چرا ستاره ها چشمک می زنند اما سیارات چشمک نمی زنند؟

ستاره های چشمک زن آسمان شب یکی از زیباترین شگفتی های طبیعت هستند و ستاره شناسان از گذشته های دور همواره به دنبال رصد و کشف دانستنی های جالب درباره آن ها بوده اند.

این که چرا ستارگان چشمک می زنند اما سیارات این گونه نیستند؟ یکی از مهم ترین سوالات ستاره شناسی است که ذهن بسیاری از کودکان و نوجوانان علاقه مند به نجوم را درگیر می کند.

ستاره ها چگونه چشمک می زنند؟

برای پاسخ به این سوال در ادامه مطلب با کوکا همراه باشید.

خم شدن نور؛ کلید اصلی است!

حتما شنیده اید که نور سریع ترین سرعت ممکن در علم فیزیک را دارا می باشد اما حداکثر سرعت نور تنها زمانی که نور در خلا حرکت کند قابل دستیابی است و هر زمان نور از یک ماده شفاف عبور کند سرعتش کاهش می یابد.

در این مورد وارد جزئیات نمی شویم، همین قدر بدانید که سرعت نور هنگام عبور از مواد مختلف متفاست است، مثلا هوا سرعت نور را تنها اندکی کند می کند در حالی که مواد دیگری همچون شیشه، الماس یا آب سرعت نور را بیشتر کندتر می کنند.

زمانی که یک پرتوی نور با زاویه مورب از یک ماده به ماده دیگر منتقل می شود علاوه بر سرعت جهت آن نیز تغییر می کند، یک ذره بین طوری طراحی شده که مرکز آن نور را تغییر جهت نمی دهد اما وقتی نور به جایی بین مرکز و لبه های  آن برخورد می کند به گونه ای تغییر جهت می دهند که در یک نقطه متمرکز شوند.

در این باره باید به دو نکته مهم توجه داشته باشید:

اول این که مقدار پرتوی نوری که خم می شود به طول موج یا رنگ نور بستگی دارد، به همین دلیل است که منشور شیشه ای می تواند از پرتوی نور خورشید رنگین کمان ایجاد کند و لنزهای تلسکوپ بی کیفیت تصاویری با حاشیه های رنگی در اطراف اشیا روشن به وجود می آورند در حالی که تلسکوپ های با کیفیت از شیشه های مخصوص استفاده می کنند تا همه رنگ ها به اندازه یکسانی خم شوند.

دوم این که میزان هوایی که یک پرتوی نور ستاره در مسیر خود با آن برخورد کرده و از آن عبور می کند روی نور ستاره اثر می گذارد.

سلول های هوا نور را خم می کنند

چشمک زدن اشیا نورانی آسمانی با لرزش هوایی که روی یک بزرگراه داغ مشاهده می کنید مرتبط است.

وقتی سطح یک جاده بسیار داغ می شود سلول های هوای بالای آن به دلیل گرما دچار آشفتگی شده و پرتوی نوری که از این اشیا به سمت ما می آید توسط این سلول های آشفته که مانند ذره بین رقصان کوچک عمل می کنند حرکت کرده و ما از دور آن ناحیه را لرزان می بینیم.

در مورد نور ستاره ها نیز اتفاق مشابهی رخ می دهد، نوری که از یک ستاره بسیار دور می رسد و در آسمان شب دیده می شود مانند نور لیزر نازکی است که از یک نقطه بسیار دور می آید و باید قبل از رسیدن به چشمان ما جو را طی کند، پرتوی نور به سلول های هوا برخورد کرده و خم می شود.

هر چه مقدار هوایی که بین ستاره و چشمان ما وجود دارد و همچنین آشفتگی سلول های هوا بیشتر باشد پرتوهای نور، بیشتر به این سو و آن سو خم شده و در نهایت نوری که به ما می رسد به نظر سو سو می زند.

در شب هایی که هوا بسیار آرام است ستاره ها معمولا وضعیت پایداری دارند و چشمک نمی زنند به همین دلیل است که بزرگ ترین رصدخانه های دنیا در مکان هایی بنا شده اند که هوا معمولا صاف است و در ارتفاعات بالاتر قرار دارد.

چرا سیارات چشمک نمی زنند؟

ستاره ها از ما فاصله زیادی دارند و به همین دلیل مانند یک منبع نقطه ای به نظر می رسند، نوری که از یک نقطه می آید در مسیر خود به شدت تحت تاثیر آشفتگی های جوی قرار می گیرد (به راحتی خم شده و منحرف می شود).

در حالی که سیارات حتی آن هایی که بسیار دور هستند مانند اورانوس و نپتون نسبت به ستارگان به زمین نزدیک تر هستند و پرتوهای نور ضخیم تری به سمت زمین بازتاب می دهند، این پرتوهای نور نسبت به سلول های هوا بزرگ تر بوده و همان طور که می بینید نور سیارات کمتر تحت تاثیر قوانین شکست نور قرار گرفته و معمولا سوسو نمی زند.

منبع: medium

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده