موارد مصرف | نحوه مصرف | عوارض جانبی | موارد احتیاطی | تداخل دارویی | دوز مصرف | اشکال دارویی
هیدروکسی زین چیست؟
هیدروکسی زین (با نام انگلیسی: Hydroxyzine و نام تجاری: تدازین) از داروهای آنتی هیستامین و ضد حساسیت است که با مسدود کردن یک ماده طبیعی خاص (هیستامین) که طی واکنش های آلرژیک در بدن تولید می شود عمل می کند. هیستامین می تواند باعث بروز علائمی همچون خارش یا کهیر روی پوست شود.
هیدروکسی زین اغلب برای درمان علائم آلرژیک همچون خارش استفاده می شود اما از آن جا که فعالیت در سیستم عصبی مرکزی را کاهش می دهد ممکن است به عنوان آرام بخش در درمان اضطراب و تنش نیز مصرف شود.
موارد مصرف هیدروکسی زین
از هیدروکسی زین معمولا برای موارد زیر استفاده می شود:
- درمان خارش ناشی از آلرژی
- درمان اضطراب
- رفع بی خوابی یا آرامش قبل از عمل جراحی
- درمان واکنش های آلرژیک همچون کهیر یا درماتیت تماسی
طریقه مصرف هیدروکسی زین
این دارو به صورت خوراکی به همراه غذا یا بدون آن طبق دستور پزشک و معمولا 3 یا 4 بار در روز مصرف می شود.
دوز مصرف هیدروکسی زین به سن، وضعیت پزشکی و واکنش بدن به درمان بستگی دارد و در کودکان معمولا بر اساس وزن آن ها تعیین می شود. از افزایش دوز هیدروکسی زین اجتناب کرده و دقیقا طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید.
اگر از محلول یا شربت هیدروکسی زین استفاده می کنید برای تعیین دوز از قاشق مخصوص دوز استفاده کنید و قبل از مصرف آن را خوب تکان دهید.
هیدروکسی زین تنها برای استفاده کوتاه مدت می باشد و نباید بیش از 4 ماه مصرف شود.
در صورتی که وضعیت بیماری بهبود نیافته یا تشدید شود با پزشک مشورت کنید.
عوارض جانبی فاموتیدین
در صورت بروز علائم آلرژیک به هیدروکسی زین از جمله کهیر، تنفس مشکل، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو با اورژانس تماس بگیرید.
هیدروکسی زین در موارد نادر ممکن است باعث واکنش های شدید پوستی شود. در صورتی که بعد از مصرف این دارو دچار قرمزی ناگهانی یا راش های پوستی شده اید که گسترش یافته و باعث بروز جوش های چرکی سفید یا زرد، تاول یا پوسته شدن پوست می شود مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک تماس بگیرید.
در صورت مشاهده علائم زیر پس از مصرف هیدروکسی زین مصرف دارو را قطع و با پزشک مشورت کنید:
- ضربان قلب سریع یا کوبنده
- سردرد همراه با درد سینه
- سرگیجه شدید، غش
- تشنج
برخی عوارض جانبی شایع هیدروکسی زین عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سردرد
- دهان خشک
- راش های پوستی
توجه: افراد مسن به برخی عوارض جانبی هیدروکسی زین از جمله خواب آلودگی و گیجی حساس تر هستند.
موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی هیدروکسی زین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.
موارد احتیاطی مصرف هیدروکسی زین
- در صورت حساسیت به این دارو یا داروهایی همچون ستیریزین یا لووستیریزین یا هر گونه آلرژی دیگر قبل از مصرف هیدروکسی زین با پزشک مشورت کنید.
- قبل از مصرف دارو تاریخچه پزشکی خود را با پزشک در میان بگذارید به خصوص اگر از بیماری ها یا مشکلات سلامتی زیر رنج برده اید:
– مشکلات تنفسی (مانند آمفیزم، آسم)
– گلوکوم
– فشار خون بالا
– مشکلات کلیوی
– مشکلات کبدی
– تشنج
– مشکلات معده یا روده (مانند زخم و انسداد روده)
– پر کاری تیروئید
– انسداد مثانه یا سایر مشکلات ادراری مثلا به علت بزرگ شدن پروستات
– بیماری قلبی، ضربان قلب کند
– عدم تعادل الکترولیتی (مانند بالا یا پایین بودن سطح پتاسیم خون)
– اگر اخیرا دچار حمله قلبی شده اید
- هیدروکسی زین ممکن است باعث بروز اختلال طولانی شدن زمان QT شود که روی ریتم قلب اثر می گذارد و در برخی موارد نادر ممکن است به ضربان قلب سریع یا نامنظم کشنده یا علائم دیگر مانند سرگیجه شدید و خستگی منجر شده و لازم است به اورژانس مراجعه شود.
- ابتلا به برخی بیماری های خاص یا مصرف برخی داروها ممکن است خطر طولانی شدن زمان QT را افزایش دهد. قبل از مصرف هیدروکسی زین لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار داده و در صورتی که به مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن زمان QT در EKG) مبتلا بوده یا سابقه خانوادگی ابتلا به مشکلات قلبی خاص ( از جمله طولانی شدن زمان QT در EKG و مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی) دارید به پزشک اطلاع دهید.
- پایین بودن سطح پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر ابتلا به اختلال طولانی شدن زمان QT را افزایش می دهد به خصوص اگر داروهای خاص مانند دیورتیک ها مصرف می کنید یا دچار تعریق شدید، اسهال یا استفراغ هستید.
- این دارو ممکن است باعث سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شود و مصرف همزمان الکل یا ماری جوانا سرگیجه یا خواب آلودگی را تشدید می کند. زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر گونه فعالیتی که به هوشیاری کامل نیاز دارد اجتناب کنید.
- در صورت مصرف الکل یا ماری جوانا قبل از مصرف هیدروکسی زین با پزشک مشورت کنید.
- قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.
- محلول هیدروکسی زین ممکن است حاوی قند و یا الکل باشد، افرادی که به بیماری دیابت، بیماری کبد یا هر بیماری دیگر که به این مواد حساس هستند مبتلا می باشند در مصرف این دارو احتیاط کرده و با پزشک مشورت کنند.
- افراد مسن نسبت به برخی عوارض دارو از جمله طولانی شدن QT، خواب آلودگی، گیجی، یبوست و مشکل ادرار حساس تر هستند و خطر زمین خوردن و سقوط در آن ها بیشتر می باشد.
هیدروکسی زین در بارداری
هیدروکسی زین جزو داروهای دسته C برای بارداری می باشد، به این معنا که بر اساس تحقیقات انجام شده روی حیوانات این دارو می تواند تاثیر منفی روی جنین داشته باشد، همچنین تحقیقات کافی روی انسان انجام نشده است.
به نظر می رسد مصرف این دارو در دوران بارداری به خصوص در سه ماهه اول یا دوم می تواند به جنین آسیب برساند و باعث نقص هنگام زایمان شود.
بنابراین اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید قبل از مصرف هیدروکسی زین حتما با پزشک مشورت کنید و تنها در مواقعی که واقعا نیاز است و زیر نظر پزشک آن را مصرف کنید.
هیدروکسی زین در شیردهی
هنوز مشخص نشده که آیا هیدروکسی زین از شیر مادر به نوزاد منتقل می شود یا خیر، قبل از شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید.
هیدروکسی زین در کودکان
از مصرف خودسرانه هیدروکسی زین در کودکان اجتناب کنید.
ممکن است کودکان نسبت به برخی عوارض جانبی این دارو حساس تر باشند.
لازم به ذکر است مصرف هیدروکسی زین در کودکان اغلب به جای خواب آلودگی باعث هیجان زدگی کودک می شود.
تداخل دارویی هیدروکسی زین
هیدروکسی زین ممکن است روی تفکر یا واکنش های بدن تاثیر منفی بگذارد، در صورت انجام فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارد از مصرف آن اجتناب کنید.
نوشیدن الکل همزمان با این دارو ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود.
مصرف هیدروکسی زین با سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند می تواند عوارض این دارو را تشدید کند، قبل از مصرف همزمان آن با داروهای زیر با پزشک مشورت کنید:
- قرص های خواب
- داروهای ضد درد
- شل کننده های عضلانی
- داروهای اضطراب، افسردگی
- داروهای ضد تشنج
- سایر آنتی هیستامین ها
هیدروکسی زین می تواند باعث بروز مشکلات جدی قلبی شود به خصوص اگر با برخی داروهای خاص زیر مصرف شود:
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضربان قلب
- داروهای بیماری های روانی
- داروهای ضد سرطان
- داروهای مالاریا و ایدز
نکته 1: قبل از مصرف تمام داروهای خود از جمله داروهای ضد آلرژی، سرماخوردگی و سرفه به برچسب آن ها دقت کنید که حاوی ترکیبات خواب آور نباشند، در این صورت با پزشک مشورت کنید.
نکته 2: از مصرف این دارو به همراه آنتی هیستامین های موضعی مانند پماد یا اسپری دیفن هیدرامین اجتناب کنید زیرا عوارض جانبی آن را افزایش می دهند.
نکته 3: این دارو ممکن است با آزمایش هایی همچون تست پوستی آلرژی یا تست سطح کورتیکواستروئید ادراری تداخل داشته باشد و باعث اشتباه شدن نتایج آزمایش ها شود، قبل از آزمایش به مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید.
توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد. توصیه می شود قبل از مصرف هیدروکسی زین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.
دوز مصرف هیدروکسی زین
توجه: این دارو بدون نسخه پزشک در دسترس می باشد اما توصیه می شود از مصرف خودسرانه آن اجتناب کرده و قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
مصرف هیدروکسی زین معمولا 1 بار در روز و قبل از خواب می باشد اما با توجه به شرایط پزشکی فرد و واکنش بدن ممکن است پزشک دوز آن را 3 یا 4 بار در روز تجویز کند.
اگر یک دوز را فراموش کرده اید به محض یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر تقریبا نوبت دوز بعدی رسیده، دوز از دست رفته را رد کنید و از دو برابر کردن مقدار دارو اجتناب کنید.
عوارض مصرف بیش از حد هیدروکسی زین
علائم اوردوز هیدروکسی زین شامل خواب آلودگی شدید، تهوع، استفراغ، حرکات عضلانی غیر ارادی یا تشنج می باشد، در صورت بروز علائم جدی مانند مشکلات تنفسی یا حالت غش به اورژانس مراجعه شود.
علائم مصرف بیش از حد این دارو در کودکان شامل تغییرات روحی و خلق و خو مانند بی قراری و تحریک پذیری می باشد که ممکن است قبل از خواب آلودگی رخ دهد.
اشکال دارویی هیدروکسی زین
برخی اشکال دارویی هیدروکسی زین که در ایران عرضه می شود عبارتند از:
قرص هیدروکسی زین 10 و 25 میلی گرم
قرص تدازین 10 و 25 میلی گرم
شربت تدازین 10میلی گرم / 5میلی لیتر
شربت هیدروکسی زین
شربت هیستازد 10میلی گرم / 5 میلی لیتر
شربت هیدروکسی زین دی پی 10میلی گرم / 5میلی لیتر
منابع: webmd – drugs – everydayhealth
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
