن میخک، دارچین، علف لیمو و آویشن ممکن است باعث تحریک غشای مخاطی شوند و باید از آن ها اجتناب شود.
  • قبل از استفاده، ابتدا مقادیر کمتری از بخار را در فضای منزل پخش کرده تا از واکنش بدن نسبت به آن مطمئن شوید. در صورتی که نگران تشدید علائم بیماری خود هستید قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید.
  • برای افزایش اثربخشی بخور روغن، لازم است از دستگاه بخور برای حدود 30 تا 45 دقیقه استفاده کنید.
  • هرگز دستگاه را سراسر شب روشن نگذارید. توصیه می شود آن را به اندازه کافی با آب پر کرده و طبق دستورالعمل درج شده روی آن عمل کنید.
  • هنگام خرید دستگاه توجه داشته باشید دستگاه دکمه اتوماتیک داشته باشد تا به صورت خودکار و هر 20 تا 30 دقیقه خاموش شود.
  • روغن های ضروری را دور از شعله (شمع، گاز و غیره) نگهداری کنید زیرا ممکن است به شدت قابل اشتعال باشند.
  • اطمینان حاصل کنید که خانه یا اتاق، سیستم تهویه مناسب داشته باشد. اگر رایحه بسیار شدید است پنجره را باز کنید.
  • به طور دوره ای دستگاه را با آب گرم و صابون تمیز کنید تا از رشد باکتری ها در داخل آن جلوگیری شود.
  • از روغن های ضروری برای دستگاه مرطوب کننده هوا استفاده نکنید.

استفاده از روغن های ضروری در بارداری

نوزادان، کودکان نوپا، کودکان کم سن، زنان باردار، مادران شیرده و افراد مسن همگی جزو گروه های حساس به اثر روغن های ضروری هستند.

زنان باردار لازم است از برخی روغن های ضروری اجتناب کنند زیرا این روغن ها باعث تحریک رحم شده، روی فشار خون اثر منفی می گذارند و برای سلامت جنین خطرناک می باشند.

از سوی دیگر تحقیقات کافی درباره خطرات روغن های ضروری خاص برای دوران بارداری انجام نشده، به همین دلیل لازم است در این دوران از مصرف این گونه روغن ها خودداری کنید.

برخی روغن های ضروری بی خطر برای بارداری عبارتند از:

از جمله این روغن ها می توان به روغن اسطوخودوس، روغن ترنج، روغن کندر، گل شمعدانی (بعد از سه ماهه اول)، زنجبیل، گریپ فروت، سرو کوهی، لیمو، چوب صندل و پرتقال اشاره کرد.

استفاده از بخور این روغن ها یکی از راه های ایمن برای استفاده از آن ها در طول بارداری است زیرا اثر آن نسبت به مصرف موضعی یا خوراکی کمتر بوده و خطر بروز عوارض جانبی نیز کاهش می یابد.

برخی روغن های ضروری خطرناک برای بارداری عبارتند از:

برخی روغن های ضروری که برای دوران بارداری باید از آن ها اجتناب کرد عبارتند از: روغن ریحان، توس یا غان، فلفل سیاه، درخت سدر، هل، کاسیا، دارچین، سیترونلا، مریم گلی، میخک، زیره، درخت سرو، اکالیپتوس، رازیانه، گل شمعدانی (در سه ماهه اول)، زوفا، گل یاس، علف لیمو، مانوکا، مرزنگوش، ملیسا یا بادرنجبویه، گیاه مر، پونه کوهی، درخت چای، بابونه رومی، گل رز یا محمدی، رزماری، آویشن و وینترگرین.

به طور کلی توصیه می شود قبل از استفاده هرگونه روغن در زنان باردار، مادران شیرده و یا کودکان، حتما قبل از استفاده با پزشک مشورت کرده و بروشور محصول را با دقت مطالعه کنید.

روغن های ضروری ممنوع

انجمن بین المللی عطر استفاده از برخی روغن های ضروری را کاملا ممنوع کرده زیرا مصرف آن ها چه به صورت خوراکی یا موضعی سمی و خطرناک است.

از جمله این روغن ها می توان به روغن کید خام، ریشه کوستوس، زنجبیل شامی، برگ انجیر، ترب کوهی، تاجریزی، پونه پنی رویال، سداب، ساسافراس، برنجاسف جنوبی و غیره اشاره کرد.

تشخیص روغن ضروری اصل

بسیاری از شرکت ها ادعا می کنند روغن تولیدی آن ها خالص و اصل است اما برای خرید روغن ضروری واقعی نمی توان تنها به این اصطلاحات اکتفا کرد.

برای انتخاب روغن های ضروری با کیفیت به موارد زیر توجه داشته باشید:

خلوص: به دنبال روغنی باشید که تنها اجزای تشکیل دهنده آن ترکیبات گیاهی آروماتیک بوده و از روغن های افزودنی و مصنوعی در آن استفاده نشده باشد. روغن خالص معمولا از نام گیاه شناسی آن به جای اصطلاحاتی همچون روغن اسطوخودوس استفاده می کند.

کیفیت: روغن های ضروری اصل آن هایی هستند که طی پردازش های استخراج حداقل تغییر را کرده اند. روغن های ضروری بدون ترکیبات شیمیایی که با روش تقطیر یا پرس سرد مکانیکی به دست آمده را انتخاب کنید.

اعتبار: همیشه روغن ضروری را از شرکت و برندهای معتبر خریداری کنید.

نکته بسیار مهم درباره این روغن ها این است برای اثربخش بودن آن ها تنها استفاده از مقدار بسیار کمی از آن کافی است. این روغن ها باید با دقت استفاده شده و قبل از مصرف حتما برچسب آن مطالعه شود.

سخن پایانی

روغن های ضروری به طور کلی ایمن هستند اما در صورت استفاده نادرست ممکن است باعث ایجاد ناراحتی و مشکلاتی برای سلامتی شوند.

روغن های ضروری را می توان به صورت موضعی، خوراکی، از طریق استنشاق مستقیم یا انتشار بخار آن در هوا استفاده کرد. انتخاب بهترین روش به نوع روغن بستگی دارد.

استفاده از برخی روغن های ضروری در زنان باردار، مادران شیرده، افراد با پوست حساس، کودکان و افراد مسن خطرناک است. بعضی از این روغن ها نیز باعث افزایش حساسیت به نور یا تحریک غشاهای مخاطی می شوند.

روغن های ضروری ممکن است با برخی داروهای تجویزی یا بدون نسخه تداخل داشته باشند، در این مورد با پزشک مشورت کنید.

منابع: draxehealthline

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده

فال حافظ کوکا