امپرازول چیست؟
امپرازول (با نام انگلیسی: omeprazole و نام تجاری: پریلوزک) از داروهای بلوک کننده پمپ پروتون است که با کاهش اسید معده به درمان برخی مشکلات معده و مری مانند رفلاکس اسید و زخم کمک می کند و به صورت تجویزی یا بدون نسخه قابل استفاده می باشد.
موارد مصرف امپرازول
برخی موارد مصرف امپرازول عبارتند از:
- علائم رفلاکس معده و سایر بیماری های ناشی از اسید معده
- بیماری فرسایش مری (آسیب مری به دلیل اسید معده)
- سوزش سردل، مشکل بلع، سرفه دائمی
- درمان آسیب ناشی از اسید معده و مری
- پیشگیری و درمان زخم معده
- پیشگیری از سرطان مری
- سندرم زولینگر – الیسون
- جلوگیری از خونریزی دستگاه گوارش فوقانی
نکته 1: امپرازول گاهی توسط پزشک و به همراه آنتی بیوتیک ها برای درمان زخم معده ناشی از عفونت باکتری اچ.پیلوری تجویز شود.
نکته 2: امپرازول بدون نسخه برای درمان سوزش سر دل مکرر که 2 یا چند روز در هفته رخ می دهد مصرف می شود.
نکته 3: اثربخشی کامل داروی امپرازول معمولا بین 1 تا 4 روز بعد ظاهر می شود و معمولا برای درمان سریع سوزش سر دل تجویز نمی شود.
نحوه مصرف امپرازول
- هنگام مصرف امپرازول تجویز شده دقیقا مطابق دستور پزشک عمل کنید و در صورت استفاده از امپرازول بدون نسخه حتما قبل از مصرف برچسب دستورالعمل دارو را با دقت مطالعه کنید.
- این دارو به صورت خوراکی، معمولا یک بار در روز و قبل از غذا مصرف می شود، دوز مصرف و طول دوره درمان براساس وضعیت پزشکی فرد و واکنش بدن نسبت به درمان تعیین می شود.
- کپسول تاخیری رهش امپرازول باید حداقل یک ساعت قبل از وعده غذایی میل شود.
- از شکستن، جویدن یا خرد کردن قرص های با رهش تاخیری امپرازول اجتناب کنید زیرا این کار باعث آزاد شدن یکباره دارو شده و عوارض جانبی آن را افزایش می دهد.
- در صورت نیاز می توان داروهای آنتی اسید را به همراه این دارو استفاده کرد. در صورت مصرف سوکرالفیت توصیه می شود امپرازول را نیم ساعت قبل از این دارو میل کنید.
- برای مصرف سوسپانسیون خوراکی امپرازول آن را خوب تکان داده و از ابزار اندازه گیری دوز استفاده کنید.
- مصرف دارو را تا پایان دوره درمان ادامه دهید حتی اگر علائم بیماری قبل از پایان دوره بهبود پیدا کند.
- از مصرف بیش از دو هفته امپرازول بدون نسخه خودداری کنید و اگر علائم سوزش سر دل بعد از دو هفته مصرف دارو بهبود پیدا نکرد حتما به پزشک مراجعه کنید.
- بعد از مصرف دو هفته امپرازول تا مصرف دوره بعدی باید حداقل چهار ماه بگذرد.
- در صورت تشدید علائم بیماری یا ادامه دار شدن آن با پزشک مشورت کنید.
عوارض جانبی امپرازول
در صورت مشاهده علائم آلرژیک همچون تنگی نفس، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو فورا به اورژانس مراجعه کنید.
در صورت مشاهده هریک از علائم زیر مصرف امپرازول را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید:
- درد شدید معده، اسهال آبکی یا خونی
- درد غیرطبیعی یا جدید در مچ دست، ران، لگن یا پشت
- تشنج
- علائم مشکلات کلیوی؛ کاهش یا توقف ادرار، خون در ادرار، ورم، کاهش وزن سریع
- علائم کمبود منیزیم؛ سرگیجه، ضربان قلب نامنظم، احساس آشفتگی، گرفتگی و اسپاسم عضلانی، سرفه، احساس خفگی
- تشدید علائم یا ظاهر شدن علائم جدید لوپوس؛ درد مفاصل، راش های پوستی روی گونه یا بازو هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید
عوارض جانبی شایع امپرازول عبارتند از:
- درد معده، گاز
- حالت تهوع، استفراغ، اسهال
- سردرد
توجه داشته باشید:
- امپرازول در طولانی مدت ممکن است باعث رشد ضایعاتی به نام پولیپ غدد لنفاوی در معده شود.
- مصرف امپرازول بیش از سه سال ممکن است باعث کمبود ویتامین B12 شود.
- بروز اسهال به دنبال مصرف امپرازول می تواند نشانه عفونت جدید باشد، در صورت ابتلا به اسهال آبکی یا خونی قبل از مصرف هرگونه داروی ضد اسهال با پزشک مشورت کنید.
توجه: عوارض ذکر شده تنها بخشی از عوارض احتمالی امپرازول می باشد، برای اطلاع از لیست کامل عوارض جانبی این دارو با پزشک معالج صحبت کنید.
موارد احتیاطی مصرف امپرازول
- قبل از مصرف امپرازول اگر به این دارو یا داروهای مشابه از جمله اسموپرازول، لانسوپرازول و پنتوپرازول حساسیت دارید حتما به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از مصرف قرص و کپسول امپرازول حتما سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک یا داروخانه قرار دهید بخصوص اگر از بیماری های کبدی یا لوپوس رنج می برید یا دچار کمبود منیزیم هستید.
- برخی علائم گوارشی ممکن است نشانه بیماری های جدی تر از جمله حمله قلبی باشد. بنابراین در صورتی که دچار سوزش سر دل به همراه سبکی سر / تعریق / سرگیجه و احساس سنگینی، درد قفسه سینه، فک، بازو یا شانه (بخصوص همراه تنگی نفس، تعریق غیر عادی)، حالت تهوع، احساس ناخوشایند عمومی یا کاهش وزن غیر طبیعی شده اید فورا به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت بروز علائم زیر قبل از خود درمانی با امپرازول به پزشک مراجعه کنید: بلعیدن مشکل یا دردناک، استفراغ خونی، استفراغ شبیه تفاله قهوه، مدفوع سیاه یا خونی، سوزش سر دل بیش از سه ماه، درد قفسه سینه مکرر، خس خس بخصوص همراه سوزش سر دل، تهوع یا استفراغ، درد معده
- مصرف بلوک کننده های پمپ پروتون از جمله امپرازول در طولانی مدت، دوز بالا یا در افراد مسن خطر بروز شکستگی های استخوانی را افزایش می دهد. برای پیشگیری از این مسئله درباره مصرف مکمل های کلسیم یا ویتامین D با پزشک مشورت کنید.
- افراد بیش از 50 سال بیش از دیگران در معرض عوارضی همچون اسهال شدید و شکستگی استخوان ها قرار دارند.
- قبل از عمل جراحی لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.
- مصرف امپرازول ممکن است نتایج برخی آزمایش ها را تغییر دهد، قبل از هرگونه آزمایش درباره داروهای مصرفی با پزشک آزمایشگاه صحبت کنید.
امپرازول در بارداری
امپرازول یک داروی رده C است به این معنا که هنوز مشخص نشده آیا تاثیر منفی روی جنین به جا می گذارد یا خیر. در صورتی که قصد بارداری داشته یا در دوره درمان باردار شده اید حتما به پزشک اطلاع دهید.
امپرازول در شیردهی
امپرازول به شیر مادر منتقل می شود و اثر آن روی نوزادان شیرخوار مشخص نیست، در صورت مصرف این دارو حتما قبل از شیردهی با پزشک مشورت کنید.
امپرازول برای کودکان
دوز مصرف امپرازول در کودکان براساس وزن آن ها می باشد.
کودکان ممکن است نسبت به عوارض این دارو بخصوص تب، سرفه، عفونت بینی، گلو و راه های هوایی حساس تر باشند.
از مصرف خودسرانه امپرازول برای کودکان اجتناب کرده و حتما قبل از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنید.
تداخل دارویی امپرازول
قبل از مصرف همزمان امپرازول و هرگونه داروی دیگر – بخصوص موارد زیر – حتما با پزشک مشورت کنید:
- بعضی از آنتی بیوتیک ها مانند آمپی سیلین، کلاریترومایسین، ریفامپین
- داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین، جانتون)، ریواروکسابان (اکسارلتو) و اپیکسابان (الیکوییس)
- آتازاناویر (ریاتاز)
- بنزودیازپین هایی مانند دیازپام (والیوم)
- سیلوستازول (پلتال)
- کلوپیدوگرل (پراویکس)
- سیکلوسپورین (نئورال، ساندیمون)
- دیگوکسین (لانوکسین)
- دی سولفیرام (آنتابیوز)
- دیورتیک ها
- مکمل های آهن
- کتوکونازول (نیزورال)
- متوترکسات (ترکسال)
- نلفیناویر (ویراسپت)
- فنی توئین (دیلانتین)
- ساکویناویر (اینویریس)
- تاکرولیموس (پروگراف)
- وریکونازول (وی فند) و سایر داروهای ضد قارچ یا داروهای ضد مخمر
توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد. توصیه می شود قبل از مصرف امپرازول حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کرده و از شروع، قطع یا تغییر دوز دارو بدون مشورت پزشک جدا خودداری کنید.
دوز مصرف امپرازول
- درمان رفلاکس اسید معده، زخم معده، فرسایش مری و عفونت اچ.پیلوری در بزرگسالان: 20 تا 40 میلی گرم در روز
- جلوگیری از خونریزی دستگاه گوارشی فوقانی در بزرگسالان: 40 میلی گرم در روز
- درمان سندرم زولینگر الیسون در بزرگسالان: دوز مصرف متغیر بوده و ممکن است تا 120 میلی گرم سه بار در روز تجویز شود
- امپرازول بدون نسخه برای درمان سوزش سر دل: حداکثر تا دو هفته و روزانه 20 میلی گرم
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف امپرازول تجویزی، به محض یادآوری نسبت به مصرف آن اقدام کنید. اما اگر زمان زیادی تا نوبت بعدی باقی نمانده از خوردن آن صرف نظر کرده و هرگز دوز یک نوبت را دو برابر نکنید.
عوارض مصرف بیش از حد امپرازول
- حالت تهوع یا استفراغ
- ضربان قلب سریع
- تعریق زیاد
- گرگرفتگی
- تاری دید
- گیجی
- سردرد
- دهان خشک
اشکال دارویی امپرازول
امپرازول خارجی به فرم های مختلف قرص و کپسول 20 و 40 همچنین مایع یا سوسپانسیون امپرازول عرضه می شود اما در ایران معمولا کپسول های امپرازول در بازار موجود است.
کپسول اکسی پرازول 20 میلی گرم
کپسول امپرازول 20 میلی گرم
کپسول امبایوزول 20 میلی گرم
کپسول پومیزول 20 میلی گرم
کپسول امپراکیم 20 میلی گرم
کپسول امزول 20 میلی گرم
کپسول پایلوزک 20 میلی گرم
کپسول اولتاپ 20 میلی گرم
کپسول مرازول 20 میلی گرم
کپسول گاسترومکس 20 میلی گرم
منابع: webmd – drugs – everydayhealth
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
