مصرف زیاد نمک باعث چه بیماری هایی می شود؟

نمک از چاشنی های طعم دهنده پر طرفدار در سراسر دنیا است که از دیرباز تاکنون پای ثابت غذاها و سفره های مردم بوده و نقش پر رنگی در تثبیت طعم مواد غذایی مختلف و افزایش طول عمر آن ها دارد.

متاسفانه کاربردهای بی نظیر و فواید نمک خوراکی تنها یک روی سکه است و آن روی سکه از عوارض جانبی و خطرات جدی زیاده روی در مصرف نمک برای سلامتی خبر می دهد که از جمله آن ها می توان به افزایش فشار خون، احتباس آب در بدن، سرطان معده، بیماری های قلبی و مرگ زودرس اشاره کرد.

برای آشنایی با مضرات کوتاه مدت و بلند مدت نمک و دفع سریع نمک از بدن در ادامه مطلب با کوکا همراه باشید.

مضرات مصرف نمک خوراکی

نمک خوراکی که معمولا برای طعم دار کردن غذاها و نگهداری آن ها استفاده می شود از دو ماده اصلی سدیم (حدود 40 درصد) و کلرید (حدود 60 درصد) تشکیل شده است.

سدیم از مواد معدنی ضروری برای عملکرد بهینه ماهیچه ها و اعصاب است و در کنار کلرید به تعادل درست بین آب و مواد معدنی بدن کمک می کند.

با این وجود و علی رغم مزایایی که مصرف نمک به دنبال دارد خوردن بیش از حد آن چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت می تواند اثر منفی روی سلامتی بدن داشته باشد.

عوارض کوتاه مدت زیاده روی در مصرف نمک

خوردن بیش از حد نمک چه در یک وعده غذایی و یا در طول روز می تواند عواقب ناخوشایندی در کوتاه مدت داشته باشد، برخی از آن ها عبارتند از:

1. احتباس آب

احتمالا برای تان پیش آمده بعد از مصرف زیاد نمک احساس پف کردن یا باد کردن به شما دست داده باشد که علت آن احتباس مایعات در بدن می باشد.

کلیه ها همواره به دنبال حفظ نسبت خاص بین سدیم و آب موجود در بدن هستند و از آن جا که با مصرف زیاد نمک مقدار فراوانی سدیم وارد بدن شده کلیه ها برای جبران آن، آب اضافی را در بدن حبس می کنند تا این نسبت حفظ شود.

افزایش احتباس آب در بدن ممکن است باعث ورم به خصوص در دست و پا شده و وزن را از حد معمول افزایش دهد.

2. افزایش فشار خون

یک وعده غذایی سرشار از نمک باعث می شود خون بیشتری در رگ ها و سرخرگ ها جریان پیدا کرده و فشار خون به طور موقت افزایش یابد.

با این حال به نظر می رسد همه افراد با مصرف زیاد نمک دچار عوارض ناشی از آن نمی شوند، مثلا ممکن است افرادی که در برابر نمک مقاوم هستند بعد از خوردن نمک دچار افزایش فشار خون نشوند.

حساس بودن بدن فرد به نمک می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون ژنتیک و هورمون ها قرار داشته باشد، افزایش سن و چاقی نیز ممکن است اثر افزایش فشار خون ناشی از استفاده از رژیم های غذایی حاوی نمک را تقویت کند.

3. تشنگی شدید

خوردن یک وعده غذایی شور می تواند باعث خشکی دهان شده یا احساس تشنگی شدید در فرد ایجاد کند. این عطش و تمایل شدید به نوشیدن آب واکنش طبیعی بدن به بر هم خوردن نسبت سدیم به آب است و بدن از این طریق سعی می کند این نسبت را تعدیل کند.

از یک سو افزایش مصرف مایعات در اثر تشنگی می تواند به تکرر ادرار منجر شود و از سوی دیگر عدم مصرف مایعات کافی بعد از خوردن مقادیر زیاد نمک باعث بالا رفتن سطح سدیم بدن شده و ممکن است عارضه هایپرناترمیا را به دنبال داشته باشد.

در هایپرناترمیا برای رقیق شدن غلظت سدیم اضافی در بدن، آب از سلول های بدن و خون خارج می شود، این عارضه در صورت عدم درمان می تواند به گیجی، تشنج، کما و حتی مرگ منجر شود و از دیگر علائم آن می توان به بی قراری، مشکلات تنفسی و خواب و کاهش ادرار اشاره کرد.

عوارض بلند مدت زیاده روی در مصرف نمک

مصرف بیش از حد نمک در طولانی مدت نیز می تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد، از جمله:

1. افزایش فشار خون

همان طور که قبلا گفتیم رژیم های غذایی سرشار از نمک در برخی موارد فشار خون را به میزان قابل توجهی افزایش داده و در مقابل، کاهش محتوای نمک در رژیم غذایی می تواند تاثیر خوبی در کاهش فشار خون داشته باشد. اما این تاثیر چقدر است؟

به نظر می رسد کاهش مصرف نمک به اندازه 4.4 گرم در روز می تواند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را به ترتیب تا 4.18 میلی متر جیوه و 2.06 میلی متر جیوه کاهش دهد. این مقدار کاهش در افرادی که فشار خون بالا دارند نزدیک به دو برابر افرادی است که فشار خون در محدوده طبیعی دارند.

همچنین این اثر در افرادی که به نمک حساس تر هستند نسبت به کسانی که حساسیت کمتری به نمک دارند به مراتب بیشتر است. چاقی و افزایش سن نیز می تواند اثر افزایش دهنده فشار خون در رژیم های غذایی غنی از نمک را افزایش دهد.

2. سرطان معده

به نظر می رسد مصرف رژیم های غذایی سرشار از نمک خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می دهد.

گفته شده افرادی که روزانه به طور متوسط 3 گرم نمک مصرف می کنند نسبت به کسانی که متوسط مصرف روزانه نمک آن ها 1 گرم است 68 درصد بیشتر به سرطان معده مبتلا می شوند. همچنین احتمالا ابتلا به سرطان معده در افرادی که مصرف نمک بالایی دارند دو برابر بیشتر از افرادی باشد که از رژیم غذایی کم نمک استفاده می کنند.

علت این مسئله هنوز مشخص نشده اما متخصصان معتقدند رژیم های غذایی سرشار از نمک ممکن است با ایجاد زخم یا التهاب در دیواره معده خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند.

3. بیماری قلبی و مرگ زودرس

در حال حاضر بحث های زیادی در مورد ارتباط رژیم های غذایی سرشار از نمک و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و مرگ زودرس وجود دارد.

از یک سو به نظر می رسد مصرف زیاد نمک باعث افزایش فشار خون و سفت شدن رگ ها و سرخرگ ها شده و این تغییرات خطر ابتلا به بیماری های قلبی و مرگ زودرس را افزایش می دهد.

از سوی دیگر برخی متخصصان معتقدند رژیم های غذایی پر نمک تاثیری روی سلامت قلب و طول عمر نداشته و این رژیم های غذایی کم نمک هستند که خطر بیماری های قلبی و مرگ زودرس را افزایش می دهند.

این تناقض احتمالا به مواردی همچون تفاوت روش های مورد استفاده در مطالعات، وزن، حساسیت فرد به نمک و سایر موارد سلامتی و بهداشتی بر می گردد.

آیا ممکن است دچار اوردوز نمک شویم؟

اوردوز کشنده نمک نادر است زیرا این اتفاق در صورتی رخ می دهد که فرد حدود 0.5 تا 1 گرم نمک به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف کرده باشد، این مقدار برای یک فرد با وزن 70 کیلوگرم برابر 35 تا 70 گرم (2 تا 4 قاشق غذا خوری) نمک می باشد.

افرادی که دچار بیماری هایی همچون نارسایی قلبی، بیماری کبد یا کلیه هستند در صورتی که هر روز بیش از 10 گرم سدیم در روز (معادل حدود 25 گرم نمک) مصرف کنند ممکن است دچار عوارض کشنده ای شوند.

به نظر می رسد در حال حاضر یک فرد معمولی حدود 9 تا 12 گرم نمک در روز مصرف می کند که بیشتر آن از غذاهای فراوری شده می باشد، در حالی که مقامات بهداشتی توصیه کرده اند افراد مصرف خود را به 1500 تا 2300 میلی گرم سدیم در روز (معادل 3.8 تا 5.8 گرم یا 2/3 تا 1 قاشق چای خوری نمک) محدود کنند.

اگر در مصرف نمک زیاده روی کرده اید …

در صورتی که به هر دلیل نمک زیادی مصرف کرده اید با توجه به نکات زیر می توانید عوارض آن را کاهش دهید:

• به مقدار کافی آب بنوشید تا بدن بتواند نسبت سدیم و آب را متعادل کند.
• سعی کنید غذاهای سرشار از پتاسیم مانند میوه، سبزیجات، حبوبات، آجیل ها، دانه ها و لبنیات میل کنید، پتاسیم و سدیم در کنار هم نقش مهمی در حفظ تعادل مایعات بدن دارند و رژیم های غذایی سرشار از پتاسیم احتمالا با برخی اثرات رژیم های غذایی غنی از سدیم مقابله می کند در حالی که کمبود پتاسیم در برنامه غذایی ممکن است خطر حساسیت به نمک را افزایش دهد.
• سعی کنید مقدار نمک مصرفی در سایر وعده های غذایی خود را کاهش دهید. فراموش نکنید که 78 تا 80 درصد نمکی که مصرف می کنید از غذاهای فراوری شده یا غذاهای رستوران ناشی می شود.

نتیجه آن که بهترین روش کاهش نمک یا سدیم اضافی در بدن تمرکز روی مصرف خوراکی های تازه و با حداقل فراوری می باشد.

منبع: healthline

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده