علائم رفلاکس معده چیست؟ | بهترین درمان های خانگی و گیاهی آن کدامند؟

رفلاکس معده چیست؟

رفلاکس معده (GERD) از اختلالات گوارشی شایع است و زمانی رخ می دهد که محتویات معده به لوله مری باز می گردد.

رفلاکس معده به دلیل اختلال در عملکرد ماهیچه انتهای مری (LES) ایجاد می شود. این ماهیچه همانند دریچه عمل کرده و هنگام بلعیدن غذا مدت زمان کوتاهی باز می شود تا مواد غذایی وارد معده شود. در صورت درست کار نکردن این دریچه یا بسته نشدن کامل آن، آب گوارشی و محتوای معده به مری بازگشته و رفلاکس معده رخ می دهد.

علائم و درمان رفلاکس معده
علائم و درمان رفلاکس معده

علت رفلاکس معده

برخی عوامل خطر بروز رفلاکس معده را افزایش می دهد:

  • پرخوری و بزرگ شدن معده
  • چاقی
  • بارداری
  • استرس
  • فتق هیاتال یا هیاتوس؛ بخشی از معده به سمت بالا و به داخل دیافراگم کشیده می شود
  • مصرف برخی مواد غذایی مانند قهوه، شکلات یا برخی نوشیدنی ها
  • مصرف برخی داروها مانند آسپرین
  • مصرف مواد غذایی سرخ شده یا پرچرب
  • شام دیرهنگام و خوابیدن بلافاصله بعد از صرف غذا
  • سیگار کشیدن

علائم و نشانه های رفلاکس معده

  • سوزش در قفسه سینه (سوزش سر دل)؛ معمولا بعد از غذا ایجاد شده و ممکن است شب ها بدتر شود
  • درد قفسه سینه
  • مشکل بلع
  • استفراغ غذا یا مایعات ترش
  • احساس توده در گلو
  • فرسایش دندان ها
  • افزایش بزاق دهان
  • مزه ترش در دهان

از جمله علائم رفلاکس معده شبانه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • سرفه های مزمن
  • التهاب حنجره
  • ابتلا به آسم یا تشدید آن
  • اختلال خواب

تشخیص رفلاکس معده چگونه است؟

پس از مراجعه فرد به پزشک و معاینه فیزیکی و بررسی علائم ظاهری، در صورتی که پزشک به عارضه رفلاکس معده مشکوک باشد از روش های زیر برای تشخیص دقیق استفاده خواهد کرد:

1. آندوسکوپی فوقانی

در این روش پزشک یک لوله باریک با دوربین از راه گلو وارد مری کرده و به بررسی دقیق مری و معده می پردازد. اگر فرد به رفلاکس معده دچار باشد معمولا با آندوسکوپی همه چیز طبیعی به نظر می رسد اما مواردی همچون التهاب مری تشخیص داده شده یا نیاز به نمونه برداری برای بررسی ابتلا به بیماری بارت می باشد.

2. تست PH

در این روش یک مانیتور کوچک از طریق لوله نازک و از راه بینی یا دهان به داخل مری هدایت شده، در حالی که به دستگاه ثبت کننده همراه بیمار متصل است زمان و مدتی که اسید معده به داخل مری برمی گردد را ثبت می کند، روش دیگر استفاده از کپسول است که طی آندوسکوپی داخل مری قرار داده شده و PH مری را در زمان های مختلف ثبت می کند و پس از دو روز از طریق مدفوع دفع می شود.

3. فشارسنج مری

در این روش انقباض عضلانی غیرارادی مری هنگام بلع و همینطور هماهنگی و نیروی اعمال شده عضلات مری اندازه گیری می شود.

4. اشعه ایکس

در این روش بیمار مایعی مصرف کرده و پزشک با استفاده از اشعه ایکس دیواره مری، معده و روده فوقانی را به دقت بررسی می کند.

درمان رفلاکس معده

پزشک احتمالا ابتدا تغییر در سبک زندگی و مصرف داروهای بدون نسخه را توصیه خواهد کرد، در صورتی که علائم ظرف مدت چند هفته کاهش نیابد ممکن است داروهای تجویزی یا عمل جراحی پیشنهاد شود.

1. درمان رفلاکس معده با تغییر سبک زندگی

رعایت برخی نکات در شیوه زندگی به بهبود و کاهش علائم رفلاکس معده کمک می کند. از جمله:

  • کنترل وزن؛ وزن اضافه باعث ایجاد فشار روی شکم و معده و برگشت اسید از معده به مری می شود.
  • اجتناب از سیگار؛ سیگار کشیدن کارایی عملکرد دریچه LES را کاهش می دهد.
  • بالا بردن سر تخت؛ اگر بارها سوزش سر دل مخصوصا هنگام خوابیدن را تجربه کرده اید توصیه می شود با قرار دادن چوب زیر پایه تخت قسمت سر آن را 6 تا 9 اینچ بالاتر ببرید. یا می توانید یک گُوِه بین تخت و تشک قرار داده تا بدن از کمر تا سر بالاتر قرار بگیرد. قرار دادن بالش اضافه زیر سر مشکل را برطرف نمی کند.
  • پرهیز از پرخوری؛ پرخوری در وعده غذایی باعث ایجاد فشار روی معده شده و علائم رفلاکس را افزایش می دهد.
  • فاصله بین وعده غذایی و خواب؛ حداقل سه ساعت بین غذاخوردن و رفتن به رختخواب فاصله بیندازید.
  • جویدن کامل غذا؛ غذا را آهسته میل کنید و کاملا بجوید.
  • اجتناب از لباس های تنگ؛ لباس های تنگ بخصوص از ناحیه کمر و شکم علائم رفلاکس معده را تشدید می کند.
  • کاهش استرس؛ برخی روش های کاهش استرس مانند یوگا، تصاویر هدایت شده، تنفس صحیح و مدیتیشن برای کاهش علائم رفلاکس موثر هستند.
  • نشستن صحیح؛ برخی معتقدند نشستن درست و صاف هنگام صرف غذا و بعد از آن به کاهش علائم رفلاکس کمک می کند.

2. درمان رفلاکس معده با تغذیه مناسب

مصرف برخی مواد غذایی باعث تشدید رفلاکس معده می شود و اجتناب از آن ها علائم رفلاکس را کاهش می دهد. از جمله:

  • سس گوجه فرنگی و سایر محصولات گوجه فرنگی
  • غذاهای پرچرب
  • غذاهای سرخ کرده
  • آب میوه مرکبات
  • کافئین
  • شکلات
  • سیر
  • پیاز
  • نعنا
  • الکل

نکته: مصرف برخی مواد غذایی از جمله غذاهای کم چرب با پروتئین و فیبر فراوان به کاهش علائم کمک می کند.

3. درمان خانگی و گیاهی رفلاکس اسید معده

نکته: رفلاکس اسید معده در صورتی که به صورت مزمن ادامه پیدا کند به رفلاکس معده یا Gred تبدیل می شود بنابراین بهتر است با درمان رفلاکس اسید از بروز رفلاکس معده پیشگیری شود.

هشدار: برای رفلاکس اسید شدید و مکرر و بیش از دو بار در هفته حتما به پزشک مراجعه کنید. درمان های خانگی زیر برای موارد خفیف کاربرد دارد.

1. سرکه سیب

سرکه سیب از درمان های طبیعی و موثر رفلاکس اسید است زیرا به عمل هضم کمک کرده و ترشح اسید معده را متعادل می کند.

1 قاشق چایخوری سرکه سیب ارگانیک، خام و خالص را با 1 فنجان آب گرم مخلوط کرده و 20 تا 30 دقیقه قبل از غذا میل کنید. برای گرفتن نتیجه چند ماه و به طور منظم از سرکه سیب استفاده کنید.

از محلول بالا برای تسکین سوزش سردل نیز می توان استفاده کرد.

2. آلوئه ورا

آلوئه ورا از مواد غذایی التیام بخش با خاصیت ضدالتهابی است که به درمان التهاب معده و مری و کاهش علائم رفلاکس اسید کمک می کند.

20 دقیقه قبل از غذا 1/4 فنجان آب آلوئه ورا میل کنید.

هشدار: مصرف زیاد آلوئه ورا باعث اسهال می شود.

3. آدامس

جویدن آدامس بدون قند به مدت 30 دقیقه بعد از غذا به کاهش علائم رفلاکس معده کمک می کند زیرا با ترشح بزاق از انباشته شدن اسید در دستگاه گوارشی جلوگیری کرده و به دلیل خاصیت قلیایی بزاق به خنثی کردن اسید معده کمک می کند.

هشدار: از جویدن آدامس نعنایی خودداری کنید.

4. ریشه شیرین بیان

ریشه شیرین بیان غشای مخاطی را آرام کرده و به درمان التهاب معده و جلوگیری از اسپاسم معده کمک می کند.

نصف قاشق چایخوری پودر ریشه شیرین بیان را با یک فنجان آب بجوشانید و 15 تا 20 دقیقه قبل از غذا میل کنید. این روش را دو یا سه بار در روز و به مدت یک هفته ادامه دهید.

همچنین می توانید از مکمل ریشه شیرین بیان استفاده کنید به این صورت که یک یا دو عدد قرص 400 میلی گرم شیرین بیان را دو یا سه بار در روز قبل از هر وعده غذایی و به مدت چند هفته میل کنید.

هشدار: قبل از استفاده از این روش با پزشک مشورت کنید.

5. خردل زرد

خردل زرد به خنثی سازی اسید معده کمک کرده و سرکه موجود در آن به دلیل خاصیت اسیدی ضعیف PH اسید معده را کاهش می دهد.

هنگام تشدید علائم رفلاکس، 1 قاشق چایخوری خردل زرد را به تنهایی یا به همراه آب میل کنید.

هشدار: در برخی موارد خردل زرد باعث تشدید سوزش سر دل می شود.

6. رازیانه

رازیانه برای بهبود هضم و رفع اسپاسم معده مفید است زیرا حاوی ترکیباتی به نام آنتول است که به آرام سازی دستگاه گوارشی کمک کرده و دارای اثرات ضد التهابی است.

بعد از غذا نصف قاشق چایخوری بذر رازیانه بجوید یا 1 قاشق چایخوری بذر رازیانه را در 1 فنجان آب جوشانده و بگذارید 10 دقیقه دیگر خیس بخورد، محلول حاصل را دو یا سه بار در روز و به مدت چند روز میل کنید.

7. زیره

زیره عمل هضم را تحریک کرده و مشکلاتی همچون اسیدیتیه یا گاز معده را برطرف و به درمان رفلاکس اسید کمک می کند.

1 قاشق چایخوری زیره را با 1 فنجان آب بجوشانید، به مدت 5 دقیقه کنار بگذارید و سپس از صافی عبور دهید. محلول آن را صبح ها و بعد از هر وعده غذایی به مدت چند روز میل کنید.

افزودن زیره به صورت ادویه به غذاها نیز مفید است.

8. عسل و رفلاکس معده

نتایج یک تحقیق نشان می دهد عسل به دلیل خواص ضدعفونی کنندگی و آنتی اکسیدانی برای بهبود رفلاکس معده ناشی از آسیب رادیکال های آزاد مفید بوده و به کاهش التهاب و پوشش بهتر دیواره مخاطی مری کمک می کند.

مصرف 1 قاشق چایخوری عسل به کاهش سوزش سر دل کمک کرده و نوشیدن مخلوط آب گرم و عسل برای رفلاکس معده مفید است.

نکته: نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه می باشد.

هشدار: افراد مبتلا به دیابت، خانم های باردار و مادران شیرده قبل از مصرف منظم عسل با پزشک مشورت کنند. از دادن عسل به نوزادان زیر 12 ماه اجتناب شود.

4. دارو درمانی

برخی داروهای بدون نسخه عبارتند از:

آنتی اسیدها؛ مانند قرص میلانتا یا کپسول رولید که باعث تسکین فوری می شوند اما به تنهایی نمی توانند آسیب مری ناشی از رفلاکس معده را درمان کنند. استفاده بیش از حد از این داروها با عوارضی همچون اسهال یا مشکلات کلیه همراه است.

داروهای H2 بلاکر؛ مانند سایمتیدین، فاموتیدین، نزاتیدین و رانیتیدین که تولید اسید معده را کاهش می دهند، به سرعت آنتی اسیدها عمل نمی کنند اما اثر طولانی تری داشته و تولید اسید معده را تا 12 ساعت کاهش می دهند. نسخه های قوی تر این داروها نیاز به نسخه پزشک دارد.

مهارکننده های پروتون پمپ؛ مانند لانزوپرازول و امپرازول که علاوه بر مسدود کردن ترشح اسید معده به درمان بافت های مری نیز کمک می کنند.

برخی داروهای تجویزی و با نسخه عبارتند از:

داروهای H2 بلاکر با نسخه؛ که شامل فاموتیدین، نیازیتین و رانیتیدین با نسخه، گاهی مصرف طولانی مدت آن ها با خطر کمبود ویتامین B12 و شکستگی استخوان همراه است.

مهارکننده های پروتون پمپ با نسخه؛ مانند اسموپرازول، لنسپروزول، اومپرازول، پانوترازول، رابپرازول و دگزلنسپورازول که گاهی ممکن است با عوارضی همچون اسهال، سردرد، تهوع و کمبود ویتامین B12 همراه بوده و مصرف طولانی مدت خطر شکستگی های لگنی را افزایش می دهد.

داروهای تقویت کننده LES؛ مانند باکلوفن که گاهی با عوارضی همچون خستگی یا حالت تهوع همراه است.

5. عمل جراحی

رفلاکس معده معمولا با تجویز دارو کنترل می شود، در صورت عدم اثربخشی داروها یا عدم تمایل فرد به مصرف طولانی مدت، پزشک ممکن است از روش های زیر برای عمل جراحی استفاده کند:

روش فوندوپلیکیشن

در این روش جراح قسمت بالای معده در اطراف ماهیچه LES را می پوشاند تا با محکم شدن عضلات از رفلاکس معده جلوگیری شود. پوشاندن بالای معده ممکن است به صورت کلی یا جزئی صورت گیرد و معمولا از روش لاپاروسکوپی برای این کار استفاده می شود.

روش LINX

در این روش یک حلقه از مهره های تیتانیوم مغناطیسی در بخش اتصال مری و معده جاسازی می شود که جاذبه بین آن ها از بروز رفلاکس جلوگیری می کند اما تا حدی ضعیف است که اجازه انتقال مواد غذایی از مری به معده را بدهد.

درمان رفلاکس معده در کودکان

درمان رفلاکس معده در کودکان به شدت بیماری بستگی دارد اما معمولا پزشک از عمل جراحی استفاده نکرده و سعی می کند با تغییر سبک زندگی و درمان دارویی، رفلاکس معده کودک را درمان کند.

از درمان گیاهی رفلاکس معده در کودکان اجتناب کنید زیرا اثربخشی این درمان ها اغلب از نظر پزشکی اثبات نشده و ممکن است با ایجاد عوارض جدی در کودکان همراه باشد.

درمان رفلاکس معده در بارداری

سوزش سر دل و رفلاکس معده یکی از مشکلات رایج بارداری می باشد. تغییر سبک زندگی و مصرف داروها می تواند به درمان رفلاکس کمک کند اما از آن جایی که مصرف برخی داروها در این دوران برای جنین مضر می باشد، برای بهبود سوزش سر دل باید به موارد زیر توجه داشته باشید:

آنتی اسیدهای بدون نسخه مانند رولید به کاهش سوزش سردل در بارداری کمک می کند، داروهای بدون نسخه که حاوی کربنات کلسیم یا منیزیم هستند خوب است اما مصرف منیزیم در سه ماهه آخر بارداری توصیه نمی شود.

اکثر پزشکان توصیه می کنند از مصرف داروهای آنتی اسید حاوی مقادیر فراوان سدیم خودداری شود زیرا باعث ایجاد مایع در بافت ها می شود. همچنین مصرف آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم باعث بروز یبوست می شوند.

داروی آلکا سلتزر نیز دارای آسپرین بوده و برای زنان باردار مضر می باشد.

در صورت طولانی شدن علائم سوزش سر دل و عدم تاثیر آنتی اسیدها حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به رفلاکس معده دچار باشید.

خطرات رفلاکس معده

التهاب مزمن مری ممکن است باعث بروز مشکلات جدی زیر شود:

تنگی مری؛ رفلاکس معده و بازگشت اسید معده در طولانی مدت باعث آسیب بافت های بخش انتهایی مری شده و عبور مواد غذایی را مشکل می کند و فرد دچار مشکلات بلع خواهد شد.

زخم مری؛ اسید معده به مرور باعث ایجاد زخم های سر باز در مری می شود که با خونریزی و درد شدید و مشکلات بلع همراه خواهد بود.

بیماری بارت و تغییرات پیش سرطانی؛ آسیب ناشی از اسید معده ممکن است باعث بیماری بارت و تغییرات پیش سرطانی در بافت مری شده و خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش خواهد داد.

در ادامه بخوانید : روش تشخیص سرطان معده

منبع: mayoclinic healthline top10homeremedies – healthline2

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده

فال حافظ کوکا