کزاز از بیماری های عفونی باکتریایی است که به دلیل انتقال یک باکتری خاص از طریق زخم های آلوده در بدن فرد ایجاد می شود. این بیماری اگرچه واگیر دار نیست اما به دلیل میزان مرگ و میر بالا همیشه باعث وحشت مردم می شده است.
خوشبختانه با تلاش محققان و کشف واکسن کزاز (به انگلیسی: Tetanus vaccine) طی سال های 1920 تا 1950 ، نگرانی از ابتلا و مرگ و میر ناشی از این بیماری تا حد زیادی کاهش یافته است.
در ادامه قصد داریم درباره کاشف واکسن کزاز و تاریخچه تولید آن صحبت کنیم، با کوکا همراه باشید.
منشا تاریخی بیماری کزاز
کزاز یک بیماری غیر واگیر دار است که از هزاران سال پیش به عنوان یک مرض شناخته شده است. این بیماری بسیار جدی و خطرناک است و تا زمانی که راه حل درمانی و پیشگیری برای آن وجود نداشت هزاران انسان را به کام مرگ می برده است.
مکتوبات به دست آمده نشان می دهد مردم از 1500 سال قبل از میلاد در مصر باستان به این بیماری مبتلا می شده اند اما به نظر می رسد پیشینه این شواهد به حداقل سه هزار سال قبل از میلاد بر گردد.
مردم می دانستند این بیماری به دلیل آلودگی خاص روی زخم های باز ایجاد می شود با این حال روشی برای درمان قطعی آن نداشتند. مثلا حدود 300 سال قبل از میلاد، پزشکان چینی بالای گوش بیمار مبتلا به کزاز را سوزن می زدند، بقراط در یونان باستان از روش هایی برای افزایش تعریق بدن استفاده می کرد و در دوران رنسانس بیمار را با کود می پوشاندند.
این بیماری به خصوص در میان سربازانی که در میدان جنگ دچار جراحات عمیق می شدند شایع بوده و بیشترین مرگ و میر نیز در میان این افراد رخ می داده است.
کزاز در اوایل قرن بیست به طور کامل شناخته شد و با نتایج مطالعات به دست آمده بین سال 1880 و 1920 مشخص شد این بیماری در اثر باکتری باسیل کزاز که یک ارگانیسم بی هوازی است و از طریق زخم های زیر سطحی وارد بدن می شود به وجود می آید.
تاریخچه واکسن کزاز
خوشبختانه به مرور و با تحولاتی که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم رخ داد، پیشرفت های خوبی در زمینه شناخت و درمان بیماری کزاز انجام شد.
سال 1884 دکتر آرتور نیکلایر موفق به جداسازی عامل بیماری از باکتری های بی هوازی خاک شد و پس از آن قدم هایی در جهت کشف و تولید واکسن کزاز برداشته شد.
دکتر کیتاساتو شیبا سابورا در سال 1891 باسیل کزاز را از یک بیمار جدا کرد و نشان داد زمانی که به حیوانات تزریق می شود باعث بیماری شده و توکسین آن می تواند توسط آنتی بادی های خاص در بدن حیوانات (آنتی توکسین کزاز) خنثی شود.
دکتر ادموند نوکارد نیز در سال 1897 نشان داد آنتی توکسین کزاز باعث ایمنی بالقوه در انسان شده و می توان از آن برای پیشگیری و درمان بیماری استفاده کرد.
نتایج مطالعات کیتاساتو شیبا سابورا، نوکارد و امیل فون برینگ به عنوان آنتی توکسین کزاز غیر فعال شده برای پیشگیری و درمان کزاز به سربازان در جنگ جهانی اول تزریق شد و مرگ و میر ناشی از این بیماری را تا حد زیادی کاهش داد، اگرچه بسیاری از سربازان دچار واکنش های جانبی همچون واکنش های آلرژیک حاد و بیماری سرم شدند.
کاشف واکسن کزاز چه کسی است؟
سال 1923 الکساندر گلنی سعی کرد با استفاده از فرمالدئید و حرارت، توکسوئید کزاز را غیر فعال کند.
در سال 1924 و با تلاش محققان، اولین واکسن کزاز (توکسوئید کزاز غیر فعال شده) با روش گلنی تولید و برای اولین بار روی دو مورد تست شد که هیچ یک به این بیماری مبتلا نشدند.
این واکسن در جنگ جهانی دوم به سربازان آمریکایی که به میادین جنگ اعزام می شدند تزریق شد و جان بسیاری از آن ها را نجات داد.
اولین واکسن توکسوئید کزاز سال 1938 به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت و در اواسط دهه 1940، توکسوئید کزاز با توکسوئید دیفتری ترکیب شده و واکسن ترکیبی Td تولید شد.
بعد از مدتی واکسن سیاه سرفه نیز به آن افزوده و واکسن ترکیبی DTP عرضه شد که تا به امروزه از آن استفاده می شود.
میزان مرگ و میر ناشی از کزاز
کزاز از بیماری های خطرناکی است که بیش از همه جان سربازان زخمی در جنگ را تهدید می کرده است به طوری که در جنگ های داخلی از هر 500 مرد یک نفر در اثر کزاز جان خود را از دست می داد.
با کشف آنتی توکسین کزاز آمار مرگ و میر سربازان تا حد زیادی تغییر کرد. به عنوان مثال در جنگ جهانی اول و پس از تزریق آنتی توکسین کزاز به سربازان، احتمال مرگ آن ها در اثر این بیماری به حدود یک در 5 هزار کاهش یافت.
کزاز در حال حاضر نیز یک بیماری خطرناک محسوب می شود که احتمال مرگ ناشی از آن در صورت عدم درمان صحیح حدود 25 درصد و در صورت درمان صحیح حدود 10 درصد می باشد. با این حال ابتلا به آن در نواحی که واکسیناسیون انجام می شود غیر معمول است.
منابع: miamioh – nvic – wikipedia
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
