مشخصات ظاهری | خصوصیات رفتاری | محل زندگی | غذا | دشمن | زاد و ولد | طول عمر | خطر انقراض | حقایق جالب
سیاه گوش وشق یا لینکس نوعی گربه سان با پنجه های خز دار بزرگ، دم کلفت و کوتاه و گوش های بلند است که به دلیل ظاهر متفاوتش با بسیاری از گربه سانان دیگر، به راحتی قابل تشخیص می باشد.
به طور کلی 4 گونه سیاه گوش وشق در دنیا وجود دارد که در نقاط مختلف از جمله جنگل های سرد آمریکای شمالی، آسیا و اروپا زندگی می کنند و با توجه به محل زندگی و خصوصیات ظاهری و غیره دسته بندی شده اند.
جالب است بدانید کلمه لینکس یک کلمه یونانی قدیمی به معنای روشنایی یا درخشش است که به نظر می رسد به چشمان روشن و بازتابنده این حیوان اشاره دارد. اگر کنجکاو هستید درباره سیاه گوش وشق و ویژگی های ظاهری و رفتاری اش بیشتر بدانید در ادامه مطلب کوکا را همراهی کنید.
انواع سیاه گوش وشق
چهار گونه سیاه گوش وشق عبارتند از:
- سیاه گوش وشق کانادایی
- سیاه گوش بابکت (گربه دم کوتاه)
- سیاه گوش وشق اوراسیا
- سیاه گوش وشق ایبری
مشخصات ظاهری سیاه گوش وشق
سیاه گوش وشق ظاهر منحصر به فردی دارد که باعث شده تشخیص آن در میان سایر گربه سانان چندان دشوار نباشد.
بارزترین ویژگی سیاه گوش وشق داشتن پنجه های بزرگ، گوش های پرز دار و دم کوتاه و ضخیم آن می باشد. همچنین رنگ بدنش با توجه به گونه آن متفاوت و معمولا از قهوه ای معمولی تا قهوه ای طلایی و رنگ روشن سفید مایل به خاکستری متغیر می باشد. به علاوه تمام گونه ها در بخش زیرین بدن خود خز سفید رنگی دارند.
اندازه و وزن این گربه سان نیز به گونه آن بستگی دارد. به عنوان مثال سیاه گوش وشق اوراسیا بزرگ ترین جثه را دارا می باشد و گفته شده نرهای آن دارای وزن بین 18 تا 30 کیلوگرم هستند.
این در حالی است که سیاه گوش کانادایی وزن بین 8 تا 14 کیلوگرم داشته و وزن سیاه گوش ایبری نر حدود 12.5 کیلوگرم و وزن سیاه گوش ایبری ماده حدود 9 کیلوگرم می باشد. گربه های دم کوتاه نیز بین 7 تا 13 کیلوگرم وزن دارند.
لازم به ذکر است گربه های دم کوتاه اگرچه نوعی سیاه گوش وشق محسوب می شوند اما با 3 گونه دیگر کمی تفاوت دارند، به عنوان مثال معمولا گوش های بلندی ندارند و پنجه های آن ها به دلیل زندگی در آب و هوای گرم بزرگ و ضخیم نمی باشد.
جالب است بدانید نام علمی گربه دم کوتاه (rufus) به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای آن اشاره دارد.
خصوصیات رفتاری سیاه گوش وشق
این گربه سان معمولا تنها زندگی می کند و تنها در فصل جفت گیری با سایر سیاه گوش ها دیده می شود. به ندرت دیده شده گروه های کوچکی از این گربه ها با هم سفر کرده و دست به شکار می زنند.
این حیوان در لانه ای که در شکاف های سنگی حفر شده زندگی می کند و زایمان و رسیدگی به فرزندانش را نیز در همان لانه انجام می دهد. به طور کلی یک سیاه گوش وشق به جز در مواردی که بخواهد به بچه هایش غذا بدهد، معمولا غذای خود را به لانه نمی برد.
به علاوه به دلیل بی سر و صدا بودن و تمایل به پنهان ماندن سعی می کند از محل زندگی انسان ها دور بماند، به همین دلیل به ندرت انسان ها قادر به دیدن آن هستند.
محل زندگی سیاه گوش وشق
اکثر گونه های سیاه گوش وشق در جنگل های مرتفعی زندگی می کنند که با درختان انبوه و علف های بلند به خوبی پوشیده شده اند.
این گربه وحشی اغلب اوقات روی زمین به شکار می پردازد اما می تواند از درختان نیز بالا رفته یا در آب ها شنا کند.
زیستگاه سیاه گوش اوراسیا نواحی مختلفی همچون مرکز و شمال اروپا تا هند، شمال پاکستان و ایران در نزدیکی کوه دماوند می باشد و اغلب در کشورهای شمال اروپا مانند نروژ، فنلاند، سوئد و همچنین روسیه پرسه می زند.
گستردگی جمعیت سیاه گوش ایبری بسیار محدودتر بوده و تنها به بخش های جنوبی اسپانیا خلاصه می شود. این گونه در گذشته در شرق پرتغال نیز دیده می شد اما در حال حاضر جمعیتش در این ناحیه منقرض شده است.
سیاه گوش کانادایی اغلب در کانادا و آلاسکا زندگی می کند اما در برخی ایالت های شمالی ایالات متحده مانند واشنگتن، مونتانا و مین نیز دیده شده و نوع زیستگاهش عمدتا جنگل های شمالی که به نام جنگل های برفی نیز شناخته شده اند می باشد.
محدوده زندگی گربه دم کوتاه نسبت به سیاه گوش های وشق کانادایی گستردگی بیشتری دارد. این گونه در جنوب کانادا، اکثر نواحی ایالات متحده و تا جنوب مکزیک پرسه می زند و زیستگاهش را جنگل ها و مراتع تشکیل می دهد.
غذای سیاه گوش وشق
سیاه گوش وشق یک شکارچی فرصت طلب و گوشت خوار است که می تواند طیف گسترده ای از حیوانات مختلف را شکار کند و هر طعمه ای که قادر به کشتنش باشد را بخورد، با این حال به نوع شکارش اهمیت زیادی می دهد.
به عنوان مثال سیاه گوش وشق کانادایی شکار خرگوش پاشنه برفی را ترجیح می دهد و جمعیتش با توجه به در دسترس بودن یا نبودن این طعمه متغیر می باشد. با این حال ماهی، سنجاب، خرگوش، پرندگان، باقرقره، بوقلمون و غیره را نیز شکار می کند.
این در حالی است که سیاه گوش وشق اوراسیا معمولا حیوانات بزرگ تری همچون گوزن، گوزن شمالی و حتی گوزن واپیتی را شکار می کند.
دشمن سیاه گوش وشق
مهم ترین دشمنان سیاه گوش وشق شامل حیوانات شکارچی بزرگ تر و همچنین انسان ها می باشد.
سیاه گوش اوراسیا خود در واقع یکی از بزرگ ترین شکارچیان در حیات وحش اروپا محسوب می شود که تنها گرگ خاکستری و خرس قهوه ای از جثه بزرگ تری نسبت به آن برخوردار می باشند.
در آمریکای شمالی حیواناتی همچون شیر کوهی، گرگ خاکستری و کایوت تهدیدی برای سیاهگوش وشق محسوب می شوند.از سوی دیگر انسان ها علاقه خاصی به خز این حیوان داشته و اغلب دست به شکار آن می زنند، خوشبختانه در حال حاضر برخی گونه ها با توجه به ناحیه ای که در آن زندگی می کنند تحت محافظت قرار دارند.
یکی دیگر از تهدیدهای بزرگ برای سیاه گوش وشق از بین رفتن زیستگاه های آن می باشد. گفته شده سیاه گوش وشق اوراسیا و کانادایی بیشتر از سایر گونه ها نسبت به این مسئله آسیب پذیر هستند و زندگی هر دو تا حد زیادی به تعداد طعمه های باقی مانده برای شکار وابسته می باشد.
ناگفته نماند گربه های دم کوتاه نسبت به سایر سیاه گوش های وشق کمتر در معرض خطر انقراض هستند و علی رغم شکار شدن توسط انسان ها، تعداد آن ها به صدها هزار در جهان می رسد.
این در حالی است که سیاه گوش ایبری بیشتر از سایرین در معرض خطر قرار دارد و گفته شده در سال 2004 تنها 100 حیوان در جنوب اسپانیا زندگی می کردند که به لطف تلاش های حفاظتی دولت این تعداد تا حد خوبی افزایش یافته و به بیش از 300 حیوان در سال 2014 رسیده است.
زاد و ولد سیاه گوش وشق
سیاه گوش وشق اوراسیا بین ژانویه و آوریل (دی ماه تا اردیبهشت ماه) جفت گیری می کند و ماده ها یک دوره فحل 4 تا 7 روزه در این مدت دارند. منظور از دوره فحل زمانی است که حیوان ماده آماده باروری است و به دنبال شریکی برای جفت گیری می باشد.
در دوران جفت گیری، سیاه گوش های نر صداهای خاصی از خود ایجاد می کنند تا بتوانند ماده های اطراف را از حضور خود آگاه کنند اما صدای ماده ها ملایم تر می باشد.
سیاه گوش ماده بعد از جفت گیری و باردار شدن به دنبال مکان مخفی (اغلب در غارها) برای ساختن لانه خود می گردد. دوره بارداری این گونه بین 67 تا 74 روز می باشد و اغلب در هر زایمان 2 بچه گربه (در موارد نادر 3 یا بیشتر) به دنیا می آید.
بچه گربه ها بین 241 تا 431 گرم وزن دارند و بدن شان با خز قهوه ای مایل به خاکستری پوشیده شده که تا 11 هفته به رنگ گربه بالغ تغییر می کند.
چشم بچه سیاه گوش های اوراسیا بعد از حدود 10 روز باز می شود. آن ها در 6 هفتگی می توانند غذای جامد بخورند اما حداقل تا 5 ماهگی به طور کامل از شیر گرفته نمی شوند. سیاه گوش مادر بعد از 2 یا 3 ماه لانه را ترک می کند و بچه گربه ها تا 10 ماهگی او را همراهی می کنند.
سیاه گوش وشق کانادایی بین مارس و آوریل (اسفند ماه تا اردیبهشت ماه) یک فصل جفت گیری یک ماهه دارد که در این مدت رفتارهایی همچون ارتباط آوایی و علامت گذاری با ادرار طبیعی می باشد.
دوره بارداری در این گونه سیاه گوش وشق 2 تا 3 ماه است و در هر زایمان 1 تا 8 بچه به دنیا می آورد. به نظر می رسد تعداد بچه ها با توجه به میزان در دسترس بودن غذا متفاوت باشد.
وزن بچه گربه ها هنگام تولد بین 175 تا 235 گرم می باشد و معمولا تا 14 روز چشم های خود را باز نمی کنند. این بچه گربه ها نیز حدود 10 ماهگی مادر خود را ترک می کنند.
بچه های سیاه گوش ایبری بین ماه مارس و سپتامبر (اسفند ماه تا مهر ماه) و بعد از یک دوره بارداری 2 ماهه متولد می شوند. اکثر تولدها در مارس و آوریل رخ می دهد. وزن این بچه ها بین 198 تا 250 کیلوگرم می باشد و تا 10 ماهگی مستقل می شوند اما بسیاری از آن ها تا حدود 20 ماهگی با مادرشان می مانند.
بچه گربه های ایبری به درگیری های خشونت آمیز با یکدیگر معروف هستند که اغلب به مرگ آن ها منجر می شود. این اتفاق بین 1 ماهگی تا 2 ماهگی شروع می شود.
دوره جفت گیری گربه های دم کوتاه بین فوریه و مارس (بهمن ماه تا فروردین ماه) می باشد، در این دوره گربه نر معمولا مدتی با یک گربه ماده همراه شده و چندین بار با او جفت گیری می کند اما بعد از تولد بچه ها، گربه مادر به تنهایی آن ها را بزرگ می کند.
گربه دم کوتاه در هر زایمان معمولا 2 تا 4 بچه به دنیا می آورد که گاهی به 6 بچه نیز می رسد. بارداری 60 تا 70 روز طول می کشد و بچه گربه ها حدود 9 روز بعد از تولد چشم های خود را باز می کنند و تا 2 ماهگی از شیر گرفته می شوند. بین 3 تا 5 ماهگی نیز شروع به ترک لانه کرده و با مادر خود بیرون می روند.
طول عمر سیاه گوش وشق
گفته شده سیاه گوش اوراسیا در باغ وحش تا 21 سال، سیاه گوش کانادایی در باغ وحش تا 27 سال و در طبیعت وحش بین 10 تا 16 سال و گربه دم کوتاه در طبیعت وحش بین 7 تا 10 سال زندگی می کند. همچنین بیشترین طول عمر ثبت شده برای گربه دم کوتاه در باغ وحش 32 سال بوده است.
حداکثر طول عمر سیاه گوش ایبری نیز در طبیعت وحش 13 سال می باشد.
جمعیت سیاه گوش وشق
سیاه گوش کانادایی، اوراسیا و گربه دم کوتاه دارای کمترین میزان نگرانی در مورد خطر انقراض هستند اما سیاه گوش ایبری از گونه های در معرض خطر محسوب می شود.
تخمین زده شده جمعیت سیاه گوش اوراسیا در حال حاضر بیش از 45 هزار است که به طور کلی با ثبات می باشد، همچنین ده ها هزار سیاه گوش کانادایی در دنیا وجود دارد.
گفته شده از سال 2015 حدود 400 سیاهگوش ایبری در شبه جزیره ایبری زندگی می کنند.
حقایق جالب درباره سیاه گوش وشق
- سیاه گوش وشق بینایی قوی دارد و قادر است یک موش را از فاصله 76 متری تشخیص دهد
- چشمان تیزبین این حیوان باعث شده جایگاه ویژه ای در اسطوره های قدیمی بسیاری از فرهنگ ها داشته باشد. در اساطیر یونانی، نورس و آمریکای شمالی گفته شده سیاه گوش وشق می تواند آن چه دیگران نمی بینند را ببیند و حقایق پنهان را آشکار کند
- این حیوان دونده چالاکی محسوب نمی شود و از آن جایی که طعمه اش را تعقیب نمی کند معمولا برای شکار کردن از عنصر کمین کردن و غافلگیری بهره می برد
- سیاه گوش های مناطق سردسیر به لطف پاهای بزرگ و گرد خود که مانند کفش های برفی عمل می کنند می توانند به راحتی روی برف راه بروند
- سیاه گوش اوراسیا به قدری بی صدا است که ممکن است حضورش در یک منطقه تا سال ها فاش نشود
منبع: a-z-animals
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
