موارد مصرف و عوارض جانبی کپسول مینوسایکلین چیست؟

نوشته شده توسط

۵ شهریور ۱۳۹۹

مینوسایکلین از آنتی بیوتیک های تتراسایکلین است که برای درمان طیف وسیعی از عفونت های باکتریایی و همچنین درمان آکنه تجویز می شود و در کنار مزایای متعدد می تواند عوارض جدی و تداخل دارویی به دنبال داشته باشد.

برای آشنایی با اطلاعات دارویی کامل مینوسایکلین در ادامه مطلب با کوکا همراه باشید.

مینوسایکلین چیست؟

مینوسایکلین (با نام انگلیسی: Minocycline و نام تجاری: مینوسین و مینوستاد) از داروهای آنتی بیوتیک متعلق به گروه تتراسایکلین ها است که برای درمان طیف گسترده ای از عفونت های باکتریایی تجویز می شود و به همراه سایر داروها برای درمان جوش آکنه ای شدید کاربرد دارد.

این دارو با جلوگیری از ساخت پروتئین مورد نیاز باکتری ها برای فعالیت و زنده ماندن عمل کرده و رشد باکتری ها را متوقف می کند.

موارد مصرف مینوسایکلین

مینوسایکلین برای درمان عفونت های باکتریایی مختلف از جمله موارد زیر تجویز می شود:

عفونت ادراری
عفونت های شدید تنفسی
عفونت های پوستی
آکنه شدید
کلامیدیا
تب کنه
و غیره

از این دارو به عنوان داروی ثانویه برای درمان سوزاک، سفلیس و سایر عفونت های مشابه در کسانی که به پنی سیلین آلرژی دارند استفاده می شود.

این دارو برای درمان عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا اثر بخش نمی باشد و استفاده نا به جا از هر آنتی بیوتیک از جمله مینوسایکلین باعث کاهش اثربخشی آن در درمان عفونت های باکتریایی بعدی می شود.

نکته مهم: داروی مینوسایکلین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در بالا تنها به تعدادی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف مینوسایکلین

برای اثر بخشی مینوسایکلین بهتر است آن را با معده خالی حداقل 1 ساعت قبل از غذا یا 2 ساعت بعد از غذا مصرف کنید.

مینوسایکلین خوراکی را طبق دستور پزشک که بسته به شرایط پزشکی و نوع بیماری فرد تجویز می شود مصرف کنید.

این دارو را با یک لیوان پر آب میل کنید مگر آن که پزشک دستور دیگری داده باشد.

اگر به دلیل مصرف این دارو دچار ناراحتی معده می شوید می توانید آن را با غذا یا شیر میل کنید، با این کار ممکن است اثر دارو کاهش پیدا کند بنابراین بهتر است با پزشک نیز مشورت کنید.

از جویدن، شکستن یا نصف کردن داروهای طولانی رهش اجتناب کنید.

از آن جا که حداقل تا 10 دقیقه بعد از مصرف مینوسایکلین نباید دراز بکشید توصیه می شود دارو را درست قبل از خواب مصرف نکنید.

دوز مصرف و طول مدت درمان به شرایط پزشکی و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد.

برای اثربخشی بهتر این آنتی بیوتیک، آن را در فواصل زمانی یکسان مصرف کنید.

به مصرف دارو تا تکمیل دوره درمان ادامه دهید حتی اگر بعد از چند روز علائم از بین بروند. قطع زود هنگام می تواند باعث عود عفونت شود.

در صورت ادامه دار شدن یا تشدید علائم با پزشک مشورت کنید.

عوارض جانبی مینوسایکلین

در صورت بروز علائم واکنش های آلرژیک به مینوسایکلین مانند کهیر، مشکل تنفسی، ورم در صورت یا گلو یا واکنش های شدید پوستی مانند تب، گلو درد، سوزش چشم ها، درد پوستی یا جوش های قرمز یا بنفش که گسترش پیدا کرده و باعث بروز تاول یا پوسته می شود با اورژانس تماس بگیرید.

اگر دچار واکنش های دارویی جدید شده اید که می تواند روی بخش های زیادی از بدن اثر بگذارد با اورژانس تماس بگیرید. این علائم ممکن است شامل موارد زیر می باشد:

راش پوستی
تب
ورم غدد
علائم شبه آنفلوآنزا
دردهای عضلانی
ضعف شدید
کبودی غیر طبیعی
زرد شدن پوست یا چشم ها

در صورت بروز علائم زیر فورا با پزشک تماس بگیرید:

علائم مشکلات کلیوی مانند کاهش یا قطع ادرار، ورم در پاها یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس
علائم مشکلات کبدی یا لوز المعده مانند از بین رفتن اشتها، درد بخش فوقانی معده که ممکن است به پشت سرایت کند، حالت تهوع یا استفراغ، کبودی یا خونریزی آسان، تیره شدن ادرار، زرد شدن پوست یا چشم ها
درد یا ورم مفاصل به همراه تب، ورم غدد، درد عضلانی، درد قفسه سینه، استفراغ، افکار یا رفتار غیر طبیعی و تغییر رنگ پوست در برخی نواحی
سردردهای شدید، زنگ زدن گوش، سرگیجه، مشکلات بینایی، درد پشت چشم ها
ورم غدد، علائم آنفلوآنزا، کبودی یا خونریزی آسان، سوزن سوزن شدن یا بی حسی شدید، ضعف عضلانی، درد قفسه سینه، سرفه همراه با تب جدید یا تشدید آن، مشکل تنفسی

برخی عوارض جانبی شایع مینوسایکلین عبارتند از:

بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد سوزنده
ریزش مو
تغییر رنگ پوست یا ناخن ها
سرگیجه، احساس دوران
درد مفصلی یا عضلانی
حالت تهوع، اسهال، کاهش اشتها
ورم زبان، سرفه، مشکل بلع
جوش، خارش
سردرد

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی مینوسایکلین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.

موارد احتیاطی مصرف مینوسایکلین

قبل از مصرف مینوسایکلین در صورت حساسیت به این دارو یا سایر داروهای خانواده تتراسایکلین مانند داکسی سایکلین یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.
قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

– مشکلات کلیوی
– مشکلات کبدی
– لوپوس
– مشکل بلع
– مشکلات مری مانند فتق هیاتال یا رفلاکس یا سوزش سر دل
– آسم یا آلرژی سولفیت

این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود و مصرف الکل و ماری جوانا می تواند سرگیجه را تشدید کند، تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر کاری که نیاز به هوشیاری و بینایی کامل دارد اجتناب کنید.
مصرف مینوسایکلین ممکن است حساسیت به نور ایجاد کند به همین دلیل در طول دوره درمان لازم است از قرار گرفتن طولانی در معرض نور خورشید و استفاده از دستگاه های برنزه کننده اجتناب کنید. توصیه می شود هنگام خارج شدن از منزل از ضد آفتاب استفاده کرده و قسمت هایی از بدن که در معرض نور خورشید هستند را بپوشانید. در صورت بروز آفتاب سوختگی، تاول یا قرمزی پوست سریع به پزشک اطلاع دهید.
مینوسایکلین ممکن است باعث بی اثر شدن واکسن های زنده باکتریایی مانند واکسن حصبه شود، در حین استفاده از این دارو از واکسیناسیون یا ایمونیزاسیون اجتناب کنید مگر آن که پزشک توصیه کند.
قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید. در صورت جراحی ممکن است نیاز باشد برای مدت کوتاه این دارو را قطع کنید.
کودکان کمتر از 8 سال ممکن است به برخی عوارض جانبی مینوسایکلین به خصوص تغییر رنگ دندان حساس تر باشند، این مسئله در کودکان بزرگ تر و بزرگسالان نیز دیده شده است.
استفاده از داروی تاریخ گذشته می تواند به کلیه ها آسیب بزند.
این دارو ممکن است روی نتایج برخی آزمایش ها اثر بگذارد.
استفاده مکرر از مینوسایکلین ممکن است نیاز به آزمایش های دوره ای منظم از جمله تست شمارش کامل خون، عملکرد کلیه و کبد داشته باشد.
مصرف داروهای آنتی بیوتیک ممکن است باعث اسهال شود که می تواند نشانه یک عفونت جدید باشد، اگر اسهال آبکی یا خونی دارید با پزشک تماس بگیرید. از داروهای ضد اسهال استفاده نکنید مگر آن که پزشک توصیه کند.

مینوسایکلین در بارداری

مصرف مینوسایکلین در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند و روی رشد استخوان و دندان کودک اثر منفی داشته باشد.

اگر هنگام باردار شدن یکی از زوجین از این دارو استفاده کرده اند لازم است فورا با پزشک مشورت شود، استفاده از این دارو توسط والدین ممکن است باعث تغییر رنگ و تیره شدن دندان های کودک در طول زندگی شود.

مینوسایکلین در شیردهی

مینوسایکلین به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است روی رشد استخوان و دندان نوزاد اثر منفی بگذارد، حتما قبل از شیردهی با پزشک مشورت کنید.

مینوسایکلین در کودکان

مصرف مینوسایکلین در کودکان کمتر از 8 سال می تواند به تیره شدن رنگ دندان کودک منجر شود.

تداخل دارویی مینوسایکلین

برخی داروهایی که ممکن است با مینوسایکلین تداخل داشته باشند عبارتند از:

آسیترتین
واکسن ب ث ژ
آنتی بیوتیک های پنی سیلین مانند آمپی سیلین، آموکسی سیلین، دی‌کلوگزاسیلین، پنی سیلین، تیکارسیلین، کوآموکسی ‌کلاو، بی سیلین L-A یا بی سیلین C-R و پنی سیلین VK و غیره
داروهای مسدود کننده عصب مانند آتراکوریوم، سیس آتراکوریوم، روکورونیوم، وکرونیوم
پپتو بیسمول
محصولات حاوی رتینوئید که برای درمان برخی مشکلات پوستی مانند آکنه یا چین و چروک استفاده می شود مانند رتین آ یا ایزوترتینوین، آنترالین، ایتا، ترتینوئین، آلی ترتینوئین
داروهای حاوی منیزیم مانند ملیّن های حاوی منیزیم و منیزیم موجود در داروهای سوزش سر دل مانند پپسید
آنتی بیوتیک های سفالوسپورین مانند سفدینیر، سفدیتورن، سفوروکسیم
محصولات حاوی استروژن مانند داروهای ضد بارداری و هورمون ها درمانی جایگزین
واکسن زنده حصبه
توبرامایسین استنشاقی
داروهای رقیق کنند خون مانند وارفارین، کومادین
داروهای ارگوت مانند دی ‌هیدرو ارگوتامین، ارگوتامین، ارگونوین، متیل ارگونوین

در صورت مصرف محصولات حاوی آلومینیوم، کلسیم، آهن، منیزیم یا روی در دوره مصرف مینوسایکلین، این دارو را 2 تا 3 ساعت قبل یا بعد از آن ها مصرف کنید زیرا این محصولات از جذب کامل دارو در بدن جلوگیری می کنند، برخی از آن ها عبارتند از:

آنتی اسیدها
شربت های دیدانوزین
کیناپریل
ویتامین ها یا مواد معدنی
محصولات لبنی مانند شیر یا ماست
مایعات غنی شده با کلسیم

توجه داشته باشید:

مینوسایکلین می تواند اثر داروهای ضد بارداری را کاهش دهد، اگر از روش های ضد بارداری استفاده می کنید حتما در این مورد با پزشک مشورت کنید.

مشخص نیست مینوسایکلین با گریپ فروت تداخل دارد یا خیر، توصیه می شود از خوردن گریپ فروت و نوشیدن آب آن هنگام مصرف این دارو اجتناب کنید.

این دارو ممکن است با تست های خاص مانند تست سطح کاتکول آمین ادرار تداخل داشته باشد و باعث اشتباه شدن نتیجه آزمایش شود.

توجه: برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف مینوسایکلین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.

دوز مصرف مینوسایکلین

مینوسایکلین یک داروی تجویزی است و دوز مصرف آن تنها توسط پزشک و با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

دوز مصرف مینوسایکلین با توجه به نوع بیماری و شرایط پزشکی فرد تعیین می شود.

دوز فرم های طولانی رهش این دارو مانند سولودین معمولا با توجه به وزن تجویز می شود.

در صورت فراموش کردن یک دوز بلافاصله بعد از یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر به زمان نوبت بعدی نزدیک هستید از مصرف خودداری و از دو برابر کردن دوز در نوبت بعدی اجتناب کنید.