بیماری لوپوس چیست و چگونه درمان می شود؟

بیماری لوپوس چیست و چگونه درمان می شود؟

لوپوس نوعی بیماری التهابی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به بافت ها و اندام های بدن حمله می کند و با علائمی مانند خستگی و تب و ورم مفاصل مشخص می شود.

بیماری لوپوس چیست؟

لوپوس یک بیماری التهابی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به بافت ها و اندام های بدن خودتان حمله می کند. التهاب ناشی از لوپوس می تواند روی بخش های مختلفی از بدن شما از جمله، مفاصل، پوست، کلیه ها، سلول های خون، مغز، قلب و ریه ها تاثیر بگذارد.

تشخیص بیماری لوپوس می تواند مشکل باشد زیرا که علائم و نشانه های این بیماری اغلب با علائم بیماری های دیگری اشتباه گرفته می شوند. علامت مشخصه ی لوپوس، مشکلاتی پوستی شبیه به بال پروانه است که روی گونه ها ظاهر می شوند. این علائم در بسیاری از افراد مبتلا (نه همه ی آنها) رخ می دهند.

برخی از افراد به صورت مادرزاد مستعد بیماری لوپوسِ در حال گسترش هستند. در حالی که بیماری لوپوس درمان ندارد، اما روش های درمانی میتوانند به کنترل علائم آن کمک کنند.

علائم بیماری لوپوس

هیچ دو مورد بیماری لوپوسی دقیقا مشابه هم نیستند. علائم و نشانه های بیماری می توانند ناگهانی و یا آرام آرام به وجود بیایند، یا اینکه ممکن است خفیف یا شدید باشند و همچنین ممکن است به صورت دائم و یا موقتی رخ بدهند.

اغلب بیماران، ابتدا لوپوس خفیف دارند، سپس در یک دوره که به آن “شعله ور شدن” گفته می شود، علائم و نشانه ها برای مدتی بدتر شده و سپس بهتر می شوند و یا برای مدتی به صورت کامل ناپدید می شوند.

علائم و نشانه های بیماری لوپوس به این قضیه بستگی دارد که کدام سیستم بدن شما تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرد.

علائم و نشانه هایی که بیشتر رایج هستند عبارتند از:

خستگی و تب
درد، سفتی و یا ورم مفاصل
راش (اختلال پوستی) پروانه ای شکلی که گونه ها و پل دماغ را می پوشاند.
ضایعاتی پوستی که با قرار گرفتن در معرض آفتاب یا به وجود می آیند و یا بدتر می شوند.
انگشتان دست و پا به علت سرما و یا قرار گرفتن در معرض یک اتفاق استرس زا سفید و یا آبی می شوند (پدیده ی رینود – Raynaud)
تنگی نفس
درد قفسه ی سینه
خشکی چشم ها
سردرد، گیجی و یا از دست دادن حافظه

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر دچار راش و یا تب مداوم و یا درد و خستگی مزمن غیر قابل توضیح شدید، به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

علل بیماری لوپوس

بیماری لوپوس زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های سالم بدن حمله کند. به نظر می رسد که بیماری لوپوس به علت ترکیبی از دلایل ژنتیکی و دلایل محیطی به وجود می آید.

افرادی که زمینه ی ارثی بیماری لوپوس را دارند، ممکن است در تماس با چیزی که در محیط می تواند باعث ایجاد بیماری لوپوس شود، به این بیماری مبتلا شوند. با این حال در بسیاری از موارد علت ایجاد بیماری ناشناخته است.

برخی از محرک های بالقوه برای ایجاد بیماری عبارتند از:

نور خورشید : قرار گرفتن در معرض آفتاب ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی شده و یا موجب یک واکنش داخلی در افراد مستعد به بیماری شود.

داروها : بیماری لوپوس می تواند توسط انواع خاصی از دارو های ضد تشنج، دارو های فشار خون و آنتی بیوتیک ها ایجاد شود. افرادی که بیماری لوپوس آنها به علت مصرف دارو به وجود می آید، معمولا با قطع شدن مصرف آن نوع داروی خاص، علائم لوپوس آنها نیز از بین می رود.

عوامل خطر

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهند عبارتند از:

جنسیت : لوپوس در زنان رایج تر است.
سن : اگر چه بیماری لوپوس افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می دهد، با این حال این بیماری بیشتر در سنین 15 تا 40 سال تشخیص داده می شود.
نژاد : لوپوس در آمریکایی های آفریقایی تبار، هیسپانیک ها و آسیایی ها شایع تر است.

عوارض بیماری لوپوس

التهاب ناشی از لوپوس می تواند بسیاری از مناطق بدن شما را، از جمله موارد زیر، تحت تاثیر قرار بدهد:

کلیه ها : لوپوس می تواند آسیب هایی جدی به کلیه ها وارد کند. نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگ و میر در افراد مبتلا به لوپوس است. علائم و نشانه های مشکلات کلیوی ممکن است شامل احساس خارش عمومی، درد قفسه ی سینه، تهوع، استفراغ و ورم پا (edema) باشد.

مغز : اگر بیماری لوپوس روی مغز تاثیر بگذارد، ممکن است شما با سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، توهم و حتی سکته ی مغزی و یا تشنج مواجه شوید. بسیاری از مبتلایان به لوپوس با مشکلات حافظه رو به رو می شوند و ممکن است در بیان افکارشان مشکل داشته باشند.

خون و عروق خونی : لوپوس ممکن است به مشکلات خونی از جمله کم خونی، افزایش خطر ابتلا به خونریزی و یا لخته شدن خون منجر شود.

ریه ها : بیماری لوپوس احتمال بروز التهاب در پوشش داخلی قفسه ی سینه (پلورزی – pleurisy) را افزایش می دهد. این اختلال می تواند باعث تنفس دردناک شود.

قلب : لوپوس می تواند باعث التهاب ماهیچه های قلب، شریان ها و یا غشای قلب (پریکاردیت- pericarditis) شود. همچنین خطر ابتلا به بیماری ها و حمله ی قلبی را افزایش می دهد.

انواع دیگر عوارض ناشی از لوپوس عبارتند از:

عفونت : افراد مبتلا به بیماری لوپوس، نسبت به عفونت آسیب پذیرتر هستند، زیرا که هر دو بیماری با تضعیف سیستم ایمنی بدن سر و کار دارند. عفونت هایی که معمولا بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس را تحت تاثیر قرار می دهند عبارتند از عفونت ادراری، عفونت تنفسی، عفونت های قارچی، سالمونلا، تب خال و زونا.

سرطان : به نظر می رسد که بیماری لوپوس خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.

مرگ بافت استخوانی (تنه تالوس نکروز – avascular necrosis) : این عارضه زمانی رخ می دهد که جریان خون به استخوان کاهش می یابد که معمولا منجر به ایجاد ترک های ریز در استخوان و در نهایت فروپاشی آن می شود. معمولا مفصل ران بیشتر تحت تاثیر این عارضه قرار می گیرد.

عوارض بارداری : زنان مبتلا به لوپوس بیشتر در معرض خطر سقط جنین هستند. لوپوس خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری (پره اکلامپسی-preeclampsia) و زایمان زودرس را افزایش می دهد.
برای کاهش خطر این عوارض، پزشکان توصیه می کنند که بارداری خود را تا زمانی که حداقل به مدت شش ماه لوپوس شما تحت کنترل در نیامده است، به عقب بیاندازید.

آماده شوید که به پزشک مراجعه کنید.

در ابتدا شما باید به یک پزشک عمومی مراجعه کنید که به احتمال زیاد شما را به یک متخصص در تشخیص و درمان ورم مفاصل و دیگر بیماری های مشترک التهابی (روماتولوژیست) ارجاع می دهد.
از آنجا که علائم بیماری لوپوس خود را به شکل علائم سایر بیماری ها در می آوردند، شما باید برای تشخیص این بیماری شکیبا باشید. پزشک قبل از تشخیص کامل بیماری لوپوس باید احتمال ابتلای شما به چند بیماری دیگر را رد کند.

چه باید بکنیم؟

قبل از مراجعه به پزشک، بهتر است به سوالات زیر پاسخ بدهید :

علائم بیماری شما از چه زمانی آغاز شده اند؟ آیا این علائم می آیند و می روند؟
آیا فکر می کنید که چیزی ممکن است این علائم را تحریک کند؟
آیا تا به حال پدر، مادر و یا خواهر و برادر شما به لوپوس و سایر اختلالات خود ایمنی (اتوایمیون- autoimmune) دچار شده اند؟
چه دارو ها و مکمل هایی را به صورت منظم مصرف میکنید؟

همچنین شما می توانید این سوالات را از پزشک تان بپرسید :

علل احتمالی این علائم و شرایط چه می تواند باشد؟
چه آزمایشهایی را پیشنهاد می دهید؟
اگر این آزمایش ها علت اصلی این حالت من را مشخص نکرد، چه آزمایش های دیگری باید انجام دهم؟
آیا روش درمانی و یا تغییر در سبک زندگی ای وجود دارد که به کاهش علائم بیماری من کمک کند؟
آیا باید تا زمان مشخص شدن علت این علائم، از محدودیت های خاصی پیروی کنم؟
آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟

علاوه بر این سوالات، هر چیز دیگری را که در زمینه بیماری تان متوجه نشدید، از پزشک تان سوال کنید.

چه انتظاری از پزشک مان داشته باشیم؟

به احتمال زیاد پزشک شما تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. آماده کردن جواب برای این سوالات می تواند به شما کمک کند که به جای فکر کردن به این سوالات، زمان بیشتری را برای پرسیدن سوالات مورد نظرتان داشته باشید.

ممکن است پزشک سوالات زیر را بپرسد :

آیا قرار گرفتن در معرض نور خورشید، باعث گسترش راش های پوستی شما می شود؟
آیا بر اثر سرما انگشتان شما کم رنگ و بی حس و دچار مشکل می‌شود؟
آیا مشکل حافظه و یا تمرکز را در خود مشاهده کرده اید؟
علائم شما، تا چه حد باعث ایجاد محدودیت در عملکرد شما در مدرسه، محل کار و یا در روابط شخصی شده است؟
آیا شما بیماری خاص دیگری دارید؟
آیا شما باردار هستید و یا برنامه ای برای بارداری دارید؟

آزمایش و تشخیص

تشخیص بیماری لوپوس بسیار مشکل است زیرا که علائم و نشانه های آن در افراد مختلف متفاوت است. علائم بیماری لوپوس می توانند در طول زمان بسیار متفاوت بوده و با بسیاری از سایر بیماری های دیگر همپوشانی داشته باشند.
با هیچ آزمایشی، به تنهایی نمی توان بیماری لوپوس را تشخیص داد. بیماری لوپوس را با کنار هم گذاشتن آزمایش خون و ادرار، علائم و نشانه ها، و معاینات فیزیکی می توان تشخیص داد.

آزمایش های آزمایشگاهی

آزمایش های خون و ادرار ممکن است شامل موارد زیر باشند :

شمارش کامل خون : در این آزمایش تعداد سلول های قرمز خون، سلول های سفید خون و پلاکت ها و همچنین میزان هموگلوبین خون (پروتئینی در سلول های قرمز خون) اندازه گیری می شوند. جواب این آزمایش ها ممکن است کم خونی و یا کم بودن تعداد سلول های سفید و پلاکت های بدن را نشان دهد که این اتفاق در بیماری لوپوس رخ می دهد.

سرعت ته نشینی گلبول قرمز : این آزمایش میزان گلبول های قرمزی که در مدت یک ساعت در یک لوله ی آزمایش ته نشین می شوند را اندازه گیری می کند. اگر این اتفاق سریعتر از حالت معمول رخ دهد می تواند نشانه ی یک بیماری سیستماتیک مانند لوپوس باشد. سرعت ته نشین شدن برای بیماری های خاص مشخص نیست. این نرخ می تواند در بیماری هایی مانند لوپوس، بیماری های التهابی دیگر، سرطان و یا عفونت ها بالا باشد.

ارزیابی کلیه و کبد : آزمایش خون می تواند میزان عملکرد کلیه ها و کبد را نشان دهد. همچنین، لوپوس می تواند این اعضا را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

آزمایش ادرار : انجام آزمایش ادرار ممکن است افزایش سطح پروتئین یا سلول های قرمز خون را در ادرار نشان دهد که اگر بیماری لوپوس، کلیه های شما را تحت تاثیر قرار داده باشد، ممکن است این حالت اتفاق بیافتد.

آزمایش آنتی بادی های ضد هسته ای (ANA) : مثبت بودن جواب این آزمایش از نظر وجود این آنتی بادی ها (تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن) می تواند تحریک سیستم ایمنی بدن را نشان دهد.
بسیاری از افرادی که به لوپوس مبتلا هستند جواب آزمایش ANA آنها مثبت است اما بسیاری از افرادی که ANA مثبت دارند، به بیماری لوپوس مبتلا نیستند(این قضیه دو طرفه نمی باشد). اگر جواب آزمایش ANA شما مثبت باشد، ممکن است پزشک تان آزمایش های آنتی بادی خاصی را برای شما تجویز کند.

آزمایش های تصویر برداری

اگر پزشک شما به این نکته که ممکن است بیماری لوپوس قلب و شش های شما را تحت تاثیر قرار داده باشد مشکوک شود، آزمایش های زیر را تجویز می کند :

عکس رادیوگرافی از قفسه ی سینه : تصویر رادیوگرافی شما اگر شامل سایه هایی غیر طبیعی باشد می تواند نشانه ی وجود مایع و یا التهاب در ریه ها باشد.

اکوکاردیوگرافی : این تست با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از قلب در حال تپیدن را به ما نشان می دهد. همچنین می تواند مشکلات مربوط به دریچه ها و سایر بخش های قلب را نیز نشان دهد.

بافت برداری : لوپوس می تواند به گونه های مختلفی به کلیه ها آسیب برساند و بنا به نوع آسیب وارد شده به کلیه، روش های درمان می توانند متفاوت باشند.
در برخی موارد برای پیدا کردن بهترین راه درمانی ممکن برای کلیه ها، تکه ی کوچکی از بافت کلیه برداشته و مورد آزمایش قرار می گیرد. می توان به وسیله ی یک سوزن و یا از طریق یک شکاف کوچک، به بافت مورد نظر دست یافت.

سبک زندگی و درمان های خانگی

اگر به بیماری لوپوس دچار شده اید، اقدامات زیر می توانند برای مراقبت بیشتر از بدن شما مفید باشند. این اقدامات ساده می توانند از شعله ور شدن لوپوس جلوگیری کرده و چنانچه این اتفاق افتاد و لوپوس وارد مرحله ی شعله وری شد، شما می توانید با همین اقدامات ساده با علائم و نشانه های آن بهتر کنار بیایید.

این اقدامات عبارتند از :

به اندازه ی کافی استراحت داشته باشید : افراد مبتلا به بیماری لوپوس معمولا احساس خستگی مداوم را تجربه می کنند که این خستگی با خستگی نرمال متفاوت است و لزوما با استراحت رفع نمی شود.
از همین رو، تشخیص اینکه شما چه زمانی به استراحت نیاز دارید سخت می شود. در طول شب خواب کافی داشته و اگر نیاز بود در طول روز نیز یک چرت و یا یک زمان استراحت داشته باشید.

نسبت به آفتاب هوشیارانه عمل کنید : از آنجا که اشعه ی ماوراء بنفش موجود در نور خورشید می تواند منجر به شعله ور شدن لوپوس شما شود، در هر بار بیرون رفتن از منزل، از لباس های محافظ مانند کلاه های لبه دار، پیراهن های آستین بلند، شلوار های بلند و همچنین از کرم های ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر خورشید (SPF) حداقل 55 استفاده کنید.

به طور منظم ورزش کنید : ورزش می تواند لوپوس شعله ور شده ی شما را بهبود ببخشیده، خطر حمله ی قلبی را کاهش داده، به مقابله با افسردگی کمک کرده و سلامت عمومی بدن شما را ارتقا بخشد.

سیگار نکشید : سیگار کشیدن خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد و می تواند عوارض لوپوس در قلب و رگ های خونی را بدتر کند.

یک رژیم غذایی سالم داشته باشید : یک رژیم غذایی سالم که بر پایه ی میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار استوار باشد. گاهی اوقات ممکن است شما محدودیت هایی در رژیم غذاییتان داشته باشید، به خصوص اگر شما فشار خون بالا، صدمات کلیوی و یا مشکلات دستگاه گوارش داشته باشید.

مقابله و پشتیبانی

اگر شما به بیماری لوپوس مبتلا هستید به احتمال زیاد به علت شرایطی که از ترس سرخوردگی شدید ناشی می شود، طیف وسیعی از احساس های ناخوشایند را تجربه خواهید کرد.

زندگی کردن با بیماری لوپوس باعث ایجاد چالش هایی می شود که این چالش ها خطر ابتلا به بیماری افسردگی و مشکلات مربوط به سلامت روان مانند اضطراب، استرس و اعتماد به نفس پایین را افزایش می دهند.

برای مقابله با بیماری لوپوس موارد زیر را انجام دهید :

تا جایی که می توانید در مورد بیماری لوپوس مطالعه کنید : تمام سوالاتی که در مورد لوپوس دارید را بنویسید و در ملاقات با پزشکتان از ایشان بپرسید. از پزشک و یا پرستارتان بخواهید که منابع معتبر در این زمینه را به شما معرفی کند.
هر چقدر اطلاعات شما در مورد بیماری لوپوس بیشتر باشد، در انتخاب این قضیه که می خواهید درمان شوید، اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت.

حمایت های دوستان و افراد خانواده تان را جلب کنید : در مورد لوپوس با آنها صحبت کرده و در مورد راه هایی که در مرحله ی شعله ور شدن می تواند به شما کمک کند به آنها توضیح بدهید.
لوپوس می تواند برای کسانی که شما را دوست دارند نا امید کننده و خسته کننده باشد، زیرا که آنها اغلب نمی توانند بیماری شما را ببینند و شما نیز ممکن است مریض به نظر نرسید.

آنها نمی توانند بگویند که امروز شما خوب بوده اید و یا بد بوده اید، مگر اینکه خودتان به آنها بگویید، از این رو در مورد اینکه چه احساسی دارید و آیا خوب هستید و یا بد، با آنها بدون هیچ مشکلی صحبت کنید تا آنها نیز بدانند که چه انتظاری از شما باید داشته باشند.

زمانی را به خودتان اختصاص بدهید : با اختصاص دادن زمانی برای خودتان، به مقابله با استرس بروید. از این زمان برای مطالعه، مدیتیشن، گوش دادن به موسیقی و یا نوشتن استفاده کنید. فعالیت هایی را که به شما آرامش و انرژی مجدد می دهند پیدا کرده و در این زمان انجام دهید.

با سایر افراد مبتلا به لوپوس در ارتباط باشید. : با این افراد صحبت کنید. می توانید با افراد مبتلا به لوپوس از طریق انجمن ها ی فعال آنلاین و غیر آنلاین در این زمینه ارتباط داشته باشید.

این افراد می توانند حمایت های منحصر به فردی را به شما ارائه بدهند، زیرا که آنها نیز با همان موانع و سرخوردگی هایی که شما با آن مواجه هستید، مواجه هستند.

منبع : شفاجو