احتباس آب در بدن چیست؟
همانطور که می دانید بخش عمده ای از بدن ما را آب تشکیل داده است و از آن جا که این مایع نقش مهمی در عملکرد سیستم های مختلف بدن ایفا می کند عدم تعادل آن می تواند زمینه ساز مشکلات متعدد سلامتی شود.
از جمله عوارض ناشی از عدم تعادل آب بدن می توان به احتباس آب اشاره کرد که به دلیل افزایش تولید مایعات در داخل بدن ایجاد و به نام احتباس مایعات و ادما نیز شناخته شده است.
احتباس آب از مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد در طول روز از آن رنج می برند، این عارضه باعث ایجاد حس سنگینی در فرد شده، از فعالیت و چالاکی او می کاهد و از عوامل بروز نفخ، پف کردن و ورم در بخش های مختلف بدن می باشد.
مواردی همچون رژیم غذایی، سیکل قاعدگی و نوسانات هورمونی از جمله عوامل تاثیرگذار در بروز احتباس آب در بدن می باشند.
علائم احتباس آب در بدن
از جمله علائم احتباس آب در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نفخ کردن بخصوص در ناحیه شکمی
- ورم پا در ناحیه پایین، ساق و مچ پا
- پف کردن شکم، صورت و باسن
- سفت شدن مفاصل
- نوسانات وزنی
- تغییر ظاهر پوست (مانند زمانی که انگشتان دست به دلیل حمام کردن طولانی مدت تغییر حالت می دهد)
علت احتباس آب
برخی عوامل موثر در بروز احتباس آب در بدن عبارتند از:
- مسافرت هوایی؛ نوسانات فشار در طول پروازهای هوایی و نشستن طولانی مدت در هواپیما ممکن است باعث احتباس آب در بدن شود
- ایستادن یا نشستن طولانی مدت؛ در این حالت نیروی جاذبه خون را در اندام های پایین بدن نگه داشته و جریان خون با اختلال مواجه می شود که خود از عوامل احتباس آب در بدن می باشد.
- سیکل قاعدگی و تغییرات هورمونی
- مصرف نمک بیش از حد
- مصرف برخی داروهای خاص از جمله:
– داروهای شیمی درمانی
– داروهای مسکن بدون نسخه
– داروهای فشار خون
– داروهای ضد افسردگی
- ضعیف بودن قلب؛ قلب ضعیف نمی تواند خون را به خوبی پمپاژ کرده و باعث انباشته شدن آب در بدن می شود.
- ترومبوز وریدی عمقی؛ که از عوامل احتباس آب در پاها و ورم پا می باشد.
- بارداری؛ تغییرات وزن در دوران بارداری بخصوص زمانی که فرد تحرک کافی نداشته باشد نیز می تواند باعث احتباس آب و ورم پاها شود.
آیا احتباس آب دائمی خطرناک است؟
احتباس دائمی آب در بدن ممکن است نشانه مشکلات جدی سلامتی از جمله موارد زیر باشد:
- ترومبوز ورید عمقی
- ادما ریوی یا انباشته شدن مایعات در ریه ها
- فیبروئید در زنان
در صورتی که علائم احتباس آب در بدن ادامه دار شده و بدن فرد به حالت عادی و طبیعی خود باز نگردد لازم است به پزشک مراجعه شود. پزشک با معاینه فرد و تشخیص علت اصلی این عارضه، تصمیم می گیرد که آیا نیاز به مصرف داروهایی همچون دیورتیک ها، مکمل های خاص یا قرص های پیشگیری از بارداری می باشد یا خیر.
پیشگیری از احتباس آب در بدن
توصیه می شود از رژیم غذایی سالم برای جلوگیری از انباشته شدن آب در بدن استفاده کرده و مصرف نمک را کاهش دهید.
همچنین برای کاهش احتمال بروز مجدد این عارضه بهتر است در زمان هایی که احساس می کنید دچار احتباس آب شده اید آن چه مصرف کرده و انجام داده اید را یادداشت کرده تا به مرور با تغییراتی که باعث بروز احتباس آب در بدن تان می شود آشنا شوید.
درمان احتباس آب در بدن
همانطور که قبلا اشاره کردیم موارد شدیدتر احتباس آب در بدن ممکن است نشانه مشکل جدی در سلامتی باشد و نیاز است برای درمان به پزشک مراجعه شود اما در موارد خفیف تر با رعایت چند نکته و انجام برخی تکنیک ها می توان نشانه های احتباس آب در بدن را کاهش داد. از جمله:
1. مصرف نمک را کاهش دهید
نمک از سدیم و کلر تشکیل شده است، سدیم با اتصال به آب در بدن به حفظ تعادل مایعات در داخل و خارج سلول ها کمک می کند اما اگر به دلایل مختلف سطح سدیم بدن بیش از حد زیاد شود به احتباس آب منجر خواهد شد.
بهترین توصیه برای درمان احتباس آب کاهش مصرف سدیم است و غذاهای فراوری شده اصلی ترین منبع سدیم محسوب می شوند.
توصیه می شود میزان مصرف سدیم روزانه خود را تا حداکثر 2300 میلی گرم در روز محدود کرده و به جای نمک از ادویه جات برای طعم دار کردن غذاها استفاده کنید.
2. منابع غنی منیزیم را بشناسید
منیزیم یکی از مواد معدنی مهم و حیاتی برای حفظ سلامت بدن می باشد و در بیش از 300 واکنش آنزیمی داخل بدن دخالت دارد.
مطالعات نشان داده افزایش مصرف منیزیم خطر بروز احتباس آب در بدن را کاهش می دهد. به عنوان مثال طبق نتایج یک مطالعه مصرف روزانه 200 میلی گرم منیزیم تاثیر خوبی در کاهش احتمال احتباس آب در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی داشته است.
از جمله منابع خوب منیزیم می توان به آجیل ها، غلات کامل، شکلات تلخ و سبزیجات سبز و برگدار اشاره کرد.
3. مصرف ویتامین B6 را افزایش دهید
ویتامین B6 برای تولید گلبول های قرمز خون مهم بوده و به عملکرد درست بسیاری از سیستم های بدن کمک می کند.
نتایج مطالعه ای نشان داده مصرف کافی ویتامین B6 به کاهش احتباس آب بخصوص در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی کمک شایانی می کند.
از جمله منابع غنی از ویتامین B6 می توان به موز، سیب زمینی، گردو و گوشت اشاره کرد.
4. از منابع حاوی پتاسیم غافل نشوید
پتاسیم از دیگر مواد معدنی ضروری بدن است که وظایف متعددی در بدن ایفا می کند، پتاسیم نقش مهمی در ارسال سیگنال های الکتریکی بدن داشته و از سلامت قلب محافظت می کند.
به علاوه مصرف پتاسیم با کاهش سطح سدیم در بدن از یک سو و افزایش حجم ادرار از سوی دیگر باعث کاهش علائم احتباس آب در بدن می شود.
موز، آووکادو و گوجه فرنگی از بهترین مواد غذایی حاوی پتاسیم محسوب می شوند.
5. پروتئین بیشتری مصرف کنید
پروتئین باعث جذب آب در بدن شده و به حفظ تعادل بدن کمک می کند. به عنوان مثال پروتئین خاصی به نام آلبومین با حفظ مایعات در جریان خون و جلوگیری از خروج آن ها مانع بروز ورم در بدن می شود.
6. از گیاهان دارویی خاص استفاده کنید
مصرف گیاهان دارویی دیورتیک از روش هایی سنتی و قدیمی برای درمان احتباس آب در بدن می باشد، از جمله این گیاهان می توان به قاصدک، دم اسب، جعفری، سیر، رازیانه و گزنه اشاره کرد.
این گیاهان با افزایش حجم ادرار مانع انباشتگی مایعات در بدن می شوند.
7. از کربوهیدرات های فراوری شده پرهیز کنید
مصرف کربوهیدرات های فراوری شده باعث افزایش سریع قند خون و انسولین شده، بالا رفتن سطح انسولین نیز به نوبه خود باعث افزایش جذب سدیم در کلیه ها شده و در نهایت به احتباس آب در بدن منجر می شود.
برخی مواد غذایی حاوی کربوهیدرات های فراوری شده عبارتند از شکر معمولی و غلات تصفیه شده مانند آرد سفید.
8. لباس های مخصوص بپوشید
پوشیدن جوراب های فشرده سازی و ساپورت باعث فشرده شدن پاها شده و از تجمع آب در این نواحی جلوگیری می کند.
8. بلند کردن پاها
بلند کردن پاها، تحرک و قدم زدن روش خوب و موثر برای کاهش علائم احتباس آب است زیرا جریان مایعات را به سمت اندام های فوقانی بدن سوق داده و از تجمع آب در پاها پیشگیری می کند.
منابع: healthline1 – healthline2
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
