موارد مصرف و عوارض جانبی قرص آلپرازولام چیست؟

آلپرازولام چه قرصیه
قرص آلپرازولام 0.5

آلپرازولام چیست؟

آلپرازولام (به انگلیسی: Alprazolam و با نام تجاری: زاناکس و نیراوام) از داروهای تجویزی متعلق به گروه بنزودیازپین ها می باشد که خاصیت آرام بخشی داشته و با اثر روی مغز و اعصاب (سیستم عصبی مرکزی) و تقویت ماده شیمیایی طبیعی به نام گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA) عمل می کند.

موارد مصرف آلپرازولام

آلپرازولام برای درمان اضطراب عمومی، اضطراب ناشی از افسردگی و اختلالات هراس تجویز می شود.

نحوه مصرف آلپرازولام

قبل از مصرف آلپرازولام حتما برچسب آن را با دقت مطالعه کرده و دقیقا مطابق دستور پزشک عمل کنید.

دوز مصرف آلپرازولام با توجه به شرایط پزشکی، سن و واکنش بدن به دارو تعیین می شود. پزشک معمولا برای اثربخشی بهتر دارو و کاهش عوارض جانبی آن به مرور دوز را افزایش می دهد.

از مصرف الکل در دوره مصرف این دارو خودداری کنید.

آلپرازولام به فرم های مختلف عرضه می شود، توصیه می شود قرص زاناکس را به همراه مایعات مثلا یک لیوان آب – با یا بدون غذا – میل کنید. برای خوردن قرص های حل شونده نیراوام مصرف مایعات ضروری نمی باشد، قرص های طولانی رهش (زاناکس ایکس آر) نیز بهتر است با مایعات و هنگام صبح مصرف شوند.

برای مصرف محلول آلپرازولام (آلپرازولام اینتنسول) از سرنگ یا قاشق مخصوص دوز استفاده کنید.

از بلعیدن قرص های حل شونده آلپرازولام خودداری کنید و اجازه دهید قرص به طور کامل و بدون جویدن در دهان حل شود. هنگام مصرف قرص های طولانی رهش نیز از شکستن و خرد کردن آن ها اجتناب کرده و آن را به طور کامل ببلعید.

مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است باعث کاهش اثر آن شود در این صورت لازم است با پزشک مشورت کنید.

در صورتی که در دوره درمان علائم بیماری کاهش نیابد یا تشدید پیدا کند به پزشک مراجعه کنید.

این دارو را در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.

اعتیاد به آلپرازولام

آلپرازولام ممکن است باعث اعتیاد دارویی شود که به خصوص در افرادی که در طولانی مدت یا دوزهای بالا از این دارو استفاده می کنند یا به مواد مخدر یا الکل اعتیاد دارند بیشتر دیده می شود و قطع ناگهانی آن گاهی با علائم ترک اعتیاد همراه است.

اعتیاد به این دارو ممکن است به مصرف بیش از حد و در برخی موارد مرگ منجر شود، به همین دلیل پزشک معمولا در ابتدای دوره از دوزهای کم شروع کرده و به مرور مقدار مصرف را افزایش می دهد. برای قطع دارو نیز معمولا به مرور مصرف دارو را کاهش می دهد تا از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.

برخی علائم اعتیاد به آلپرازولام بعد از قطع ناگهانی دارو عبارتند از:

  • اضطراب
  • افکار خودکشی یا اقدام به آن
  • مشکل خواب
  • تاری دید
  • تشنج
  • تعریق
  • رفتار خشونت آمیز
  • افسردگی

عوارض جانبی آلپرازولام

در صورت مشاهده علائم آلرژیک همچون کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو بعد از مصرف آلپرازولام به اورژانس مراجعه کنید.

در صورت بروز علائم زیر با پزشک مشورت کنید:

  • خلق و خوی افسرده، افکار خودکشی و صدمه زدن به خود
  • افزایش غیر طبیعی انرژی و رفتارهای ریسک آمیز
  • گیجی، آشفتگی، رفتار خصمانه، توهم
  • حرکات غیر ارادی عضلانی، رعشه، تشنج
  • تپش قلب کوبنده یا لرزش قفسه سینه

عوارض جانبی شایع آلپرازولام عبارتند از:

  • خواب آلودگی، احساس خستگی
  • لکنت زبان، کاهش تعادل و هماهنگی بدن
  • مشکلات حافظه
  • احساس اضطراب در صبح

برای کاهش سرگیجه یا سبکی سر بعد از مصرف دارو هنگام بلند شدن از زمین به آرامی این کار را انجام دهید.

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی آلپرازولام نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.

مقدار مصرف قرص آلپرازولام
مقدار مصرف قرص آلپرازولام

موارد احتیاطی مصرف آلپرازولام

  • قبل از مصرف آلپرازولام در صورتی که به این دارو و یا سایر بنزودیازپین ها از جمله دیازپام، لورازپام، کلردیازپوکساید، کلرازپات یا قرص اگزازپام حساسیت دارید با پزشک مشورت کنید.
  • حتما سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از بیماری و اختلالاتی همچون مشکلات شدید تنفسی و ریوی (مانند انسداد مزمن ریوی و آپنه خواب)، بیماری کبدی (به خصوص کبد الکلی)، بیماری کلیوی، سابقه خانوادگی مصرف مواد مخدر یا الکل، گلوکوم، تشنج، سابقه افسردگی یا افکار مربوط به خودکشی رنج می برید.
  • این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود و مصرف الکل یا ماری جوانا عوارض آن را تشدید می کند، پس از مصرف دارو از رانندگی، کار با ماشین آلات و سایر کارهایی که نیاز به هوشیاری دارد اجتناب کنید.
  • قبل از عمل جراحی لیست همه داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک یا دندان پزشک قرار دهید.
  • افراد مسن نسبت به برخی عوارض جانبی آلپرازولام از جمله از دست دادن تعادل و خواب آلودگی حساس تر هستند و ممکن است دچار سقوط و زمین خوردن شوند.
  • ممکن است در طول دوره درمان و برای بررسی عوارض جانبی و عملکرد دارو نیاز به آزمایش و تست های دوره ای مانند فشار خون، ضربان قلب و رشد در کودکان باشد.
  • گریپ فروت و آلپرازولام با هم تداخل دارند و نباید به صورت همزمان مصرف شوند.

آیا خوردن قرص آلپرازولام در بارداری ضرر دارد؟

مصرف آلپرازولام در دوران بارداری توصیه نمی شود زیرا ممکن است به جنین آسیب رسانده و باعث نقایص زایمان یا بروز علائم ترک اعتیاد در نوزاد تازه متولد شده شود، در صورت بارداری یا قصد بارداری در دوره درمان حتما با پزشک مشورت کنید.

آلپرازولام در شیردهی

آلپرازولام از شیر مادر به نوزاد منتقل می شود و ممکن است اثر بدی روی سلامتی نوزادان شیرخوار داشته باشد. در صورت شیردهی از مصرف این دارو اجتناب کرده و با پزشک مشورت کنید.

آلپرازولام در کودکان

مصرف این دارو برای کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال تایید نشده است.

آلپرازولام و افزایش وزن

افرادی که به دنبال لاغری هستند دقت داشته باشند این دارو در برخی موارد به افزایش وزن منجر شده است، در صورت بروز این مسئله قبل از تغییر در رژیم غذایی خود یا قطع دارو با پزشک مشورت کنید.

تداخل دارویی آلپرازولام

در صورتی که یکی از داروهای زیر را مصرف می کنید قبل از مصرف آلپرازولام (زاناکس) حتما با پزشک مشورت کنید:

  • داروهای ضد قارچ ایتراکونازول یا نیزورال
  • سایر ضد قارچ ها مانند دیفلوکان (فلوکونازول)، نوکسافیل و وی فند
  • سایر بنزودیازپین ها مانند لیبریوم، لیبراکس، کلونوپین، ترانکسن، والیوم، پروسام، فلورازپام، آتیوان، میدازولام، اگزازپام، رستوریل و هالکیون
  • داروهای باربیتورات مانند آمیتال، فیوریست، فیورینال، بوتیزول، سکونال، نمبوتال و لومینال یا سولفوتون
  • داروهای ضد روان پریشی مانند ابیلیفای، سافریس، تورازین، کلوزاریل، پرولیکسین، هالدول، فاناپت، آداسوو، لوکسیتان، لاتودا و غیره
  • داروهای خواب مانند لونستا، یونیسوم، روزرم، سوناتا و آمبین، آمبین سی آر، ادلوار یا زولپیمیست
  • داروهای مسکن مخدر مانند استادول، کدئین، لورتاب، ویکودین، لو دروموران، دمرول، دولوفین، متادوز، کادیان، ام اس کانتین، اورامورف، نارکان، اکسی کانتین، داروون و دارووست
  • داروهای ضد افسردگی مانند الاویل، اترافون، ازندین، کلکسا، انافرانیل، نورپرامین، سینکوان، لکساپرو، پروزاک، زولوفت و غیره
  • داروهای ضد تشنج مانند کارباترول، تگرتول، دپاکوت یا دپاکوت ای آر، دپاکن، فلباتول، تریلپتال، دیلانتین و میزولین
  • داروهای آلرژی آرام بخش مانند کلرفنیرامین، بنادریل یا هیدروکسی زین (آتاراکس)
  • داروهای بیهوشی
  • آنتی هیستامین ها
  • کوردارون یا پاکرون (آمیودارون)
  • آنتی بیوتیک ها مانند بیاکسین، اریترومایسین، مایکوبیوتین، ریفامپین، پریفتین و کِتِک
  • قرص های ضد بارداری
  • تاگامت
  • گنگراف، نئورال یا ساندیمون (سیکلوسپورین)
  • کورتاستات، دگزاسون، سولورگس یا دگزامتازون
  • کاردیزم یا تیازاک (دیلتیازم)
  • ارگوتامین ها مانند کافاتین، کافرگوت، ویگرین
  • داروهای ایدز و HIV مانند ریاتاز، رسکریپتور، سوستیوا، آتریپلا، اتراویرین، کریکسی وان، ویراسپت، نویراپین، ساکویناویر، نورویر و کالترا
  • گلیوک
  • ایزونیازید
  • نیکاردیپین
  • آدالات یا پروکاردیا
  • کوئین جی
  • تئو 24 (تئوفیلین)
  • مخمر سنت جان

همچنین برخی داروهای خاص که اسید معده را کاهش می دهند ممکن است باعث کند شدن سرعت اثر قرص های جویدنی نیراوام شوند.

در صورتی که یکی از داروهای زیر را مصرف می کنید قبل از مصرف نیراوام حتما با پزشک مشورت کنید:

  • داروهای آنتاگونیست گیرنده H2 مانند تاگامت، زانتاک، پپسید
  • مهار کننده های پمپ پروتون مانند دکسیلانت، نکسیوم، پرواسید، پریلوسک، زگرید، پروتونیکس یا اسیفکس

هشدار: مصرف همزمان داروهای اپیوئیدی (مشتق تریاک) و بنزودیازپین ها ممکن است باعث خواب آلودگی شدید، تنفس کند یا مشکل، کما یا مرگ شود.

توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد. توصیه می شود قبل از مصرف آلپرازولام حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.

دوز مصرف آلپرازولام

توجه: دوز مصرف آلپرازولام توسط پزشک و با توجه به سن، شرایط پزشکی و واکنش بدن بیمار به دارو تعیین می شود، از مصرف خودسرانه این دارو و سهیم شدن آن با دیگران اجتناب کنید.

برخی دوزهای معمول آلپرازولام عبارتند از:

درمان اضطراب در بزرگسالان

قرص های فوری رهش، قرص های حل شونده خوراکی، کنسانتره خوراکی:

دوز شروع: 0.25 تا 0.5 میلی گرم خوراکی 3 بار در روز (این مقدار ممکن است در صورت نیاز و تحمل بیمار به تدریج هر 3 یا 4 روز افزایش یابد)

حداکثر دوز روزانه 4 میلی گرم خوراکی در روز در دوزهای تقسیم شده می باشد.

درمان اختلال هراس در بزرگسالان

قرص های فوری رهش، قرص های حل شونده خوراکی:

دوز شروع: 0.5 میلی گرم خوراکی 3 بار در روز (این مقدار ممکن است در صورت نیاز و تحمل بیمار به تدریج هر 3 یا 4 روز افزایش یابد)

میانگین دوز مصرفی: 5 تا 6 میلی گرم خوراکی در روز در دوزهای تقسیم شده

قرص های طولانی رهش:

دوز شروع: 0.5 تا 1 میلی گرم خوراکی 1 بار در روز (در صورت نیاز و تحمل بیمار دوز روزانه ممکن است به مرور – نه بیشتر از 1 میلی گرم – هر 3 تا 4 روز افزایش یابد)

دوز میانگین: 3 تا 6 میلی گرم خوراکی 1 بار در روز

درمان افسردگی در بزرگسالان

قرص های فوری رهش، قرص های حل شونده خوراکی، کنسانتره خوراکی:

دوز شروع: 0.5 میلی گرم خوراکی 3 بار در روز (در صورت نیاز و تحمل بیمار دوز روزانه ممکن است به مرور – نه بیشتر از 1 میلی گرم – هر 3 تا 4 روز افزایش یابد)

دوز میانگین: روزانه 3 میلی گرم خوراکی در دوزهای تقسیم شده

حداکثر دوز: روزانه 4.5 میلی گرم خوراکی در دوزهای تقسیم شده

درمان اضطراب و افسردگی در افراد مسن

قرص های فوری رهش، قرص های حل شونده خوراکی، کنسانتره خوراکی:

دوز شروع: 0.25 میلی گرم خوراکی 2 تا 3 بار در روز در افراد مسن یا ناتوان (این مقدار ممکن است در صورت نیاز و تحمل بیمار به تدریج افزایش یابد)

توجه: توصیه می شود از مصرف روزانه بیش از 2 میلی گرم در افراد مسن خودداری کنید.

درمان اختلالات هراس در افراد مسن

قرص های فوری رهش، قرص های حل شونده خوراکی:

دوز شروع: 0.25 میلی گرم خوراکی 2 تا 3 بار در روز در افراد مسن یا ناتوان (این مقدار ممکن است در صورت نیاز و تحمل بیمار به تدریج افزایش یابد)

قرص های طولانی رهش:

دوز شروع: 0.5 میلی گرم خوراکی 1 بار در روز ترجیحا هنگام صبح (این مقدار ممکن است در صورت نیاز و تحمل بیمار به تدریج افزایش یابد)

توجه: توصیه می شود از مصرف روزانه بیش از 2 میلی گرم در افراد مسن خودداری کنید.

در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف آلپرازولام، به محض یادآوری نسبت به مصرف آن اقدام کنید. اما اگر زمان زیادی تا نوبت بعدی باقی نمانده از خوردن آن صرف نظر کرده و هرگز دوز یک نوبت را دو برابر نکنید.

مصرف بیش از حد آلپرازولام

اوردوز آلپرازولام ممکن است کشنده باشد، از جمله علائم مصرف بیش از حد این دارو می توان به خواب آلودگی شدید، گیجی، ضعف عضلانی، کاهش تعادل بدن، احساس سبکی سر و حالت غش کردن اشاره کرد. در صورت مشاهده این علائم لازم است هرچه سریع تر به اورژانس مراجعه شود.

اشکال دارویی آلپرازولام

برخی اشکال دارویی آلپرازولام در ایران به صورت زیر است:

قرص سدالام 0.5 و 1 میلی گرم
قرص زانال 0.5 و 1 میلی گرم
قرص آلپرازولام 0.5 و 1 میلی گرم
قرص زاناکس 0.5 میلی گرم
قرص آپو آلپراز 0.5 میلی گرم
قرص آلپروکیم 0.5 و 1 میلی گرم

منابع: webmd – drugs – everydayhealth

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده

فال حافظ کوکا