فواید | عوارض جانبی | تداخل دارویی | دوز مصرف
گوارانا چیست؟
گوارانا از گیاهان دارویی برزیلی بومی نواحی آمازون است که نام آن از قبیله گورانی در آمازون گرفته شده، مردم این قبیله اولین کسانی بودند که از بذر گوارانا برای تهیه نوشیدنی استفاده کردند.
این گیاه بیشتر به دلیل میوه های چشم مانند آن شناخته شده و عصاره به دست آمده از بذر این گیاه به عنوان مکمل به فروش می رسد.
مکمل گوارانا حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی همچون تانن ها، ساپونین و کاتچین و همچنین ترکیبات محرک متعدد از جمله کافئین، تئوفیلین و تئوبرومین می باشد که با تحریک سیستم عصبی مرکزی، قلب و عضلات کار می کنند.
عصاره گوارانا به عنوان یکی از مواد تشکیل دهنده در بسیاری از محصولات کاهش وزن و انرژی زا شناخته شده و در صنعت مواد غذایی از آن به عنوان ماده طعم دهنده در نوشیدنی ها و آب نبات ها استفاده می شود.
امروزه به طور کلی 70 درصد گوارانا توسط صنایع نوشیدنی در نوشیدنی های انرژی زا و غیره استفاده می شود در حالی که 30 درصد باقی مانده آن به صورت پودر استفاده می شود.
فواید گوارانا
امروزه مکمل های گوارانا به شکل قرص و کپسول روانه بازار شده و عرضه کنندگان تبلیغات زیادی درباره خواص بی نظیر این مکمل داشته اند اما آیا خواص مکمل گوارانا از نظر علمی نیز به اثبات رسیده است؟
در ادامه برخی کاربردهای مکمل گوارانا را قرار داده ایم، لازم به ذکر است تحقیقات کافی برای تایید این موارد انجام نشده است:
1. اضطراب
تحقیقات اولیه نشان داده مصرف محصولات حاوی ترکیب چند ماده از جمله گوارانا در کاهش اضطراب مفید بوده است اما هنوز مشخص نیست که آیا گوارانا به تنهایی نیز برای درمان اضطراب موثر است یا خیر.
2. بهبود اشتها در افراد مبتلا به سرطان
برخی تحقیقات نشان داده مصرف عصاره گوارانا اشتها را کمی بهبود بخشیده و از کاهش وزن در افراد مبتلا به سرطان که دچار کاهش اشتها هستند جلوگیری می کند. اگرچه این اثر چندان قابل توجه نیست.
3. رفع خستگی در افراد تحت شیمی درمانی
به نظر می رسد مصرف گوارانا احساس خستگی ناشی از شیمی درمانی در برخی افراد مبتلا به سرطان را کاهش می دهد.
4. بهبود حافظه، مهارت های تفکر و توانایی شناختی
تحقیقات اولیه روی افراد سالم نشان داده مصرف یک دوز عصاره گوارانا می تواند سرعت تفکر و حافظه در این افراد را افزایش دهد اگرچه تحقیقات دیگر این مسئله را رد کرده و نشان داده مصرف گوارانا در بهبود عملکرد ذهنی بزرگسالان یا افراد مسن تاثیری ندارد.
5. بهبود عملکرد ورزشی
مصرف یک دوز محصول حاوی ترکیب گوارانا و ویتامین های B، ویتامین C و و مواد معدنی استقامت و تحمل ورزشی در ورزشکاران را در مقادیر کم بهبود می بخشد، اگرچه هنوز مشخص نشده که آیا گوارانا به تنهایی نیز مفید است یا خیر.
6. کاهش وزن
مطالعه ای نشان داده مصرف محصول ترکیبی حاوی گوارانا، افدرا و 17 ویتامین، ماده معدنی و مکمل دیگر در کنار رژیم غذایی کم چرب و ورزش منظم باعث شده افراد در طول 8 هفته به کاهش وزن 2.7 کیلوگرمی برسند، اگرچه مشخص نشده که آیا گوارانا به تنهایی نیز به لاغری کمک می کند یا خیر.
7. عوارض پرتو درمانی
تحقیقات نشان داده مصرف گوارانا به کاهش علائم افسردگی یا خستگی در افرادی که تحت پرتو درمانی قرار گرفته اند کمکی نمی کند.
سایر موارد مصرف مکمل گوارانا که شواهد علمی کمی برای اثبات آن ها وجود دارد عبارتند از:
- سندرم خستگی مزمن
- اسهال
- خستگی
- تب
- احتباس مایعات
- سردرد
- بیماری قلبی
- افزایش میل جنسی در افرادسالم
- فشار خون پایین
- مالاریا
- گرفتگی های قاعدگی
- آرتریت روماتوئید، تسکین درد مفاصل و کمر درد
عوارض احتمالی و مضرات گوارانا
مصرف خوراکی گوارانا در مقادیر معمولی که در مواد غذایی یافت می شود، در مقادیر دارویی و در کوتاه مدت احتمالا در اکثر افراد بزرگسال بی خطر است.
با این حال مصرف طولانی مدت آن در دوزهای بالا ممکن است به عوارضی منجر شود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. گوارانا حاوی کافئین است و مصرف بیش از 400 میلی گرم کافئین در روز ممکن است باعث عوارض جانبی شود که به دوز مصرفی آن بستگی دارد.
کافئین موجود در گوارانا در دوزهای معمولی ممکن است عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
- بی خوابی
- عصبی بودن و بی قراری
- تحریک معده
- حالت تهوع و استفراغ
- افزایش ضربان قلب و فشار خون بالا
- تنفس سریع
- لرزش
- هذیان گویی
- افزایش ادرار
و …
کافئین موجود در گوارانا در دوزهای بالا ممکن است با عوارض زیر همراه باشد:
- سردرد
- اضطراب
- آشفتگی
- زنگ گوش
- درد هنگام ادرار
- گرفتگی معده
- ضربان قلب نامنظم
هشدار: افرادی که به صورت منظم گوارانا مصرف می کنند در صورت کاهش دوز معمول ممکن است دچار علائم ترک کافئین شوند.
2. مصرف بیش از حد مکمل گوارانا – چه به صورت خوراکی یا تزریقی – به دلیل کافئین موجود در آن خطرناک و حتی کشنده است.
دوز کشنده کافئین 10 تا 14 گرم در روز تخمین زده شده که بسته به وضعیت های سلامتی از جمله حساسیت به کافئین، سیگار کشیدن، سن یا مصرف قبلی کافئین، ممکن است دوزهای پایین تر از این مقدار نیز باعث مرگ فرد شود.
3. مصرف گوارانا در زنان باردار به مقدار معمولی که معمولا در غذاها وجود دارد اغلب بی خطر است اما از آن جا که مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری خطرناک است زنان باردار لازم است در مصرف گوارانا احتیاط کنند.
لازم به ذکر است مصرف روزانه بیش از 300 میلی گرم کافئین خطر سقط جنین و دیگر عوارض منفی را افزایش می دهد.
4. مصرف گوارانا در مادران شیرده در مقادیر معمولی که در غذاها یافت می شود معمولا بی خطر است اما از آن جا که کافئین از شیر مادر به نوزاد منتقل شده و می تواند اثر منفی روی سلامت نوزاد بگذارد، مادران شیرده لازم است در مصرف آن احتیاط کنند.
مصرف بیش از حد کافئین در دوران شیردهی خطر بروز مشکلات خواب، تحریک پذیری و افزایش فعالیت روده در نوزدان شیرخوار را افزایش می دهد.
5. کافئین موجود در گوارانا ممکن است باعث تشدید علائم اضطراب شود.
6. برخی شواهد نشان داده کافئین موجود در گوارانا اختلالات خونریزی را تشدید می کند اگرچه این مورد تاکنون گزارش نشده است، با این حال اگر به اختلالات خونریزی دچار هستید قبل از مصرف مکمل گوارانا با پزشک مشورت کنید.
7. افرادی که به دیابت مبتلا هستند قبل از مصرف مکمل گوارانا لازم است با پزشک مشورت کنند.
8. مصرف کافئین بیش از حد می تواند علائم اسهال به خصوص در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر را تشدید کند.
9. کافئین موجود در گوارانا خطر بروز تشنج را افزایش داده و اثر داروهای ضد تشنج را کاهش می دهد، در صورتی که به تشنج مبتلا هستید قبل از مصرف گوارانا با پزشک مشورت کنید.
10. کافئین موجود در گوارانا ممکن است باعث ضربان قلب نامنظم در افراد مبتلا به بیماری های قلبی شود.
11. مصرف گوارانا ممکن است باعث افزایش فشار خون شود، اگرچه این مسئله درباره افرادی که به مصرف کافئین عادت دارند کمتر دیده می شود.
12. کافئین باعث دفع بیشتر کلسیم از طریق کلیه ها شده و تضعیف استخوان ها را تشدید می کند، در صورتی که به پوکی استخوان مبتلا هستید توصیه می شود از مصرف بیش از 300 میلی گرم کافئین در روز اجتناب کنید اما اگر در سلامت کامل هستید و مقدار کافی کلسیم از مواد غذایی مصرفی دریافت می کنید به نظر می رسد مصرف تا 400 میلی گرم کافئین در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش نخواهد داد.
13. از دیگر عوارض احتمالی کافئین موجود در گوارانا می توان به کاهش کنترل مثانه به خصوص در خانم های مسن، افزایش فشار داخل چشم و تشدید برخی علائم اسکیزوفرنی اشاره کرد.
تداخل دارویی گوارانا
برخی داروهایی که ممکن است با مکمل گوارانا تداخل داشته باشند عبارتند از:
- آمفتامین
- کوکائین
- افدرین
- آدنوزین (آدنوکارد)
- آنتی بیوتیک ها از جمله سیپروفلوکساسین، انوکساسین، ناپروکسین، اسپارفلوکساسین، ترووافلوکساسین و گرپافلوکساسین
- سایمتیدین
- کلوزاپین (کلوزاریل)
- دی پریدامول
- دی سولفیرام
- استروژن ها از جمله پرمارین، اتینیل استرادیول، استرادیول و غیره
- فلووکسامین (لووکس)
- لیتیم
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز از جمله فنلزین، ترانیل سیپرومین و غیره
- داروهای ضد انعقاد خون و کند کننده لخته خون از جمله آسپرین، کلوپیدوگرل، دیکلوفناک، ایبوپروفن، ناپروکسن، دالتپارین، انوکساپارین، هپارین، وارفارین و غیره
- نیکوتین
- پنتوباربیتال
- فنیل پروپانول آمین
- ریلوزول
- تئوفیلین
- وراپامیل
- قرص های ضد بارداری
- فلوکونازول
- داروهای دیابت
- مکسیلتین
- تربینافین
- الکل
دوز مصرف مکمل گوارانا
دوز مصرف مکمل گوارانا به عوامل مختلف از جمله سن، وضعیت سلامتی و غیره بستگی دارد.
در حال حاضر اطلاعات کافی برای تعیین محدوده دوز مناسب گوارانا وجود ندارد.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این که اگرچه مکمل گوارانا از مواد طبیعی به دست می آید اما نباید به دوز مصرف آن بی توجهی شود و لازم است قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت شود.
منبع: webmd
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
