ضرب المثل ” حرف مفت زدن “ کنایه از حرف های بی معنی و دور از واقعیت است.
زمانی که شخصی حرف های به درد نخور می زند که هیچ سود و فایده ای برای کسی ندارد اصطلاحا می گوییم حرف مفت می زند، از طرفی حرف زدن کاری است که انسان بابت آن پولی پرداخت نمی کند به همین خاطر بسیاری از افراد از این نعمت خدادادی به درستی استفاده نمی کنند و کلام خود را به دشنام یا حرف های نا پسند آلوده می کنند.
در واقع حرف هایی که می زنیم و کلامی که به زبان می آوریم طرز تفکر و اندیشه ی ما را مشخص می کند، هم چنین یک جمله یا کلمه ی ما ممکن است کسی را آزرده کرده و یا ضرری به او برساند پس بایستی قبل از هر سخنی ابتدا آن را بسنجیم و از بیهوده گویی بپرهیزیم.
هم چنین برخی از افراد با حرف های مفت قصد توهین و تحقیر طرف مقابل را دارند اما پاسخی کوبنده دریافت می کنند که همان ” حرف مفت نزن” است.
کلام و حرف خوب زدن آن چنان از اهمیت بالایی بر خوردار است که احادیثی زیادی ما را از گفتن کلام بی جا منع می کند امام علی (علیه السلام) در حدیثی می فرماید:
إیّاکَ وَ ما یَستَهجَنُ مِنَ الکَلامِ فَإنَّهُ یَحبِسُ عَلَیکَ اللِّئامَ وَ یُنَفِّرُ عَنک الکِرامَ؛ از به زبان آوردن سخنان زشت بر حذر باش، زیرا فرومایگان را گرد تو جمع می کند و گرانمایگان را از تو فراری می دهد.
هم چنین پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) در حدیثی دیگری می فرماید:
إِنَّ لِسَانَ الْمُؤْمِنِ وَرَاءَ قَلْبِهِ فَإِذَا أَرَادَ أَنْ یَتَکَلَّمَ بِشَیْءٍ یُدَبِّرُهُ بِقَلْبِهِ ثُمَّ أَمْضَاهُ بِلِسَانِهِ وَ إِنَّ لِسَانَ الْمُنَافِقِ أَمَامَ قَلْبِهِ فَإِذَا هَمَّ بِالشَّیْءِ أَمْضَاهُ بِلِسَانِهِ وَ لَمْ یَتَدَبَّرْهُ بِقَلْبِه؛ زبان مؤمن در پس دل اوست، هر گاه بخواهد سخن بگوید درباره ی آن مى اندیشد و سپس آن را مى گوید اما زبان منافق جلوى دل اوست هر گاه قصد سخن کند آن را به زبان مى آورد و درباره ی آن نمى اندیشد.
ریشه و داستان ضرب المثل
در سال 1274 هجری قمری و در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار اولین خط تلگراف بین قصر گلستان و باغ لاله زار کشیده شد پس از آن قرارداد هایی با شرکت های خارجی بسته شد که به مرور این خطوط به دیگر نقاط ایران هم گسترش یافت و بدین ترتیب ارتباط تلگرافی بین تهران و شهر های بزرگ ایران بر قرار شد.
پس از افتتاح تلگرافخانه در تهران بسیاری از مردم باور نمی کردند که ارسال پیام از شهری به شهر دیگر امکان داشته باشد، هم چنین افراد بی سواد و خرافاتی هم در بین مردم شایعه کرده بودند که در سیم های تلگراف ارواح شیاطین وجود دارد و از این طریق مردم را از مخابرات تلگرافی بر حذر می داشتند.
با وجود تشویق دولت برای استفاده از تلگراف در کار های مهم و فوری، به دلایلی که گفته شد مردم از این کار پرهیز کرده و تلگراف و استفاده کنندگان از آن را مسخره می کردند.
مرحوم علیقلی مخبر الدوله که در آن زمان وزیر تلگراف بود دید که تشویق و تبلیغ درباره ی تلگراف هیچ فایده ای ندارد و برای این که مردم از تلگراف استفاده کنند باید فکر دیگری کرد، او تصمیم جدیدی اتخاذ کرد و پس از آن که از شاه اجازه گرفت به مردم اعلام کرد که دو روز می توانند به صورت رایگان با دوستان شان که در شهر های دیگر هستند صحبت کنند، با این کار استفاده از تلگراف کم کم عادی می شد و دیگر عجیب به نظر نمی رسید.
پس از اعلام خبر، مردم صف بسته و تلگراف های بیشماری را ارسال و دریافت کردند، از آن جا که در این دو روز تلگراف رایگان بود هر کس هر حرفی در دل داشت از سلام و تعارف و احوالپرسی و گله و گلایه و شوخی و جدی به صورت پیغام تلگرافی به طرف مخاطب ارسال می کرد و جواب می گرفت.
مدتی سپری و استفاده از تلگراف هم در بین مردم عادی شد، بدین ترتیب دولت به هدف خود رسید اما متصدیان تلگراف خانه ها که از مراجعات متقاضیان و طومار های سلام و تعارف و احوالپرسی آنان برای مخابره و البته حرف مفت و مجانی به ستوه آمده بودند به مخبر الدوله اعلام کردند که حال باید برای این مشکل چاره ای اندیشید.
مخبر الدوله به متصدیان دستور داد تا این جمله را بر روی صفحه کاغذی بنویسند و بر بالای در ورودی تلگراف خانه نصب نمایند “از امروز به بعد حرف مفت قبول نمی شود” و هر شخص باید برای مخابره ی هر کلمه مثلا یک عباسی یک پنجم ریال حق المخابره پرداخت کند.
مردم که به تلگراف مجانی و حرف مفت عادت کرده بودند برای شان قابل قبول نبود که حالا متصدیان از آن ها بابت حرف های شان پول بگیرند یا به آن ها بگویند که حرف مفت نزنید و برای هر کلمه باید پول پرداخت کنید.
از آن زمان به بعد ضرب المثل “حرف مفت زدن” در بین مردم رواج پیدا کرد و درباره ی افرادی به کار می رود که بدون فکر و برای توهین و تحقیر طرف مقابل سخنی بگویند.
معادل انگلیسی
talking nonsense
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
