برخلاف آنچه که در مهدکودک ها به ما گفته اند، نه تنها گیاهان در حالات گوناگونی چون جنبش، گرایش، عکس العمل در برابر گرایش و نفرت که به نظر ما خیلی آهسته می آید، حرکت می کنند، بلکه برخی از آنها حرکات سریعی دارند که ما را شگفت زده می سازد و سبب می شود آنها را بارها و بارها لمس کنیم. در اینجا به مجموعه ای شامل 10 نمونه از زیباترین گیاهان با چنین فعالیت جنبشی اشاره شده است.
10- ثعلب (Orchidaceae)
ثعلب، معمولا عضوی از خانواده ارکیده به حساب می آید، و از نظر مورفولوژی، خانواده متنوع و وسیعی شامل تعدادی از گیاهان گلدار زیبا و خیره کننده دارد که به واسطه گرده افشانی به شدت قوی که رفتار بارز آنهاست، حرکت سریعی دارند. ارکیده ها، عموما دارای برگ های ساده همراه با رگبرگ های موازی هستند که به واسطه تنوع زیاد ساختار گل هایشان معروفند. در ارکیده هایی که پولینیا تولید می کنند، گرده افشانی، تولید برخی گونه های مختلف را به دنبال دارد. زمانی که گرده افشان وارد یک گل می شود، گل مثل یک عضله رفتار می کند و یک سری انبساط و انقباض صورت می گیرد که با چشم غیرمسلح قابل رویت است و زمانی که گرده افشان وارد گل دیگری می شود تا آن را گرده افشانی کند نیز، رویداد مشابهی رخ می دهد. دارندگان ارکیده شاید بتوانند این فرآیند را با یک مداد، قلم موی کوچک یا دیگر وسایل مشابه انجام دهند.
9- نارون کوهی (witch hazel)
نارون کوهی (Hamamelis)، درختچه های برگ ریز یا (به ندرت) درختان کوچکی هستند که بین 3 تا 8 متر و به ندرت تا 12 متر رشد می کنند. آنها گیاهان محبوب زینتی دارای خوشه های زرد رسیده تا گل های نارنجی- قرمز هستند که در پاییز یا کمی قبل از برگ ریزان، شروع به گسترش می کنند و رشدشان در سراسر زمستان ادامه می یابد. نام باغبانی آن “هم میوه” است؛ نمونه نادری در بین درختان است که میوه، گلها و برگ غنچه های آن همگی بطور همزمان روی شاخه درخت ظاهر می شوند. گل های اچ. ویرجینیانا، پاییز هر سال گل می دهد. گل های گونه های دیگر این گیاه، در زمستان روی ساقه های بی برگ ظاهر می شوند، بنابراین یک نام دیگر این گیاه، “شکوفه زمستانی”است. هر گل، چهار گلبرگ بلند و باریک شبیه تسمه بطول 1 تا 2 سانتی متر دارد و رنگ آن زرد کمرنگ تا تیره، نارنجی یا قرمز است. میوه آن کپسول دو قسمتی بطول 1 سانتی متر، حاوی یک دانه صاف و براق سیاه رنگ 5 میلیمتری در هر دو بخش است؛ زمانی که رشد این کپسول در پاییز، حدود 8 ماه بعد از گل دهی کامل شد ، با نیروی کافی جهت خارج سازی و پرتاب دانه ها تا مسافت بیش از 10 متر، بطور ناگهانی شکفته می شود، بنابراین نام دیگر آن، “فندق شکن” می باشد.
8- درخت شن پاش (Sandbox Tree)
درخت شن پاش که به Possumwood و Jabillo نیز معروف است، یک درخت همیشه سبز است که می تواند تا ارتفاع 30 متر رشد داشته باشد. از مشخصه های بارز آن می توان به مهره های نوک دار خیلی تیره و پوست صاف و قهوه ای رنگ آن اشاره نمود. این مهره ها سبب شده اند تا آن را میمون نارس بنامند. گل های قرمز آن هیچ گلبرگی ندارند. گل های نر در سنبله های بلندش رشد می کنند؛ گل های ماده بصورت منفرد در قسمت محورها قرار دارند. میوه آن یک کپسول بزرگ است که بطور ناگهانی می شکفد. زمانی که می رسد، غلاف ها بذر گیاه را تا فاصله 100 متری (300 فوت) آن پرتاب می کنند. بخاطر صدای ناگهانی که میوه رسیده آن در زمان شکفته شدن به چند بند، از خود بروز می دهد، به درخت دینامیت نیز معروف است.
7- نهال ماشه (Trigger Plant)
استایلیدیوم که به نهال ماشه نیز معروف است، یک گونه گیاهی می باشد که نامش را از استایلوس که به ساختار تولید مثلی که گل های آن دارای چیزی شبیه یک ستون یا پایه است اشاره دارد، گرفته است. گرده افشانی این گل با استفاده از”ماشه” حساسی که اندام تناسلی نر و ماده را شامل می شود، در یک ستون گلدار و در پاسخ به لمس شدن که با پوشش بی ضرر حشره با دانه گرده گیاه همراه است صورت می گیرد. گل های زیبایی دارد و هرچند اقسام گونه های آن، طیف وسیعی از تنوع گیاهی را ارایه می دهند، اما اغلب با وجود ستون گلدار بی نظیر خود که در آن میله و پرچم به هم آمیخته شده اند، به آسانی قابل تشخیص است. در این گونه نیز، این ستون معمولا “ماشه” نامیده می شود و معمولا در زیر سطح گل قرار می گیرد.
6- نخود کبک حساس
چامائکریستا نیکتیتانس (نخود کبک حساس، نخود کبک کوچک یا گیاه حساس وحشی)، یک گونه گیاهی بنشن است که بطور وسیعی در سراسر مناطق معتدل و گرمسیری آمریکا یافت می شود. این گیاه، یک گیاه یک ساله قادر به جنبش سریع است و برگچه های آن در اثر لمس شدن جمع می شود و تا می خورد.
5- درخت خاربن کتکلاو (Catclaw Brier)
درخت خاربن کتکلاو (ناتالی گل ابریشم)، که به خاربن حساس نیز معروف است، یک گیاه بنشن علفی چندساله است. ساقه های آجدار این گیاه معمولا تا 4 فوت یا بیشتر رشد می کنند و شاخ شاخ شده اند. ارتفاع این گیاه به ندرت به بیش از 1 تا 2 فوت می رسد. برگ های ساقه مانند این گیاه، بطور یک در میان با ساقه های خاردار همراه است. گل های کوچک این گیاه، بصورت خوشه های متراکم نمایان می شود. قبل از اینکه گل های آن باز شوند، بیشتر شبیه میوه های تمشک سبز کوچک به نظر می رسند. دیگر نام های رایج این گیاه عبارتند از: گل ترخان حساس ناتال و شرم پسر، که اشاره به شاخ و برگ حساس آن دارد که بر اثر لمس شدن بسته می شوند.
4- خیار آب دزدک (Squirting Cucumber)
اکبالیوم الاتریوم، که به خیار آب دزدک یا خیار ترکیده نیز معروف است، گیاهی از خانواده خیار است. نام عجیبش را از این واقعیت گرفته که زمان رسیدن، با حرکتی سریع، جریان شدیدی از مایع لزج و چسبناک خود را که حاوی دانه های بذرش است و با چشم غیر مسلح قابل رویت است، بیرون می پاشد. آن درست مثل گیاهی که حرکت سریع دارد، می تواند به سرعت حرکت کند. بومی اروپا، شمال آفریقا و مناطق معتدل آسیایی است. در مناطق دیگر بعنوان یک گیاه زینتی رشد کرده و با آب و هوای برخی نواحی سازگار شده است. گمان می رود این گیاه غذای کرم ها را تامین می کند. این گیاه، بخصوص میوه هایش سمی است. در عهد باستان، از این گیاه برای سقط جنین استفاده می شده. در ترکیه، از آب میوه های تازه این گیاه، بعنوان داروی گیاهی و محلی استفاده می گردد و برای درمان سینوزیت، آن را مستقیما داخل سوراخ های بینی می ریزند.
3- گل حنا
گل حنا، شامل بیش از یک هزار گونه متنوع است، جهانی پر جنب و جوش از بلسان، درخت گل حنا و مرا لمس نکنید. برخی گونه های آن یک ساله اند و از اوایل تابستان تا شروع فصل سرما گل می دهند، در حالی که گونه های چند ساله آن که در آب و هوای معتدل می رویند، تمام طول سال گل می دهند. صرفنظر از طول عمر آنها، بزرگترین گل های حنا، حدودا تا 2 متر رشد می کنند، اما ارتفاع آنها اغلب کمتر از نصف این مقدار است. برگ های آن کامل و براقند؛ طرف رویی آنها یک پوسته ضخیم آبکی برای دفع حشرات دارد که به آنها خاصیت چرب و روغنی می دهد. نام علمی این گیاه از گل های حنا و نام رایج آن “به من دست نزنید” مشتق شده است که اشاره به کپسول های بذر این گیاه دارد. زمانی که این کپسول ها به رشد کامل خود می رسند، با لمس شدن “منفجر” می شوند، بذرشان را تا چندین متر آن طرف تر می فرستند. این فرآیند، با وجود حرکت سریع گیاهی، به “شکفتن ماده منفجره” نیز معروف است.
2- دام مگس ونوس (Venus Flytrap)
دام مگس ونوس، گیاه کوچکی است که ساختار آن می تواند بعنوان گلی با چهار یا هفت برگ توصیف شود که از یک ساقه زیرزمینی کوتاه که در واقع شیئی شبیه حباب است، بوجود می آید. طول هر ساقه حداکثر به 3 تا 10 سانتی متر می رسد که بستگی به موقع سال دارد؛ برگ های بلندتر با تله های قوی معمولا بعد از گل دهی بوجود می آیند. دام مگس ونوس، دیونائا ماسکیپولا، یک گیاه گوشتخوار است که عمدتا حشرات و عنکبوتیان را شکار و هضم می کند. ساختار به دام اندازی آن با بخش پایانی هر برگ گیاه شکل گرفته و فرآیند شکار توسط موهای ریز موجود بر روی سطوح داخلی تر آنها صورت می گیرد. زمانی که یک حشره یا عنکبوت، در حال خزیدن در امتداد برگ های این گیاه، یکی از این موها را لمس کند، در صورتی که یک موی دیگر 12 ثانیه پس از لمس اولین مو با این حشره تماس پیدا کند، تله بسته می شود. نیاز به لمس دوم در این فرآیند، به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی در شکار اشیایی است که هیچ ارزش غذایی برای این گیاه ندارند.
1- گیاه حشره خوار باتلاقی (Drosera)
دروزرا، که عموما به sundews معروف است، یکی از بزرگترین طبقات گیاهان گوشتخوار، با حداقل 188 گونه گیاهی را شامل می شود. مشخصه بارز ساندیوها، ریشه های غده ای با ترشحات چسبناکی است که لایه نازکی از برگ های آنها را می پوشاند. تمام گونه های ساندیو، قادر به حرکت دادن شاخک های حساس خود در پاسخ به تماس با طعمه های قابل هضم هستند. این شاخک ها خیلی حساسند و در اثر تماس یک حشره با هرکدام از غده های ساقه ای، به سمت مرکز برگ جمع می شوند. بنابر نظر چارلز داروین، تماس پاهای یک پشه کوچک با تنها یک شاخک حساس کافی است تا گیاه را وادار به چنین عکس العملی کند. عکس العملی که این گیاه نسبت به تماس از خود بروز می دهد، به تیگموناستی معروف است و در اغلب گونه های آن کاملا سریع انجام می شود. ساندروها، روی زمین می خوابند یا بوته آنها بصورت عمودی از یک سانتی متر تا یک متر رشد می کند. با بالا آمدن گونه ها، ساقه های رونده ای تشکیل می شود که طول آنها می تواند به مقدار بیشتری رشد کند. ساندروها نشان داده اند که طول عمرشان می تواند به 50 سال برسد. یکی از ویژگی های مهم آنها این است که رفتار پرخاشگرانه گوشتخواری این گیاه هیچ ربطی به تامین ماده غذایی آنها ندارد، بلکه ماده غذایی آنها از خاک تامین می شود.
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
