داروی آزاتیوپرین چیست؟ | موارد مصرف | نحوه مصرف | عوارض جانبی | موارد احتیاطی | تداخل دارویی | دوز مصرف | اشکال دارویی
آزاتیوپرین از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی است که معمولا برای کسانی که پیوند کلیه داشته یا به بیماری روماتیسم مفصلی مبتلا هستند تجویز می شود.
برای آشنایی کامل با عوارض جانبی و سایر اطلاعات دارویی آزاتیوپرین در ادامه مطلب با کوکا همراه باشید.
آزاتیوپرین چیست؟
آزاتیوپرین (با نام انگلیسی: Azathioprine و نام تجاری: ایموران) از داروهای متعلق به گروه سرکوب کننده های سیستم ایمنی است که با تضعیف سیستم ایمنی بدن به جلوگیری از رد پیوند اندام در افرادی که پیوند کلیه داشته اند کمک می کند.
موارد مصرف آزاتیوپرین
آزاتیوپرین برای جلوگیری از رد پیوند اندام در افرادی که پیوند کلیه داشته اند تجویز می شود.
رد پیوند زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن با عضو جدید به عنوان مهاجم برخورد کرده و به آن حمله می کند در حالی که این دارو با تضعیف سیستم ایمنی به بدن کمک می کند تا کلیه جدید را مانند یکی از اعضای خود قبول کند.
از آزاتیوپرین برای درمان روماتیسم مفصلی که در آن سیستم ایمنی به مفاصل سالم حمله می کند نیز استفاده می شود.
نکته مهم: داروی آزاتیوپرین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در بالا تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.
نحوه مصرف آزاتیوپرین
آزاتیوپرین را طبق دستور پزشک که معمولا یک یا دو بار در روز است مصرف کنید، برای کاهش ناراحتی معده بهتر است آن را همراه غذا میل کنید.
دوز مصرف این دارو به شرایط پزشکی، وزن و واکنش بدن به درمان بستگی دارد. از افزایش دوز یا مصرف آن برای مدت زمان طولانی تر از توصیه پزشک اجتناب کنید، این کار نه تنها درمان را تسریع نمی کند بلکه خطر عوارض جانبی دارو را افزایش می دهد.
از این دارو به طور مرتب استفاده کنید تا بیشترین سود را داشته باشد.
در صورتی که از آزاتیوپرین برای درمان آرتریت استفاده می کنید ممکن است 2 ماه طول بکشد تا علائم بهتر شود، در صورت عدم بهبود وضعیت، بعد از 3 ماه به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی آزاتیوپرین
در صورت بروز علائم آلرژیک مانند کهیر، تنفس دشوار، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو با اورژانس تماس بگیرید.
مصرف آزاتیوپرین ممکن است باعث عفونت جدی مغزی شود که می تواند به ناتوانی یا مرگ بیمار منجر شود. در صورت بروز مشکل در گفتار، تفکر، بینایی یا حرکات عضلانی فورا با پزشک تماس بگیرید، این علائم ممکن است به تدریج شروع شده و به سرعت بدتر شود.
در صورت وجود علائم سرطان لنفاوی (لنفوم) مصرف دارو را قطع کرده و فورا با پزشک تماس بگیرید. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب، ورم غدد، درد بدن، عرق شبانه، حس خوبی نداشتن
- رنگ پریدگی پوست، راش های پوست، کبودی یا خونریزی آسان
- دست و پاهای سرد، احساس سبکی سر یا تنگی نفس
- درد در قسمت فوقانی معده که ممکن است به شانه سرایت کند
- احساس سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا، کاهش وزن
در صورت مشاهده موارد زیر فورا با پزشک مشورت کنید:
- علائم عفونت مانند تب، لرز، ضعف، علائم آنفلوآنزا، گلو درد، سرفه، درد یا سوزش ادراری
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال شدید
- کبودی آسان، خونریزی غیر طبیعی
- ضربان قلب سریع، تنگی نفس
- پوست رنگ پریده، سردی دست یا پا
- تیره شدن ادرار، زردی (زرد شدن پوست یا چشم)
برخی عوارض جانبی شایع آزاتیوپرین عبارتند از:
- حالت تهوع، اسهال، درد معده
- ریزش مو
- جوش پوستی
موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی آزاتیوپرین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.
موارد احتیاطی مصرف آزاتیوپرین
- قبل از مصرف آزاتیوپرین در صورت حساسیت به این دارو یا مرکاپتوپورین یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:
– بیماری کلیوی یا پیوند کلیه (در صورت استفاده از این دارو برای روماتیسم مفصلی)
– بیماری کبدی
– سرطان
– اختلالات خاص آنزیمی (کمبود TPMT، کمبود NUDT15 )
– هر نوع عفونت ویروسی، باکتریایی یا قارچی
– شیمی درمانی با داروهایی مانند سیکلوفسفامید، کلرامبوسیل، ملفالان، بوسولفان و غیره
- این دارو ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. توصیه می شود کمتر در معرض آفتاب قرار گرفته، از دستگاه های برنزه کننده اجتناب کنید و هنگام خارج شدن از منزل از ضد آفتاب استفاده کنید. پزشک ممکن است توصیه کند هنگام استفاده از این محصول از فوتوتراپی خودداری کنید.
- این دارو می تواند فرد را بیشتر در معرض عفونت قرار دهد یا علائم هر گونه عفونت فعلی را تشدید کند. در طول دوره درمان از تماس با افرادی که به عفونتی مبتلا هستند و ممکن است به دیگران سرایت دهند (مانند آبله مرغان، سرخک و آنفلوآنزا) اجتناب کنید و اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید حتما به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.
- در دوره مصرف این دارو از ایمونیزاسیون یا واکسیناسیون بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید و از تماس با افرادی که اخیرا واکسن زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفلوآنزای استنشاقی از طریق بینی) خودداری کنید.
- برای کاهش احتمالی بریدگی، کبودی یا آسیب دیدگی در دوره درمان، با احتیاط از اشیا تیز مانند تیغ و ناخن گیر استفاده کنید و از فعالیت های ورزشی تماسی اجتناب کنید.
- این دارو ممکن است باعث یک نوع نادر لنفوم (سرطان) کبد، طحال و مغز استخوان شود که می تواند کشنده باشد. این مسئله اگرچه به طور عمده در نوجوانان و مردان جوان مبتلا به بیماری کرون یا کولیت اولستراتیو رخ می دهد اما به طور کلی هر فردی که دارای یک اختلال التهابی خود ایمنی باشد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به لنفوم قرار دارد.
- احتمالا پزشک قبل از شروع دوره مصرف، آزمایش خون انجام می دهد تا از مصرف بی خطر این دارو مطمئن شود.
آزاتیوپرین در بارداری
مصرف آزاتیوپرین ممکن است به جنین آسیب برساند، این دارو از طریق پوست و ریه جذب می شود و زنان باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند نباید از آن استفاده کنند یا در معرض گرد و غبار آن قرار بگیرند.
در دوره مصرف این دارو از روش های مطمئن برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید و در صورت بارداری حتما به پزشک اطلاع دهید.
آزاتیوپرین در شیردهی
آزاتیوپرین به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثر منفی روی نوزاد داشته باشد، قبل از شیردهی با پزشک مشورت کنید.
تداخل دارویی آزاتیوپرین
برخی داروهایی که ممکن است با آزاتیوپرین تداخل داشته باشند عبارتند از:
- آلوپورینول
- سیکلوسپورین
- آدالیمومب
- اینفلیکسیماب
- مرکاپتوپورین
- مسالازین
- فبوکسوستات
- داروهای ضد سرطانی مانند سیکلوفسفامید، ملفالان (حتی اگر در گذشته استفاده شده باشند)
- سایر داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مانند ریتوکسیماب، توفاسیتینیب
توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد و داروهای ذکر شده ممکن است با اسامی تجاری دیگری عرضه شده باشد، بنابراین برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف آزاتیوپرین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.
دوز مصرف آزاتیوپرین
آزاتیوپرین یک داروی تجویزی است و دوز مصرف آن تنها توسط پزشک و با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
معمولا آزاتیوپرین یک یا دو بار در روز تجویز می شود.
اگر از این دارو برای پیوند کلیه استفاده می کنید معمولا لازم است درست روز قبل یا همان روز پیوند مصرف شود.
برای درمان روماتیسم مفصلی، اغلب مصرف روزانه این دارو نیاز است.
ممکن است در کنار مصرف این دارو قادر به مصرف سایر داروهای آرتریت نباشید. برنامه دوز خود را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید.
در صورت فراموش کردن یک دوز بلافاصله بعد از یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر به زمان نوبت بعدی نزدیک هستید از مصرف خودداری و از دو برابر کردن دوز در نوبت بعدی اجتناب کنید.
عوارض مصرف بیش از حد آزاتیوپرین
در صورت مصرف بیش از حد آزاتیوپرین با اورژانس تماس بگیرید.
اشکال دارویی آزاتیوپرین
قرص آزاتیوپرین 50 میلی گرم
قرص آزارام 25 و 50 میلی گرم
قرص ایمورل 50 میلی گرم
قرص آزاگلوب 50 میلی گرم
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
