ضرب المثل ” این به آن در” کنایه از تلافی کردن کار بد یا اشتباه یک شخص می باشد.
این ضرب المثل زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که شخصی به واسطه ی قدرت و یا مقامی که دارد در حق دیگری ظلم کند، بی شک طرف مقابل هم از هر فرصتی برای تلافی کردن این ظلم استفاده می کند و در صورتی که موفق به این کار شود با ضرب المثل ” این به آن در” به دشمن خود می فهماند که پاسخی متناسب با ظلم او داده است.
اگر به این مطلب توجه کنیم که هیچ چیزی در دنیا پایدار نیست و هر لحظه ممکن است شرایط مان تغییر کند به خاطر داشتن قدرت و جایگاه بالا در حق کسی کار بد و یا ظلمی را انجام نمی دهیم زیرا ممکن است با تغییر شرایط حتی روزی نیازمند همان شخصی شویم که با او رفتار بدی داشته ایم از طرفی باید بدانیم که هیچ کار بد و اشتباهی بدون جواب نخواهد ماند و بالاخره روزی باید با عواقب کار های خود روبرو شویم.
پس اگر پشت سر کسی برایش نقشه کشیدیم و با مکر و حلیه و نیرنگ ضرری به آن شخص رساندیم باید منتظر تلافی از طرف او نیز بوده و انتظاری هم برای بخشش نداشته باشیم.
ریشه و داستان ضرب المثل
مغیره بن شعبه یکی از بزرگان عرب و هم عصر با حضرت علی (ع) و معاویه بود، او شخص بسیار باهوش و زیرکی بود که از هر حیله و ترفندی استفاده می کرد تا پول بیش تری نصیب اش شود و حتی در این راه اگر صد ها تن هم کشته می شدند مغیره بن شعبه برای دستیابی به هدفش با رضایت کامل این کار را انجام می داد.
این صفات از دوران جوانی در سرشت و باطن او جای گرفته بود و در همان زمان بود که دوازده نفر از همشهریانش که ساکن طائف بودند را با داروی بیهوشی و شراب به قتل رساند و اموال آن ها را سرقت کرد سپس اموال سرقتی را به مدینه و خدمت رسول اکرم (ص) برد تا به او تقدیم کند.
حضرت که می دانست آن اموال از چه راهی به دست آمده از قبول آن ها خود داری کرد و فرمود: در خیانت و حیله خیر و برکت نیست دست از این کار بردار.
مغیره در پاسخ گفت که بعد از انجام دادن آن کار مسلمان شده است و اکنون پشیمان است و نمی داند که برای جبران چه کاری باید انجام دهد.
پیامبر فرمود: اسلام به اعمال گذشته انسان کاری ندارد.
بدین ترتیب مغیره در سال پنجم هجرت مسلمان شد و در جنگ های حدیبیه، یمامه و فتح شام و هم چنین در جنگ های قادسیه، نهاوند و همدان شرکت داشت و در جنگ یرموک نیز یک چشم خود را از دست داد.
مغیره اولین کسی بود که پس از رحلت پیغمبر (ص) از ماجرای سقیفه بنی ساعده (واقعه سقیفه بنی ساعده، نخستین واقعه پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) در سال یازده قمری بود که در آن ابوبکر بن ابی قحافه به عنوان خلیفه مسلمانان انتخاب شد.) آگاه گشت و جریان را به اطلاع عمر بن خطاب رسانید.
او بعد ها از طرف خلیفه دوم به عنوان حاکم بصره انتخاب شد اما پس از مدت کوتاهی به زنا متهم و از حکومت برکنار شد، چند وقت بعد غلام ایرانی او از دست ظلم و ستم مغیره به خلیفه دوم شکایت برد و همین موجب شد تا مغیره نقشه قتل خلیفه را بکشد و او را به قتل برساند زیرا می دانست که خلیفه او را بدون مجازات نخواهد گذاشت.
سپس او حاکم کوفه شد و بعد از کشته شدن عثمان گوشه نشینی اختیار کرد، برای اثبات پول دوستی او همین بس که چون می دانست حضرت علی (ع) به مال دنیا چشم ندارد طرف معاویه را گرفت و از او حمایت کرد.
در پیمان صلحی که بین حضرت امام حسن مجتبی (ع) و معاویه بسته شد نیز حاضر بود و زمانی که معاویه خواست عبدالله بن عمر عاص را به عنوان حاکم کوفه انتخاب کند او توصیه کرد که معاویه این کار را انجام ندهد زیرا به ضررش تمام خواهد شد معاویه نیز برای جبران پول کم شده از بیت المال مغیره را به حکومت کوفه منصوب کرد تا او با استفاده از زیرکی و حلیه ثروت بیت المال را افزایش دهد.
پس از گذشت مدتی عمر و عاص از ماجرا آگاه شد و خواست که کار مغیره را تلافی کند به همین دلیل به معاویه فهماند که پول در دست مغیره دوام نمی آورد و به سرعت خرج می شود پس بهتر است که شخص دیگری عهده دار امر خراج کوفه گردد و مغیره فقط به کار نماز و اجرای احکام و تعالیم اسلامی بپردازد.
معاویه نیز به نصیحت عمر و عاص گوش کرد و مغیره را تنها مسئول کار جنگ و نماز کرد، چند وقت بعد که عمر و عاص و مغیره بن شعبه یک دیگر را ملاقات کردند عمر و عاص به تلافی کار مغیره نیشخندی زد و گفت: «هذه بتلک» یعنی: این به آن در!
کم کم این اصطلاح زبان عربی در میان ایرانیان نیز رواج پیدا کرد و به صورت ضرب المثل در آمد.
سر انجام، مغیره بن شعبه در سال چهل و هفت هجری به علت بیماری طاعون در کوفه در گذشت و در همان جا به خاک سپرده شد.
این به اون در به انگلیسی
Tit for tat
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
