موارد مصرف و عوارض جانبی قرص الانزاپین چیست؟

کاربرد و عوارض جانبی الانزاپین
کاربرد و عوارض جانبی الانزاپین

داروی الانزاپین چیست؟ | موارد مصرف | نحوه مصرف | عوارض جانبی | موارد احتیاطی | الانزاپین و چاقی | تداخل دارویی | دوز مصرف | اشکال دارویی

الانزاپین از داروهای ضد روان پریشی آتیپیک است که برای درمان مشکلات روحی و روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی تجویز می شود.

مصرف این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی شود و با وجود همه مزیت ها عوارض جانبی متعددی به دنبال داشته باشد. برای آشنایی کامل با داروی الانزاپین در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

الانزاپین چیست؟

الانزاپین (با نام انگلیسی: Olanzapine و نام تجاری: زیپرکسا) از داروهای ضد روان پریشی آتیپیک است که با ایجاد تعادل مواد طبیعی خاص موجود در مغز (دوپامین) عمل کرده و به کاهش علائم برخی مشکلات روحی و روانی خاص کمک می کند.

گاهی پزشک از ترکیب الانزاپین و سایر داروهای افسردگی یا ضد روان پریشی برای بهبود وضعیت بیمار استفاده می کند.

موارد مصرف الانزاپین

الانزاپین برای درمان مشکلات روحی و روانی همچون اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی در بزرگسالان و نوجوانان بالای 13 سال تجویز می شود. این دارو اثرات مثبت زیر را به همراه دارد:

  • کاهش توهم
  • درمان افسردگی
  • ایجاد حس مثبت و بهبود روحیه
  • کاهش اضطراب
  • حضور فعال تر در زندگی روزمره

پزشک ممکن است از این دارو برای پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و وسواس فکری عملی نیز استفاده کند، استفاده خودسرانه در این موارد هرگز توصیه نمی شود.

نکته مهم: داروی الانزاپین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در بالا تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف الانزاپین

الانزاپین خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک که معمولا یک بار در روز است مصرف می شود.

مقدار مصرف الانزاپین به شرایط پزشکی و نحوه واکنش بدن به درمان بستگی دارد. برای کاهش عوارض جانبی احتمالی پزشک اغلب از دوز کم شروع کرده و به تدریج دوز مصرف را افزایش می دهد، در این مورد دقیقا طبق تجویز پزشک عمل کنید.

برای اثر بخشی بهتر دارو حتما آن را به صورت منظم مصرف کنید.

حتی اگر احساس خوبی دارید به مصرف دارو ادامه داده و بدون مشورت با پزشک مصرف آن را قطع نکنید.

قطع ناگهانی این دارو ممکن است عوارض جانبی جدی در بیمار ایجاد کند.

نوشیدن مقدار فراوان آب در دوره درمان بسیار مهم است.

الانزاپین اگرچه به کاهش علائم بیماری کمک می کند اما درمان محسوب نمی شود، ممکن است چند هفته طول بکشد تا اثرات کامل دارو را احساس کنید.

در صورت ادامه پیدا کردن علائم یا تشدید آن ها به پزشک اطلاع دهید.

عوارض جانبی الانزاپین

در صورت بروز علائم واکنش های آلرژیک همچون کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو با اورژانس تماس بگیرید.

اگر بعد از مصرف الانزاپین دچار واکنش های جدی دارویی شده اید که می تواند بسیاری از قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار دهد حتما به پزشک مراجعه کنید، از جمله:

  • راش های پوستی
  • تب
  • ورم کردن غدد
  • علائم شبه آنفلوآنزا
  • کبودی غیر طبیعی
  • زردی (زرد شدن پوست یا چشم)

در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

  • حرکات کنترل نشده عضلانی در صورت مانند حرکت زبان، چشمک زدن، حرکات چشم، دهان و غیره
  • مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن
  • ورم دست ها یا پاها
  • گیجی، افکار یا رفتار غیر طبیعی، توهم یا افکار مربوط به صدمه زدن به خود و خودکشی
  • ضعف ناگهانی یا احساس بیماری، تب، لرز، گلو درد، ورم لثه ها، زخم دهان دردناک، درد هنگام بلع، زخم های پوستی، علائم سرما خوردگی یا آنفلوآنزا، سرفه
  • علائم کم آبی بدن از جمله احساس تشنگی یا داغی شدید، عدم توانایی در ادرار کردن، تعریق شدید، خشکی و داغی پوست
  • مشکلات کبدی با علائمی همچون درد قسمت فوقانی معده، خارش، از دست دادن اشتها، تیره شدن ادرار، مدفوع به رنگ خاک رس، زردی (زرد شدن پوست یا چشم)
  • قند خون بالا با علائمی همچون افزایش تشنگی، افزایش ادرار، گرسنگی، بوی دهان میوه ای، خواب آلودگی، خشکی پوست، تاری دید، کاهش وزن
  • واکنش های شدید سیستم عصبی با علائمی همچون سفت شدن شدید عضلات، تب بالا، تعریق، گیجی، ضربان قلب سریع یا نا منظم، رعشه، احساس شبیه غش کردن

برخی عوارض جانبی شایع الانزاپین عبارتند از:

  • افزایش وزن  در نوجوانان شایع تر است)، افزایش اشتها
  • سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، احساس خستگی یا بی قراری
  • مشکلات گفتاری یا حافظه
  • رعشه، بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن
  • تغییر در شخصیت
  • خشکی دهان یا افزایش بزاق
  • درد معده، یبوست
  • درد در دست یا پاها

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی الانزاپین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.

موارد احتیاطی مصرف الانزاپین

  • قبل از مصرف الانزاپین در صورت حساسیت به این دارو یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.
  • قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

– مشکلات کبدی
– تشنج
– مشکل بلع
– کمبود گلبول های سفید خون
– بیماری آلزایمر یا زوال عقل
– مشکل ادراری مثلا به دلیل بزرگ شدن پروستات
– گلوکوم زاویه باریک
– مشکلات معده یا روده مانند انسداد، یبوست مزمن، فلج ایلئوس
– سابقه شخصی یا خانوادگی دیابت
– بیماری قلبی، حمله قلبی، سکته ناقص یا سکته مغزی قبلی
– فشار خون بالا یا پایین
– کلسترول یا تری گلیسیرید بالا
– مشکلات تنفسی هنگام خواب از جمله آپنه خواب
– ابتلا یا احتمال ابتلا به سرطان سینه، سرطان لوز المعده، سرطان غده هیپوفیز
– ابتلا به بیماری هایی که باعث مشکل بلع می شوند
– سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS)
– پنومونی آسپیراسیون
– استفراغ شدید یا اسهال
– افکار یا رفتار مربوط به خودکشی
– کم آبی بدن
– اگر در گذشته به دلیل عوارض دارویی مجبور به قطع مصرف داروهای روان پریشی شده اید
– استعمال دخانیات

  • در دوره مصرف این دارو ممکن است دچار سرگیجه یا خواب آلودگی شوید و الکل یا ماری جوانا می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر گونه فعالیتی که به هوشیاری کامل نیاز دارد اجتناب کنید، مصرف الکل را ترک کرده و در صورت اعتیاد به ماری جوانا به پزشک اطلاع دهید.
  • استعمال دخانیات می تواند اثر بخشی این دارو را کاهش دهد، اگر سیگار می کشید یا به تازگی سیگار را ترک کرده اید به پزشک اطلاع دهید.
  • قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.
  • یکی از عوارض مهم این دارو تعریق کمتر و افزایش خطر گرمازدگی می باشد، توصیه می شود در دوره مصرف از انجام کارهایی که باعث افزایش بیش از حد دمای بدن می شود مانند فعالیت های شدید، ورزش در هوای گرم یا استفاده از وان داغ اجتناب کنید.
  • در هوای گرم مایعات زیادی نوشیده و لباس خنک به تن کنید، در صورتی که به شدت احساس گرما می کنید به جای خنک بروید، اگر دچار تب شده اید که بهبود پیدا نمی کند یا علائمی همچون تغییرات خلق و خو یا ذهنی، سردرد یا سرگیجه را تجربه کردید فورا به پزشک اطلاع دهید.
  • افراد مسن ممکن است به برخی عوارض جانبی این دارو از جمله خواب آلودگی، یبوست، مشکل ادراری، گیجی، سرگیجه یا سبکی سر حساس تر باشند. برخی از این عوارض خطر افتادن و سقوط در این افراد را افزایش می دهد.
  • مصرف این دارو در افراد مبتلا به زوال عقل می تواند خطر عوارض جانبی جدی مانند سکته، نارسایی قلبی، ضربان قلب سریع یا نا منظم و ذات الریه را افزایش دهد و حتی به مرگ منجر شود، مصرف این دارو برای درمان مشکلات رفتاری مرتبط با زوال عقل تایید نشده است.
  • به دلیل خطر کما و هذیان بعد از تزریق آمپول الانزاپین لازم است حداقل سه ساعت در مرکز پزشکی بمانید.
  • مصرف این دارو ممکن است باعث افزایش بیش از حد قند خون حتی در افراد سالم شود، به علاوه احتمال ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر است و مصرف این دارو خطر آن را افزایش می دهد. در صورت بروز علائم قند خون بالا از جمله تکرر ادرار، تشنگی شدید، تاری دید یا ضعف سریعا به پزشک اطلاع دهید.
  • اگر به دیابت مبتلا هستید در طول مصرف الانزاپین قند خون خود را به طور مرتب کنترل کنید.
  • مصرف این دارو به خصوص در اوایل شروع مصرف می تواند باعث سرگیجه شدید شود، برای جلوگیری از سرگیجه به آرامی از جا بلند شوید.
  • قرص های حل شونده الانزاپین حاوی آسپارتام هستند، افرادی که به بیماری فنیل کتونوری مبتلا هستند باید در مصرف این دارو احتیاط کنند.
  • استفاده طولانی مدت الانزاپین ممکن است باعث بروز یک اختلال حرکتی جدی برگشت ناپذیر شود، از جمله علائم این اختلال می توان به حرکات غیر قابل کنترل عضلات لب، زبان، چشم ها، صورت، دست یا پاها اشاره کرد.
  • احتمال بروز اختلال حرکتی در زنان، افراد مسن و کسانی که مدت زمان طولانی از این دارو استفاده کرده اند بیشتر است.
  • ممکن است در طول دوره مصرف الانزاپین به آزمایش های دوره ای کلسترول، تری گلیسیرید، قند خون، وزن، عملکرد کبد و فشار خون نیاز باشد.

الانزاپین در بارداری

مصرف الانزاپین در دوران بارداری تنها در مواقعی که واقعا نیاز است و زیر نظر پزشک امکان پذیر می باشد.

نوزادانی که مادران آن در سه ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده اند به ندرت دچار علائمی همچون سفتی یا لرزش عضلانی، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه ای یا تنفسی یا گریه مداوم می شوند، در صورت مشاهده این علائم به خصوص در ماه اول پس از تولد سریع به پزشک اطلاع دهید.

از آن جا که مشکلات روحی و روانی درمان نشده می تواند مشکلات جدی در دوران بارداری به همراه داشته باشد  از قطع خودسرانه الانزاپین در دوران بارداری اجتناب کنید.

در دوره مصرف این دارو اگر قصد بارداری دارید، باردار شده اید یا به این مسئله مشکوک هستید حتما به پزشک اطلاع دهید.

الانزاپین در شیردهی

الانزاپین به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثر منفی روی نوزاد داشته باشد. قبل از شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید.

الانزاپین در کودکان و نوجوانان

مصرف این دارو در کودکان کمتر از 13 سال توصیه نمی شود.

نوجوانان ممکن است نسبت به عوارض جانبی الانزاپین به خصوص افزایش وزن، کلسترول، تری گلیسیرید و پرولاکتین حساس تر باشند.

مصرف این دارو در نوجوانان ممکن است باعث تخلیه پستان یا بزرگ شدن پستان شود.

الانزاپین و چاقی

مصرف الانزاپین به خصوص در نوجوانان ممکن است باعث افزایش اشتها، افزایش وزن و چاقی ناخواسته می شود به همین دلیل توصیه می شود در دوره مصرف حتما وزن خود را کنترل کنید.

استفاده از داروهای افسردگی و ضد روان پریشی برای چاق شدن هرگز توصیه نمی شود.

الانزاپین برای چه بیماری خوب است؟
الانزاپین برای چه بیماری خوب است؟

تداخل دارویی الانزاپین

در صورت استفاده از داروهای زیر قبل از مصرف الانزاپین به پزشک خود اطلاع دهید:

  • داروهای ضد افسردگی
  • آنتی هیستامین ها
  • ایپراتروپیوم
  • آگونیست های دوپامین از جمله بروموکریپتین، کابرگولین، لوودوپا، پرگولید، روپینیرول
  • آنتی بیوتیک های فلوروکینولون‌ مانند سیپروفلوکساسین، گلی فلوکساسین، لووفلوکساسین، نورفلوکساسین، افلوکساسین
  • فلووکسامین
  • متوکلوپرامید
  • داروهای ضد اضطراب و ضد روان پریشی
  • داروهای فشار خون بالا
    داروهای روده تحریک پذیر
  • داروهای سرما خوردگی، ضد سرفه، مسکّن های مخدر
  • شل کننده های عضلانی
  • داروی بیماری ماشین
  • داروی بیماری پارکینسون
  • داروهای ضد تشنج
  • داروهای مشکلات ادراری
  • ریفامپین
  • امپرازول
  • آرام بخش ها
  • قرص های خواب

توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد و داروهای ذکر شده ممکن است با اسامی تجاری دیگری عرضه شده باشد، بنابراین برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف الانزاپین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.

دوز مصرف الانزاپین

الانزاپین یک داروی تجویزی است و دوز مصرف آن تنها توسط پزشک و با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

الانزاپین معمولا یک بار در روز و با توجه به شرایط پزشکی فرد تجویز می شود.

این دارو را می توان با معده خالی مصرف کرد و غذا تاثیر خاصی روی نحوه عملکرد آن ندارد.

در صورت فراموش کردن یک دوز بلافاصله بعد از یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر به زمان نوبت بعدی نزدیک هستید از مصرف خودداری و از دو برابر کردن دوز در نوبت بعدی اجتناب کنید.

عوارض مصرف بیش از حد الانزاپین

در صورت مصرف بیش از حد الانزاپین با اورژانس تماس بگیرید. برخی علائم اوردوز عبارتند از:

  • خواب آلودگی
  • آشفتگی
  • سرگیجه، سردرگمی
  • ضربان قلب سریع یا نا منظم
  • لکنت زبان
  • حرکت ناگهانی که نمی توانید کنترل کنید
  • اضطراب
  • مشکل تنفسی
  • غش و از دست هوشیاری

اشکال دارویی الانزاپین

قرص الانزاپین 5 و 10 میلی گرم
قرص زیپروبایوکس 2.5، 5، 10 و 15 میلی گرم
قرص الازین 2.5، 5 و 15 میلی گرم
قرص زیپرکسا 5 و 10 میلی گرم
ویال زیپرکسا 10 میلی گرم

منابع: webmddrugseverydayhealth

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده

فال حافظ کوکا