نحوه نگهداری و پرورش گیاه مار یا سانسوریا

عکس گیاه سانسوریا ابلق
شرایط نگهداری گیاه سانسوریا چیست؟

گیاه مار یا سانسوریا که به نام گیاه زبان مادر شوهر نیز شناخته شده یکی از محبوب ترین و مقاوم ترین گونه های گیاهی است که به دلیل ظاهر جذاب، برگ های محکم و نگهداری آسان از گیاهان آپارتمانی پر فروش به شمار می رود.

این گیاه زیبا انواع مختلف دارد که بسته به نوع، ارتفاع آن بین 15 سانتیمتر تا 3.6 متر متغیر بوده و شکل های متنوع و جذابی دارد.

در ادامه قصد داریم درباره نحوه پرورش و نگهداری گیاه مار صحبت کنیم، با کوکا همراه باشید.

اطلاعات گیاه شناسی

نام های رایج فارسیگیاه مار، گیاه زبان مادر شوهر، سانسوریا، شمشیری
نام های انگلیسیSnake plant, mother-in-law’s tongue, viper’s bowstring hemp, and St. George’s sword
نام علمیSansevieria trifasciata
نوع گیاهگیاه همیشه سبز
اندازه15 سانتی متر تا 3.6 متر
نور مورد نیازکمی سایه، شرایط کم نور
نوع خاکخاک ماسه ای با امکان زه کشی سریع
PH خاککمی اسیدی تا کمی قلیایی
زمان گل دهیبهار (به ندرت)
رنگ گلسفید مایل به سبز
بومیمناطق گرمسیر آفریقای غربی

 

خصوصیات ظاهری و عمومی

سانسوریا از گیاهان خانواده مارچوبگان است که ظاهری عمودی یا قائم داشته و برگ های آن معمولا دارای طرح نواری و سبز رنگ می باشند، اگرچه در برخی گونه ها حاشیه زرد رنگی نیز اطراف برگ ها کشیده شده و زیبایی گیاه را دو چندان کرده است.

این گیاه اولین بار در چین کشت و جزو گیاهان ارزشمند محسوب می شده زیرا اعتقاد بر این بود که خدایان فضیلت های خود یعنی عمر طولانی، شکوفایی، هوش، زیبایی، هنر، شعر، سلامتی و قدرت را به کسانی که گیاه مار پرورش می دهند اهدا می کنند.

علاوه بر این سانسوریا جزو گیاهانی است که توسط ناسا در زمینه تصفیه هوا و مقابله با سندرم ساختمان بیمار مورد مطالعه قرار گرفته و به نظر می رسد توانایی خوبی در از بین بردن فرمالدئید و بنزن موجود در هوا داشته باشد.

نحوه پرورش سانسوریا

سانسوریا یکی از مقاوم ترین گیاهان آپارتمانی است که مراقبت آسانی دارد و تقریبا با هر وضعیت نوری – از نور بسیار روشن گرفته تا نور کم و سایه کامل – سازگار می شود. همچنین در برابر خشکی مقاوم است.

نور مورد نیاز

اگرچه سانسوریا بسیار بخشنده است و با هر گونه شدت نور سازگار می شود اما نور ثابت غیر مستقیم و مقداری نور مستقیم (چند ساعت در روز) را ترجیح می دهد.

این گیاه در شرایط کاملا تاریک نیز می تواند تا چندین سال زنده بماند به شرط آن که با عدم رشد آن مشکلی نداشته باشید و از آبیاری بیش از حد گیاه اجتناب کنید. در این شرایط بهتر است حداکثر یک یا دو بار در ماه به آن آب بدهید.

نکته دیگر این که اکثر گیاهانی که در نور کم رشد می کنند علائم رنگی خود را از دست می دهند و رنگ آن ها کاملا سبز می شود، اگر به حاشیه زرد رنگ این گیاه علاقه دارید باید نور کافی در اختیارش قرار دهید.

توجه داشته باشید اگر تاکنون این گیاه را در مکان تاریک پرورش داده اید نباید آن را به طور ناگهانی مقابل نور شدید خورشید قرار دهید، این کار برگ هایش را می سوزاند. به جای آن توصیه می شود هر روز و به مدت چند هفته برای مدت کوتاه گیاه خود را در معرض نور قرار دهید تا به مرور به مکان روشن عادت کند.

خاک مورد نیاز

سانسوریا خاک گلدان نرم و خوب زه کشی شده را ترجیح می دهد و در خاک ماسه ای عملکرد خوبی خواهد داشت. می توانید از خاک گلدان کاکتوس همه منظوره برای این گیاه استفاده کنید.

آب مورد نیاز

گیاه مار در برابر خشکی مقاوم است و می تواند ماه ها کم آبی تحمل کند در حالی که اگر در محیط بسیار خیس و نمناک قرار بگیرد خیلی زود صدمه می بیند.

مقدار نیاز به آب در میان انواع مختلف این گیاه متفاوت است اما به عنوان یک قاعده کلی معمولا می توانید اکثر آن ها را هر دو هفته یک بار آبیاری کنید. در آب و هوای گرم تر بهتر است آبیاری را به یک بار در هفته افزایش و در هوای خنک تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید، توصیه می شود در زمستان گیاه را به صورت ماهیانه یا هر زمان خاک آن خشک شد آبیاری کنید.

در روزهای بهار تا پاییز سعی کنید آبیاری در حد متوسط باشد، توجه داشته باشید آبیاری بیش از حد می تواند به پوسیدن گیاه منجر شود، این مشکل یکی از رایج ترین مسائلی است که در طول مدت نگهداری از این گیاه ممکن است با آن مواجه شوید.

دما و رطوبت هوای مورد نیاز

سانسوریا هوای گرم را ترجیح می دهد و اگر در معرض دمای کمتر از 10 درجه سانتی گراد قرار بگیرد خاطرش آزرده می شود. گیاه را در جایی قرار دهید که از سرمای کولر و وسایل سرمایشی در امان بماند. بهترین دما برای نگهداری این گیاه دمای بین 21 تا 32 درجه سانتی گراد می باشد.

لازم به ذکر است اگر این گیاه را در خاک خشک نگهداری می کنید تا دمای 5 درجه سانتی گراد را تحمل می کند اما در خاک مرطوب، احتمال پوسیدگی برگ ها به شدت افزایش می یابد.

میزان رطوبت خانه برای انواع مختلف این گیاه مهم نیست و هر گونه رطوبت محیط را تحمل می کند.

کود مورد نیاز

برای تغذیه این گیاه در فصل رشد می توانید از کود ملایم کاکتوس یا کود همه منظوره استفاده کنید، در فصل زمستان نیازی به کود دادن ندارد.

زمان عوض کردن گلدان

هنگام انتخاب گلدان گیاه مار سراغ گلدان های محکم بروید زیرا ریشه های قوی این گیاه می توانند گلدان های ضعیف را بشکنند.

سانسوریا معمولا رشد آهسته ای دارد و از آن جا که به دلیل رشد قائم در گلدان های باریک تر جلوه بهتری دارد به ندرت نیاز به تعویض گلدان می باشد اما اگر نور کافی در دسترس آن قرار داده شود ممکن است سرعت رشد آن تا حد زیادی افزایش یافته و لازم باشد هر سال گلدان آن را تعویض کنید.

اگر احساس می کنید خاک گلدان مشکل پیدا کرده یا گیاه جایی برای رشد بیشتر ندارد زمان تعویض گلدان فرا رسیده است، برای تعویض گلدان در فصل بهار اقدام کرده و همیشه از گلدان جدید با خاک تازه استفاده کنید.

تکثیر گیاه

تکثیر سانسوریا به چند روش امکان پذیر است اما ساده ترین آن ها این است که ساقه جدید گیاه را از خاک خارج کرده و در گلدان دیگر بکارید.

روش دیگر استفاده از پا جوش هایی است که در پایه گیاه رشد کرده اند، در شکل زیر دو پا جوش را مشاهده می کنید که می توانید یکی از آن ها را به همراه ریشه هایش با احتیاط جدا کرده و در گلدان دیگر بکارید.

اگر پا جوش ریشه ندارد بگذارید یکی دو روز بگذرد و خشک شود، سپس آن را به مخلوط کمپوست گلدان جدید با زه کشی مناسب انتقال دهید، طی چند هفته تا چند ماه ریشه های جدید رشد خواهند کرد.

روش سوم قلمه زدن برگ است، می توانید 5 تا 7 سانتی متر از برگ بالغ گیاه را برش زده و یک روز منتظر بمانید تا لبه های آن خشک شود. سپس قلمه ها را در جهت رشدشان حدود 2.5 سانتی متر در مخلوط کمپوست فرو ببرید.

دقت کنید حاشیه زرد رنگ برخی انواع سانسوریا با قلمه زدن برگ از بین می رود و برگ های گیاه سبز می شوند. اگر تمایلی به این مسئله ندارد بهتر است از روش های دیگر استفاده کنید.

سرعت رشد گیاه

انواع مختلف سانسوریا در مقایسه با سایر گیاهان آپارتمانی رشد آهسته ای دارند.

انواع سانسوریا

سانسوریا انواع مختلف دارد که از نظر شکل و ظاهر با هم متفاوت هستند. برخی از مهم ترین انواع این گیاه عبارتند از:

  • سانسوریا لانه پرنده (Sansevieria trifasciata ‘Hahnii’)؛ قد این گیاه به حدود 15 سانتی متر می رسد و جزو گیاهان قد کوتاه به شمار می رود که خوشه های برگ آن شبیه لانه پرندگان است. این گیاه چندان پر طرفدار نیست اما برای کسانی که ظاهر کاکتوس مانند و کوچک این گیاه را دوست دارند گزینه مناسبی محسوب می شود.
  • سانسوریا استوانه ای (Sansevieria cylindrica)؛ این گیاه برگ های استوانه ای شکل، قائم و بسیار محکم دارد که طول آن ها به چند فوت می رسد. برگ ها از تاج مرکزی به سمت بیرون متمایل شده اند. یکی از ویژگی های این نوع گیاه، گرایش آن به سمت نور می باشد که با کمی صبر و حوصله می توان طرح های جالبی از آن ایجاد کرد.
  • سانسوریا چند رنگ (Sansevieria trifasciata ‘Laurentii’)؛ حاشیه برگ های این گیاه زرد خامه ای هستند، به همین دلیل برای تکثیر آن بهتر است از روش تقسیم استفاده شود نه قلمه برگ ها.
  • سانسوریا پیچشی (Sansevieria trifasciata ‘Twist’)؛ این گیاه برگ های پیچ خورده با نوارهای افقی و حاشیه برگ زرد رنگ دارد و ارتفاع آن به حدود 35 سانتی متر می رسد.
  • سانسوریا بنتل (Sansevieria trifasciata ‘Bantel’s Sensation’)؛ گیاهی با ارتفاع حدود 90 سانتی متر که برگ های باریک با نوارهای عمودی سفید رنگ دارد.
  • سانسوریا چمن کرگدن (Sansevieria desertii)؛ این گیاه برگ های گوشتی متمایل به قرمز دارد و ارتفاع آن به حدود 30 سانتی متر می رسد.

آیا سانسوریا سمی است؟

گیاه مار حاوی ماده ساپونین است که بلعیدن آن توسط انسان باعث تحریک بدن شده و می تواند به علائم کوتاه مدت همچون درد دهان، افزایش بزاق دهان و حالت تهوع منجر شود. در موارد نادر نیز واکنش های پوستی ایجاد می کند.

بلعیدن این گیاه توسط حیوانات خانگی مانند گربه و سگ می تواند باعث افزایش ترشح بزاق، درد، حالت تهوع، استفراغ و اسهال شود، به همین دلیل باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور باشد.

منابع: thespruceourhouseplants

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده

فال حافظ کوکا
جاوید
مدیر سایت، نویسنده و مترجم، سردبیر و سئو کار ارشد سایت کوکا