پنتوپرازول چیست؟
پنتوپرازول (با نام انگلیسی: Pantoprazole و نام تجاری: پروتونیکس) از داروهای مهارکننده پمپ پروتون است که باعث کاهش ترشح اسید معده شده و برای درمان برخی مشکلات گوارشی تجویز می شود.
موارد مصرف پنتوپرازول
پنتوپرازول دارویی است که برای درمان برخی مشکلات خاص معده و مری مانند رفلاکس معده (GRED) و بیماری هایی همچون ازوفاژیت فرسایشی (آسیب مری ناشی از اسید معده) و ترشح بیش از حد اسید معده (مانند سندرم زولینگر الیسون) توسط پزشک تجویز می شود و به کاهش علائمی همچون سوزش سر دل، بلع دشوار و سرفه دائمی کمک می کند.
پنتوپرازول به درمان آسیب های اسیدی معده و مری و زخم های گوارشی کمک کرده و احتمالا خطر ابتلا به سرطان مری را نیز کاهش می دهد.
نحوه مصرف پنتوپرازول
قبل از مصرف پنتوپرازول و همچنین قبل از شروع بسته جدید دارو درباره نحوه مصرف دارو با پزشک صحبت کرده و برچسب دارو را به دقت مطالعه کنید.
پنتوپرازول معمولا به صورت خوراکی و یک بار در روز مصرف می شود، در مورد دوز مصرف دقیقا مطابق تجویز پزشک عمل کنید.
در مورد زمان مصرف پنتوپرازول، می توانید آن را به همراه غذا یا جداگانه میل کنید. از خرد کردن یا جویدن دارو خودداری کرده و آن را کامل ببلعید.
برای مصرف خوراکی گرانول های پنتوپرازول، 30 دقیقه قبل از وعده غذایی نسبت به آن اقدام کنید. برای این کار پاکت را باز کرده و گرانول ها را با پوره یا آب سیب مخلوط کنید و از ترکیب آن با مواد غذایی یا مایعات دیگر خودداری کنید.
گرانول ها را خرد نکنید و نجوید. آن ها را روی 1 قاشق چایخوری (5 میلی لیتر) پوره سیب پاشیده و همه آن را به یکباره میل کنید و مقداری آب بعد از آن بنوشید، همچنین می توانید گرانول ها را با 1 قاشق چایخوری (5 میلی لیتر) آب سیب مخلوط کرده و به مدت 5 ثانیه هم بزنید و تمام آن یکباره میل کنید.
در صورتی که بیمار گرانول ها را از طریق لوله بینی یا لوله گوارشی مصرف می کند از متخصص درباره جزئیات مصرف آن سوال کنید.
در صورت مصرف سوکرالفیت، پنتوپرازول را حداقل نیم ساعت قبل از آن میل کنید.
برای به دست آوردن بهترین نتیجه حتما دارو را به طور مرتب و هر روز در یک زمان مشخص مصرف کنید. حتی اگر قبل از اتمام دوره درمان احساس بهبودی داشته باشید از قطع خودسرانه پنتوپرازول خودداری کنید.
در صورت عدم بهبودی یا بدتر شدن وضعیت فعلی با پزشک مشورت کنید.
مصرف طولانی مدت این دارو خطر بروز عوارض جانبی آن را افزایش می دهد،ا درباره طول مدت مصرف با پزشک صحبت کنید.
مصرف پنتوپرازول ممکن است باعث کاهش دقت برخی آزمایش ها شود، قبل از آزمایش حتما با پزشک آزمایشگاه درباره داروهای مصرفی خود صحبت کنید.
عوارض جانبی پنتوپرازول
در صورت مشاهده علائم آلرژیک همچون کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو به اورژانس مراجعه کنید.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر با پزشک تماس بگیرید:
- درد شدید معده، اسهال آبکی یا خونی
- درد ناگهانی یا مشکل در حرکت لگن، مچ دست یا پشت و کمر
- کبودی یا ورم در ناحیه ای که تزریق درون وریدی پنتوپرازول انجام می شود
- مشکلات کلیه – کاهش ادرار از حالت معمول، مشاهده خون در ادرار، ورم، افزایش وزن سریع
- کمبود منیزیم – سرگیجه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، رعشه یا حرکات عضلانی ناگهانی، احساس عصبی بودن، گرفتگی های عضلانی، اسپاسم عضلانی در دست ها یا پاها، سرفه یا احساس خفگی
- علائم جدید یا تشدید علائم لوپوس – درد مفاصل و بثورات پوستی روی گونه ها یا بازوان که در نور خورشید بدتر می شود.
- مصرف طولانی مدت پنتوپرازول ممکن است باعث رشد ضایعاتی در معده به نام پولیپ های غده ای فاندیک شود. در این مورد با پزشک مشورت کنید.
- مصرف پنتوپرازول بیش از 3 سال ممکن است باعث کمبود ویتامین B12 در فرد شود.
توجه: اسهال ممکن است علامت عفونت جدید باشد، در صورت اسهال خونی یا آبکی با پزشک تماس گرفته و از مصرف داروهای ضد اسهال مگر با تجویز پزشک خودداری کنید.
عوارض شایع پنتوپرازول عبارتند از:
- سردرد، سرگیجه
- درد معده، گاز، حالت تهوع، استفراغ، اسهال
- درد مفاصل
- تب، بثورات پوستی ای علائم سرماخوردگی (در کودکان شایع تر است)
موارد احتیاطی مصرف پنتوپرازول
- در صورت حساسیت به پنتوپرازول یا داروهای مشابه مانند لانسوپرازول و امپرازول یا هرگونه آلرژی دارویی دیگر حتما به پزشک اطلاع دهید زیرا این دارو ممکن است باعث بروز واکنش های آلرژیک یا دیگر مشکلات سلامتی در برخی افراد شود.
- قبل از مصرف پنتوپرازول پزشک را در جریان سوابق پزشکی خود قرار دهید، بخصوص اگر سابقه بیماری های کبدی و لوپوس دارید.
- برخی علائم ممکن است نشانه های وضعیت جدی تر باشد، توصیه می شود در صورت بروز علائمی همچون سوزش سر دل به همراه سبکی سر، تعریق یا سرگیجه، درد قفسه سینه، فک، بازو یا کتف -بخصوص اگر با تنگی نفس یا تعریق غیرعادی همراه باشد -، کاهش وزن غیر عادی به پزشک مراجعه کنید.
- سوزش سر دل ممکن است از علائم اولیه حمله قلبی باشد، در صورت بروز درد قفسه سینه که به فک یا کتف گسترش پیدا می کند و همچنین احساس دلشوره یا سبکی سر سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
- مهارکننده های پمپ پروتون (مانند پنتوپرازول) ممکن است خطر بروز شکستگی های استخوانی – مخصوصا در صورت استفاده طولانی مدت، دوز بالا یا در افراد مسن – را افزایش دهد. با پزشک درباره روش های جلوگیری از این وضعیت (مانند مصرف کلسیم و مکمل های ویتامین D) مشورت کنید.
- قبل از عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک را در جریان مصرف پنتوپرازول و سایر داروهای مصرفی گیاهی و شیمیایی قرار دهید.
- در صورت مصرف داروهای ریلپیورین (ادورانت، کومپلرا، Juluca، ادفسی) از مصرف پنتوپرازول خودداری کرده و با پزشک مشورت کنید.
- در مطالعات آزمایشگاهی روی حیوانات مشخص شده مصرف بیش از حد پنتوپرازول خطر بروز سرطان معده را افزایش می دهد اگرچه محققان درباره اثر مشابه آن روی انسان ها به نتیجه قطعی نرسیده اند.
پنتوپرازول و بارداری
در صورتی که باردار بوده یا قصد بارداری در طول دوره درمان دارید حتما پزشک را از این مسئله مطلع کنید.
اگرچه شواهدی مبنی بر مضر بودن پنتوپرازول برای زنان باردار وجود ندارد اما توصیه می شود تنها در مواقعی که واقعا مورد نیاز است و فقط در صورت تجویز پزشک اقدام به مصرف پنتوپرازول در دوران بارداری کنید.
پنتوپرازول و شیردهی
پنتوپرازول از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود بنابراین قبل از شیردادن به کودک حتما با پزشک مشورت کنید.
پنتوپرازول در کودکان و نوزادان
پنتوپرازول برای کودکان کمتر از 5 سال تجویز نمی شود. دوره درمان آسیب مری ناشی از اسید معده در کودکان بالای 5 سال نیز معمولا حداکثر تا هشت هفته ادامه پیدا می کند. هنوز مشخص نشده که آیا مصرف بیش از هشت هفته برای کودکان ایمن می باشد یا خیر.
تداخل دارویی پنتوپرازول
تداخلات دارویی ممکن است باعث کاهش اثربخشی یا افزایش خطر بروز عوارض جانبی داروها شود بنابراین لازم است قبل از مصرف هر داروی جدید حتما درباره تعاملات دارویی آن اطلاعات کافی به دست آورید.
از مصرف همزمان پنتوپرازول با داروهای آتازاناویر (ریاتاز) یا نلفیناویر (ویراسپت) که برای درمان اچ آی وی و ایدز مصرف می شوند خودداری کنید.
داروهای دیگر که ممکن است با پنتوپرازول تداخل داشته باشند عبارتند:
- آمپی سیلین
- وارفارین (کومادین، جانتون)
- دیگوکسین
- دیورتیک ها
- ضد قارچ هایی مانند کتوکونازول، ایتراکونازول و وریکونازول
- مکمل های آهن / فروس سولفات
- متوترکسات
- دلاویردین
توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد. توصیه می شود قبل از مصرف پنتوپرازول حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کرده و از شروع، قطع یا تغییر دوز دارو بدون مشورت پزشک جدا خودداری کنید.
دوز مصرف پنتوپرازول
دوز مصرف، طول دوره درمان با پنتوپرازول به وضعیت پزشکی بیمار و واکنش بدن به دارو بستگی دارد و باید دقیقا مطابق توصیه پزشک مصرف شود که در اکثر موارد یک بار در روز می باشد.
معمولا پزشک دوز روزانه 40 میلی گرم و برای 4 تا 8 هفته را تجویز خواهد کرد. دوز مصرف سوسپانسیون خوراکی نیز معمولا 1 یا 2 بار در روز و 30 دقیقه قبل از وعده غذایی می باشد.
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف پنتوپرازول به محض یادآوری نسبت به مصرف آن اقدام کنید اما اگر زمان زیادی تا نوبت بعدی باقی نمانده از خوردن آن صرف نظر کرده و هرگز دوز یک نوبت را دو برابر نکنید.
عوارض مصرف بیش از حد پنتوپرازول
در صورت مصرف بیش از حد پنتوپرازول و مشاهده علائمی همچون حالت غش یا مشکل تنفسی با اورژانس تماس بگیرید.
تفاوت پنتوپرازول و امپرازول
این دو دارو اگرچه به یک کلاس دارویی تعلق داشته و هر دو برای درمان مشکلات گوارشی تجویز می شوند اما از نظر جزئیات مصارف استفاده و برخی عوارض جانبی و غیره با هم تفاوت هایی دارند و نباید به جای هم استفاده شوند.
جهت آشنایی بیشتر با قرص امپرازول به مقاله امپرازول مراجعه فرمایید.
اشکال دارویی پنتوپرازول
پنتوپرازول معمولا به یکی از فرم های گرانول برای سوسپانسیون خوراکی با رهش تاخیری، قرص های با رهش تاخیری و یا به صورت محلول وریدی برای استفاده در بیمارستان ها تجویز می شود.
قرص پنتوپرازول در روده آزاد می شود تا از تجزیه دارو توسط اسید معده جلوگیری شود، این قرص ها معمولا یک یا دو بار در روز با یا بدون غذا تجویز می شوند.
برخی اشکال دارویی پنتوپرازول به صورت زیر است:
قرص پنتوبایوزول 20 و 40 میلی گرم
قرص پنتوپرازول 20 و 40 میلی گرم
قرص پنتوس 20 و 40 میلی گرم
قرص پنزول 20 و 40 میلی گرم
قرص پنتوسک 20 و 40 میلی گرم
قرص پنتومید 20 و 40 میلی گرم
قرص پنتوکیم 20 میلی گرم
قرص آنتی سیدکس اس تی پی 20 و 40 میلی گرم
قرص انتریک کوتد نولپازا 20 و 40 میلی گرم
آمپول پنتوپرازول سی دی 40 میلی گرم
پودر قابل تزریق آفاپرازول 40 میلی گرم
پودر قابل تزریق دی پی پنتوکس 40 میلی گرم
پودر قابل تزریق پنتوپرازول 40 میلی گرم
پودر قابل تزریق پانجکت 40 میلی گرم
ویال پپتیکر 40 میلی گرم
ویال رمفلاکس 40 میلی گرم
ویال پنتوپرازول 40 میلی گرم
کپسول پنتوپرازول 20 و 40 میلی گرم
کپسول پنتوکیم 15 و 20 و 40 میلی گرم
کپسول پنتوفارم 20 و 40 میلی گرم
کپسول پنزول 20 و 40 میلی گرم
کپسول پنتوبست 20 و 40 میلی گرم
سخن پایانی …
- دارو را در دمای اتاق و به دور از نور، رطوبت، کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.
- در صورتی که پزشک پنتوپرازول را برای مدت طولانی تجویز کند احتمالا آزمایش و تست هایی همچون آزمایش خون منیزیم و ویتامین B12 انجام خواهد داد تا به طور منظم اثرات جانبی دارو را تحت کنترل داشته باشد. نسبت به انجام این آزمایش ها تعهد داشته باشید.
منبع: webmd – drugs – everydayhealth
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
