سنگ مرمر چیست و چه کاربردهایی دارد؟

نوشته شده توسط

۲۵ بهمن ۱۳۹۸

سنگ مرمر چه نوع سنگی است؟ — همه چیز درباره سنگ مرمر (**علوم هفتم**)

سنگ مرمر چه رنگی ست؟ | کاربرد سنگ مرمر در معماری | ساخت مجسمه | کشاورزی | داروسازی

سنگ مرمر چیست؟

سنگ مرمر از سنگ های دگرگونی پر کاربرد و زیبا است که از سنگ آهک و طی فرایندهای زمین شناسی در قدیمی ترین بخش های پوسته زمین به دست می آید.

در فرایند طبیعی تشکیل سنگ مرمر، سنگ آهک تحت فشار و حرارت بالا بسیاری از ناخالصی ها و فسیل های موجود در خود را از دست داده، بافت آن تغییر می کند و به مرمر تبدیل می شود.

ناخالصی های باقی مانده در سنگ آهک روی ترکیبات معدنی و رنگ سنگ مرمر تاثیر گذار می گذارد و این سنگ به دلیل مواد معدنی موجود در آن از جمله خاک رس، شن، ماسه و سیلت به رنگ های مختلف یافت می شود.

با وجود تفاوت در ترکیبات معدنی در مرمرهای مختلف، ترکیب اصلی همه سنگ های مرمر، کلسیت – یک ماده معدنی تشکیل شده از کربنات کلسیم – می باشد و از دیگر اجزای تشکیل دهنده آن می توان به کریستال های دولومیت و آراگونیت اشاره کرد.

سنگ مرمر سنگی با ساختار کریستالی محکم و تخلخل یا نفوذپذیری کم است، تخلخل پایین این سنگ باعث شده در طول پردازش های انجام شده کمتر در معرض آسیب آب قرار بگیرد.

این سنگ به خوبی صیقل داده می شود و شفافیت و درخشندگی از دلایل اصلی کاربردهای گسترده آن در کاربردهای ساختمانی و مجسمه سازی است.

ناگفته نماند سنگ مرمر به دلیل کربنات کلسیم موجود در آن به مواد اسیدی بسیار حساس بوده و به سرعت در بعضی اسیدها حل می شود.

همچنین عوامل طبیعی از جمله دمای هوا، برف، باران، باد، هوا زدگی و آلاینده های جوی ممکن است روی ظاهر و دوام ساختاری این سنگ اثر بگذارند. اگرچه این سنگ از دیرباز در کاربردهای خارجی و داخلی استفاده می شده اما امروزه به دلیل آلودگی های مدرن محیطی گاهی پولیش یا صیقل روی مرمر در کاربردهای بیرونی ماندگاری و دوام سابق را ندارد.

رنگ سنگ مرمر

سنگ مرمر در رنگ های متنوع و مختلف یافت می شود. مرمری که از خالص ترین سنگ آهک ها به دست آمده به رنگ سفید است در حالی که ناخالصی اکسید آهن در سنگ آهک می تواند باعث تغییر رنگ آن به زرد، نارنجی، صورتی یا قرمز شود.

مواد معدنی خاک رس رنگ سنگ مرمر را به خاکستری تغییر می دهند و بیتومینوس فراوان در سنگ آهک باعث خاکستری تیره تا سیاه شدن سنگ شود.

سنگ مرمر حاوی مار سنگ یا سرپانتین نیز معمولا به رنگ سبز یافت می شود.

جالب است بدانید در دوران قدیم تنها با نگاه کردن به رنگ مرمر می توانستند تشخیص دهند یک تکه مرمر به کجا تعلق دارد.

کاربردهای سنگ مرمر چیست؟

مرمر دارای خصوصیات منحصر به فرد زیادی است که آن را به سنگی ارزشمند در صنایع مختلف تبدیل کرده است، از جمله کاربردهای این سنگ زیبا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ساختمان سازی، طراحی داخلی و بیرونی منازل

سنگ مرمر از دیرباز به عنوان سنگ خدایان و پادشاهان شناخته شده و از آن به وفور در ساخت بناهای تاریخی باستان استفاده می شده است.

به عنوان مثال این سنگ در ساخت تاج محل که از زیباترین و مشهورترین بناهای تاریخی است استفاده شده و در سراسر بنا از جمله گنبدها و برج های مرمرین آن دیده می شود.

از آن جا که مرمر به راحتی در دسترس است، ظاهر زیبا و شفاف و صیقلی دارد و به دلیل کلسیت موجود در آن نسبت به سنگ آهک راحت تر شکافته می شود امروزه نیز از آن به عنوان یکی از مصالح ساختمانی تزیینی و پر کننده در پروژه های ساختمانی از جمله ساخت دیوارهای داخلی و بیرونی منازل، پوشش کف، دکوراسیون، پله ها و سنگ فرش ها استفاده می شود.

2. مجسمه سازی

از ویژگی شفافیت، درخشندگی و براق بودن سنگ مرمر در هنر مجسمه سازی استفاده های زیادی شده است. این ویژگی در کنار خصوصیاتی همچون صاف بودن و تراش آسان باعث شده سنگ مرمر به یکی از بهترین سنگ ها برای مجسمه سازی تبدیل شود زیرا زمانی که خوب تراشیده شود در همه جهات یکنواخت و یک شکل به نظر می رسد.

بعضی از مشهورترین مجسمه های دنیا از سنگ مرمر درست شده اند که از آن جمله می توان به مجسمه آرتمیس، الهه یونانی اشاره کرد.

3. کشاورزی و بهبود خاک

سنگ مرمر مانند سنگ آهک بر اثر حرارت دیدن در کوره به اکسید کلسیم تبدیل می شود که به آن آهک نیز می گویند. از این ترکیب در کشاورزی برای بهبود و کاهش اسیدیته خاک استفاده می شود.

ترکیب آهک با کودهای شیمیایی برای افزایش بازدهی خاک و محصولات مفید است.

4. رنگ زدا

از سنگ های مرمر سفید برای تولید یک محصول رنگ زدا به شکل پودر سفید استفاده می شود که اغلب به عنوان روشن کننده، پر کننده و رنگدانه در صنعت کاغذ، رنگ و تولید برخی محصولات دیگر کاربرد دارد.

5. خنثی سازی اسیدها

همان طور که قبلا گفتیم مرمر از کربنات کلسیم تشکیل شده، این ماده در خنثی کردن اسیدها بسیار موثر است، به همین دلیل مرمر را خرد کرده و از پودر حاصل از آن برای خنثی کردن اسیدها از جمله اسید موجود در خاک، جریان های آب و همچنین در صنایع شیمیایی استفاده می کنند.

6. داروسازی

به دلیل خاصیت خنثی سازی اسیدها در سنگ مرمر، مرمر با بالاترین درجه خلوص را پس از پردازش و از بین بردن ناخالصی برای ساخت محصولات دارویی همچون آلکا سلتزر – داروی مورد استفاده برای درمان سوء هاضمه ناشی از اسید – به کار می برند.