سوربیتول چیست و چه فواید و مضراتی دارد؟

پودر سوربیتول چیست؟
فواید و عوارض سوربیتول چیست؟

سوربیتول چیست؟ | خواص سوربیتول | عوارض جانبی | موارد مصرف

سوربیتول نوعی کربوهیدرات متعلق به دسته ای از الکل های قندی به نام پلیول است که کاربردهای زیادی در صنعت مواد غذایی داشته و مصرف آن برای درمان برخی عارضه های سلامتی مفید می باشد.

این ماده معمولا برای حفظ رطوبت، شیرین کردن غذا و بهبود بافت به محصولات مختلف از جمله مواد غذایی بسته بندی شده، نوشیدنی ها و داروها اضافه می شود و به سلامت دهان و دندان، دستگاه گوارش و درمان یبوست کمک می کند.

برای آشنایی کامل با فواید و مضرات سوربیتول، نحوه نگهداری و دوز مصرف این ماده در ادامه مطلب کوکا راه همراهی کنید.

سوربیتول چیست؟

سوربیتول که به آن دی سوربیتول، 4-70-50، E420 و دی گلوسیتول نیز می گویند نوعی کربوهیدرات است که به دسته ای از الکل های قندی به نام پلیول تعلق دارد.

این ترکیب محلول در آب به طور طبیعی در برخی میوه ها از جمله سیب، زردآلو، خرما، توت ها، هلو، آلو و انجیر یافت می شود، همچنین به صورت تجاری از شربت ذرت به منظور استفاده در محصولات بسته بندی شده، نوشیدنی ها و داروها به دست می آید.

خواص و فواید سوربیتول

سوربیتول به چند دلیل مهم به عنوان یک الکل قندی پر مصرف شناخته شده است، از جمله:

1. کالری کمتر از شکر معمولی

الکل های قندی معمولا به دلیل سطح کالری کمتر به جای شکر معمولی در نوشیدنی ها و غذاها استفاده می شوند.

جالب است بدانید کالری سوربیتول تقریبا دو سوم و قابلیت شیرین کنندگی آن حدود 60 درصد شکر معمولی می باشد، همچنین از آن جا که به صورت کامل در روده کوچک به صورت کامل هضم نمی شود و باقی مانده اش به روده بزرگ منتقل و توسط باکتری ها تجزیه و تخمیر می شود، در نتیجه مقدار کمتری از کالری آن جذب بدن می شود.

2. تاثیر کمتر روی قند خون

شیرین کننده هایی همچون سوربیتول معمولا به عنوان جایگزین شیرین کننده های سنتی از جمله شکر معمولی به رژیم غذایی دیابتی ها افزوده می شوند زیرا تاثیر بسیار کمتری روی قند خون دارند.

3. سلامت دهان و دندان

الکل های قندی مانند سوربیتول بر خلاف شکر معمولی خطر بروز حفره های دندان را افزایش نمی دهند به همین دلیل از آن ها برای شیرین کردن آدامس و داروهای مایع فاقد قند استفاده می شود.

به علاوه طبق گفته سازمان غذا و دارو، سوربیتول ممکن است حتی برای سلامت دهان مفید بوده و خطر بروز حفره های دهان را نسبت به شکر معمولی (و نه سایر الکل های قندی) کمتر کند.

4. رفع یبوست

سوربیتول به عنوان یک ماده ملین برای مقابله با یبوست شناخته و استفاده می شود. این ماده با جذب آب از بافت های اطراف روده بزرگ به سمت این اندام باعث بهبود حرکات روده ای شده و به درمان یبوست کمک می کند، به همین دلیل می توان آن را بدون نسخه از فروشگاه های مواد غذایی و دارویی برای این منظور خریداری کرد.

عوارض جانبی سوربیتول

خوشبختانه به نظر می رسد سوربیتول عوارض شایع چندانی ندارد، بیشترین گزارش های دریافتی مربوط به اسهال است که گاهی با گرفتگی و درد شکم یا حالت تهوع نیز همراه می باشد.

مصرف زیاد سوربیتول یا سایر الکل های قندی – به خصوص اگر عادت به مصرف منظم آن ها نداشته باشید – می تواند باعث نفخ و اسهال شود و برای برخی افراد نتایج ناخوشایندی به همراه داشته باشد اما این عارضه برای کسانی که از سوربیتول برای درمان یبوست استفاده می کنند مفید است.

ناگفته نماند سوربیتول بر خلاف برخی ملین ها که مصرف آن ها باعث عادت شده و نباید برای طولانی مدت استفاده شوند، یک ماده ملین کمتر خطرناک و غیر تحریک کننده محسوب می شود اما با توجه به این که با جذب مایعات به سمت روده بزرگ عمل می کند باید مطابق با دستور العمل درج شده روی آن مصرف شود.

با وجود عوارض جانبی بالقوه ذکر شده، طبق اعلام بسیاری از مقامات بهداشت جهانی از جمله سازمان غذا و دارو مصرف این ماده بی خطر است.

سوربیتول در بارداری و شیردهی

در مورد اثر مصرف سوربیتول در دوران بارداری و شیردهی اطلاعات کافی در دسترس نیست اما به طور کلی الکل های قندی و پلیول ها برای استفاده متوسط در این دوران بی ضرر هستند. با این حال مانند سایر داروها و مکمل ها بهتر است قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید.

چه کسانی سوربیتول مصرف نکنند؟

به طور کلی استفاده صحیح از سوربیتول برای اکثر گروه ها کم خطر محسوب می شود گرچه برخی گروه های خاص باید از مصرف این ماده اجتناب کنند.

در مورد استفاده از سوربیتول در کودکان احتیاط کرده و درباره دوز مصرف حتما با پزشک مشورت کنید.

افرادی که دچار مشکلات گوارشی یا حساسیت های قبلی هستند ممکن است لازم باشد از مصرف سوربیتول اجتناب کنند.

کسانی که از رژیم غذایی با فودمپ پایین استفاده می کنند و برخی انواع خاص از کربوهیدرات ها را مصرف نمی کنند باید از مصرف سوربیتول پرهیز کنند. در واقع کلمه فودمپ مخفف الیگو ساکاریدهای تخمیر پذیر، دی ساکاریدها، مونو ساکاریدها و پلیول ها است و سوربیتول نوعی پلیول می باشد.

از آن جا که رژیم های غذایی با فودمپ پایین معمولا برای افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر تجویز می شود این افراد باید از مصرف سوربیتول اجتناب کنند.

مانند سایر داروها بهتر است قبل از مصرف سوربیتول، درباره نحوه استفاده و دوز مناسب با پزشک صحبت کنید به خصوص اگر به بیماری های مزمن مبتلا هستید.

دوز و نحوه مصرف سوربیتول

محصولات ملین سوربیتول معمولا به صورت تنقیه مقعدی یا محلول خوراکی عرضه می شوند. برای مصرف محصول خوراکی می توانید آن را با یک لیوان یا نوشیدنی ترکیب کرده و با یا بدون غذا میل کنید.

درباره دوز مصرف های توصیه شده اختلاف نظر وجود دارد، برخی محققان ثابت کرده اند مصرف روزانه 10 گرم سوربیتول یا بیشتر می تواند به عوارض جانبی ناخواسته منجر شود، به علاوه احتمال سوء جذب در دوزهای 10 گرم حتی در بین افراد سالم نیز زیاد است.

مصرف بیش از حد سوربیتول می تواند باعث عوارض جانبی گوارشی شدید و عدم تعادل الکترولیت بدن شود اگرچه مدرکی مبنی بر سمی بودن آن وجود ندارد. بنابراین در صورتی که احساس می کنید در مصرف این ماده زیاده روی کرده اید و نشانه های اوردوز در شما ظاهر شده لازم است بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

همچنین توصیه می شود قبل از مصرف، برچسب درج شده روی محصول را مطالعه کرده و طبق آن عمل کنید.

تداخل دارویی سوربیتول

از مصرف همزمان سوربیتول با کلسیم یا سدیم پلی استایرن سولفونات که برای درمان بالا بودن سطح پتاسیم در خون تجویز می شود اجتناب کنید زیرا این کار می تواند باعث نوعی تداخل دارویی شده و مرگ بافت روده را به دنبال داشته باشد.

اگر از سوربیتول برای درمان یبوست استفاده می کنید به همراه آن ملین های دیگر مصرف نکنید مگر آن که پزشک توصیه کرده باشد.

نحوه نگهداری سوربیتول

در اغلب موارد می توان سوربیتول را در دمای اتاق یا دمای حدود 25 درجه سانتی گراد نگهداری کرد. از منجمد کردن یا قرار دادن این ماده در محیط گرم اجتناب کنید زیرا باعث کاهش ماندگاری آن می شود اگرچه محصولات مختلف سوربیتول ممکن است ماندگاری متفاوتی داشته باشند.

در صورت نگهداری صحیح، اکثر محصولات سوربیتول معمولا بین 6 تا 12 ماه ماندگاری دارند که فرم و برند محصول نیز در آن تاثیر می گذارد.

بعد از گذشت تاریخ انقضا محصول را به شیوه درست دور بریزید تا در دسترس دیگران قرار نگیرد.

جایگزین های سوربیتول

اگر به هر دلیل نمی توانید سوربیتول مصرف کنید و به دنبال جایگزین های آن با اثر ملین هستید می توانید گزینه های زیر را امتحان کنید:

  • الکل های قندی: شبیه ترین گزینه به سوربیتول، الکل های قندی دیگر مانند اریتریتول یا زایلیتول هستند که معمولا در آدامس و نوشیدنی های رژیمی از آن ها استفاده می شود.
  • دانه کتان و چیا: این مواد خوراکی به ترتیب حاوی 8 تا 10 گرم فیبر افزایش دهنده مدفوع در هر 1/4 فنجان یا 3 قاشق غذا خوری می باشند.
  • کفیر: این ماده نوعی محصول لبنی تخمیر شده غنی از پروبیوتیک است که می تواند به منظم شدن و افزایش سرعت انتقال مواد غذایی در روده کمک کرده و باعث افزایش رطوبت و حجم مدفوع شود.
  • روغن کرچک: این ملین طبیعی که می توان از آن در مدت زمان طولانی استفاده کرد از لوبیاهای کرچک که سرشار از اسید ریسینولئیک هستند به دست می آید و حرکات روده را افزایش می دهد.
  • میوه ها و سبزیجات: میوه ها و سبزیجات سرشار از فیبر مانند انواع توت ها و سبزیجات برگ دار باعث افزایش دفع مدفوع می شوند.
  • حبوبات: لوبیا، نخود، عدس، نخود فرنگی و بادام زمینی همگی سرشار از فیبر و ترکیب اسید بوتیریک هستند که هر دو باعث منظم شدن حرکات روده می شوند.
  • آلو و سیب: این میوه ها منابع طبیعی سوربیتول محسوب می شوند اما احتمالا برای افرادی که از رژیم غذایی کم فودمپ استفاده می کنند مفید نمی باشند.
  • سنا: این داروی گیاهی از گیاه سنای اسکندریه به دست می آید و در بسیاری از ملین های بدون نسخه از آن استفاده می شود.
  • آلوئه ورا: لاتکس آلوئه ورا اغلب به عنوان ملین استفاده می شود، این ماده سرشار از آنتراکینون گلیکوزید است که باعث جذب آب به سمت روده و تحریک سیستم هضم می شود.
  • سیترات منیزیم: این مکمل مغذی و ملین رایج به افزایش حرکات روده ای کمک می کند.
  • قهوه: از نوشیدنی های محرک طبیعی روده است که حرکات عضلات روده را در بسیاری از افراد افزایش می دهد.
  • پوسته اسفرزه: این ماده منبع غنی فیبر محلول است که به نرم شدن مدفوع کمک کرده و دفع آن را ساده تر می کند.

ترکیب سوربیتول با رژیم های غذایی سرشار از فیبر و افزایش دهنده مدفوع نیز می تواند تاثیر بسزایی در تنظیم حرکات روده و درمان یبوست داشته باشد.

منبع: healthline

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده

فال حافظ کوکا