موارد مصرف | نحوه مصرف | عوارض جانبی قطع مصرف | موارد احتیاطی |
تداخل دارویی | دوز مصرف | اشکال دارویی
سرترالین چیست؟
سرترالین (با نام انگلیسی: Sertraline و نام تجاری: زولوفت) از داروهای ضد افسردگی است که به گروه داروهای مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) تعلق داشته و با متعادل کردن ماده سروتونین در مغز عمل می کند.
موارد مصرف سرترالین
سرترالین معمولا برای درمان اختلالات زیر تجویز می شود:
- افسردگی
- حملات هراس
- اختلال وسواس فکری
- استرس پس از حادثه
- اختلال اضطراب اجتماعی (هراس اجتماعی)
- اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی
سرترالین به بهبود خلق و خو، خواب، اشتها و انرژی کمک کرده و روی علاقه فرد به زندگی روزمره اثر مثبت دارد.
مصرف این دارو برای کاهش ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و کاهش تعداد حملات هراس تجویز می شود و علائم وسواس فکری (اجبار فرد به انجام کارهای مکرر از جمله شستن بیش از حد دست ها، شمارش و چک کردن دائمی بعضی چیزها) را کاهش می دهد.
نحوه مصرف سرترالین
قبل از شروع مصرف سرترالین حتما برچسب راهنمای آن را مطالعه کنید.
این دارو را به صورت خوراکی و درست مطابق دستور پزشک مصرف کنید که معمولا یک بار در روز – صبح یا عصر – می باشد.
قرص یا محلول سرترالین را می توان با یا بدون غذا مصرف کرد در حالی که کپسول سرترالین معمولا به همراه غذا مصرف می شود.
فرم مایع سرترالین باید قبل از مصرف با مایع دیگری مخلوط شود، معمولا دوز مصرف با نصف فنجان (120 میلی لیتر) آب، لیموناد یا آب پرتقال ترکیب می شود و نباید از مایعات دیگر برای این منظور استفاده شود. توصیه می شود درست مطابق دستورالعمل درج شده روی دارو عمل کرده و برای اندازه گیری دوز حتما از قاشق مخصوص استفاده کنید.
محلول ترکیبی سرترالین ممکن است غبارآلود به نظر برسد که طبیعی است، حتما آن را بلافاصله میل کرده و از نگهداری آن برای نوبت های بعدی اجتناب کنید.
برای درمان اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی ممکن است نیاز باشد سرترالین را هر روز یا در برخی موارد از 2 هفته قبل از قاعدگی تا شروع دوره مصرف کرد.
دوز مصرف دارو به شرایط پزشکی و واکنش بدن به درمان بستگی دارد، برای کاهش عوارض جانبی، پزشک معمولا از دوز کم شروع کرده و به تدریج دوز را افزایش می دهد.
شروع اثربخشی دارو و کاهش علائم معمولا یک ماه طول می کشد.
در صورت ادامه دار شدن علائم یا تشدید آن به پزشک مراجعه کنید.
عوارض قطع ناگهانی سرترالین
در دوره درمان با سرترالین حتی اگر احساس بهبودی پیدا کرده اید بدون مشورت پزشک مصرف دارو را قطع نکنید زیرا قطع زود هنگام و ناگهانی دارو ممکن است باعث تشدید علائم شده و با عوارض احتمالی زیر همراه باشد:
- نوسانات خلق و خو
- سر درد
- خستگی
- مشکلات خواب
- احساسات خفیف شبیه شوک الکتریکی
برای جلوگیری از این علائم معمولا پزشک دوز دارو را به تدریج کاهش می دهد.
عوارض جانبی سرترالین
در صورت مشاهده علائم آلرژیک به سرترالین از جمله راش های پوستی یا کهیر (با یا بدون تب یا درد مفاصل) یا مشکلات تنفسی، ورم صورت، لب، زبان یا گلو به اورژانس مراجعه کنید.
بروز هرگونه علائم جدید یا تشدید علائم قبلی را به پزشک اطلاع دهید از جمله:
- تغییرات رفتاری یا خلق و خو
- اضطراب
- حملات هراس
- مشکل خواب
- تحریک پذیری
- آشفتگی
- رفتار خصومت آمیز
- بی قراری
- پرخاشگری
- بیش فعالی ذهنی یا جسمی
- افسردگی بیشتر
- افکار مربوط به خودکشی یا صدمه به خود
در صورت مشاهده عوارض جانبی زیر به پزشک مراجعه کنید:
- تشنج
- تاری دید، دید تونلی، درد یا ورم چشم
- علائم کاهش سطح سدیم در بدن از جمله سردرد، گیجی، مشکلات حافظه، ضعف شدید، احساس بی ثباتی
- انرژی بیش از حد، رفتار ریسک پذیری غیر طبیعی، احساس شادی شدید، تحریک پذیری یا حرافی
در صورت بروز علائم سندرم سروتونین سریع به اورژانس مراجعه کنید، از جمله:
- آشفتگی
- توهم
- تب
- تعریق
- لرزش
- افزایش ضربان قلب
- سفتی عضلانی
- انقباض و گرفتگی
- عدم تعادل بدن
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
عوارض جانبی رایج سرترالین عبارتند از:
- خواب آلودگی یا خستگی
- بی خوابی یا آشفتگی
- سوء هاضمه، حالت تهوع، اسهال، از دست دادن اشتها
- تعریق
- لرز
- مشکلات خواب و بی خوابی
- کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی یا مشکل در ارضای جنسی
موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی سرترالین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.
موارد احتیاطی مصرف سرترالین
- در صورتی که به این دارو حساسیت دارید یا از هرگونه حساسیت دارویی دیگر رنج می برید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
- قبل از مصرف سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر سابقه ابتلا به بیماری های زیر را داشته اید یا در حال حاضر به آن ها مبتلا هستید:
– سابقه شخصی یا خانوادگی به اختلال دو قطبی
– مشکلات خونریزی
– بیماری کبدی و کلیوی
– اختلال تشنج
– بیماری تیروئید
– سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم
– بیماری قلبی، سکته مغزی و فشار خون بالا
– کمبود سدیم در خون
- سرترالین ممکن است باعث بروز اختلال طولانی شدن زمان QT شود که روی ریتم قلب اثر می گذارد و در برخی موارد نادر ممکن است به ضربان قلب سریع یا نامنظم کشنده یا علائم دیگر مانند سرگیجه شدید و خستگی منجر شده و لازم است به اورژانس مراجعه شود.
- ابتلا به برخی بیماری های خاص یا مصرف برخی داروها ممکن است خطر طولانی شدن زمان QT را افزایش دهد. قبل از مصرف سرترالین لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار داده و در صورتی که به مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن زمان QT در EKG) مبتلا بوده یا سابقه خانوادگی ابتلا به مشکلات قلبی خاص ( از جمله طولانی شدن زمان QT در EKG و مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی) دارید به پزشک اطلاع دهید.
- پایین بودن سطح پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر ابتلا به اختلال طولانی شدن زمان QT را افزایش می دهد به خصوص اگر داروهای خاص مانند دیورتیک ها مصرف می کنید یا دچار تعریق شدید، اسهال یا استفراغ هستید.
- این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود، بنابراین تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات و یا سایر کارهایی که نیاز به هوشیاری دارد اجتناب کنید.
- از مصرف الکل در دوره درمان اجتناب کنید.
- فرم مایع این دارو حاوی الکل است. در صورت ابتلا به دیابت، وابستگی به الکل یا بیماری کبدی در مصرف آن احتیاط کنید.
- برخی از داروها همچون مترونیدازول و دی سولفیرام هنگام ترکیب با الکل واکنش نشان می دهند در صورت مصرف هر گونه دارو قبل از مصرف فرم مایع سرترالین با پزشک مشورت کنید.
- قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.
- افراد مسن نسبت به برخی عوارض دارو از جمله خونریزی، طولانی شدن QT و عدم تعادل حساس تر هستند و خطر زمین خوردن در آن ها بیشتر است و به خصوص زمانی که از داروهای دیورتیک استفاده می کنند ممکن است زودتر نمک بدن را از دست بدهند.
- سرترالین ممکن است روی نتایج برخی آزمایش ها از جمله اسکن مغزی در بیماران مبتلا به پارکینسون اثر منفی بگذارد.
سرترالین در بارداری
مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند و نوزادانی که مادر آن ها در سه ماهه آخر بارداری از سرترالین استفاده کرده اند در موارد نادر ممکن است علائم ترک از جمله مشکلات تغذیه، مشکلات تنفسی، تشنج، سفتی عضلات یا گریه مداوم داشته باشند.
در صورت بروز هر یک از این علائم سریعا به پزشک مراجعه کنید.
با این وجود از آن جا که مشکلات روحی و روانی درمان نشده از جمله افسردگی، حملات هراس و غیره در دوره بارداری یک وضعیت جدی است از شروع یا قطع این دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کرده و در صورتی که قصد بارداری دارید با پزشک صحبت کنید.
سرترالین در شیردهی
این دارو از شیر مادر به نوزاد منتقل می شود و لازم است قبل از شیردهی با پزشک مشورت شود.
سرترالین در کودکان
از مصرف سرترالین در کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید.
این دارو برای درمان اختلال وسواسی اجباری در کودکان تایید شده اما برای درمان افسردگی کودکان توصیه نمی شود.
شروع مصرف سرترالین در کودکان و نوجوانان ممکن است باعث بروز افکار خودکشی شود، در این دوره رفتار کودک یا نوجوان خود را زیر نظر داشته و هرگونه تغییر در روحیه یا علائم جدید را به پزشک گزارش دهید.
کودکان نسبت به عوارضی همچون کاهش اشتها و کاهش وزن حساس تر هستند و نیاز است در دوره مصرف وزن و قد آن ها کنترل شود.
تداخل دارویی سرترالین
برخی داروهایی که ممکن است با سرترالین تداخل داشته باشند عبارت است از:
- پیموزاید
- داروهایی که می توانند باعث خونریزی یا کبودی شوند مانند داروهای آنتی پلاکت از جمله کلوپیدوگرل، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین، دابیگاتران
- آسپرین؛ مصرف این دارو همراه سرترالین خطر خونریزی را افزایش می دهد، زیر نظر پزشک می توانید از دوز کم آسپرین برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته استفاده کنید
- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز؛ تداخل این داروها با سرترالین خطرناک و در برخی موارد کشنده است، توصیه می شود 2 هفته قبل و بعد از مصرف سرترالین از مصرف این داروها اجتناب کنید، از جمله:
– ایزوکاربوکسازید
– لینزولید
– متیلن بلو
– موکلوبماید
– فنلزین
– پروکاربازین
– رازاگیلین
– سافینامید
– سلژیلین
– ترانیل سیپرومین
مصرف سترالین به همراه داروهایی که باعث افزایش خطر بروز سندرم سروتونین می شود این مسئله را تشدید می کند، از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مخمر سنت جان
- داروهای ضد افسردگی خاص شامل سایر مهارکننده های باز جذب سروتونین مانند فلوکستین، پاروکستین و داروهای SNRI مانند دولوکستین، ونلافاکسین
- تریپتوفان
نکته: احتمال بروز سندرم سروتونین هنگام شروع یا افزایش دوز این داروها بیشتر است.
از مصرف داروهای خواب آور به همراه سرترالین اجتناب کرده و قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید، از جمله:
- آنتی هیستامین ها مانند سیتریزین، دیفن هیدرامین
- داروهای خواب یا اضطراب مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم
- شل کننده های عضلانی
- داروهای ضد سرفه یا ضد درد اپیوئیدی مانند کدئین، هیدروکودون
نکته: قبل از مصرف هرگونه دارو از جمله داروهای ضد آلرژی، سرماخوردگی و سرفه حتما برچسب آن را مطالعه کنید که حاوی مواد خواب آور نباشد.
توجه: در صورت مصرف داروهای محرک، داروهای اپیوئیدی، محصولات گیاهی و سایر داروهای ضد افسردگی، داروهای بیماری های روحی، پارکینسون، میگرن، عفونت های شدید و داروهای ضد تهوع و استفراغ با پزشک مشورت کنید.
دوز مصرف سرترالین
دوز مصرف سرترالین با توجه به وضعیت پزشکی و واکنش بدن توسط پزشک مشخص می شود، از مصرف خودسرانه این دارو اجتناب کنید.
دوز معمول سرترالین برای درمان افسردگی ماژور به صورت زیر است:
بزرگسالان بین 18 تا 64 سال
دوز شروع: 50 میلی گرم در روز؛ دوز مصرف به مرور و در صورت نیاز هر هفته افزایش می یابد
حداکثر دوز مصرف: 200 میلی گرم در روز
کودکان کمتر از 18 سال
توصیه نمی شود.
دوز معمول سرترالین برای درمان اختلال وسواس فکری معمولا به صورت زیر است:
بزرگسالان بین 18 تا 64 سال
دوز شروع: 50 میلی گرم در روز؛ دوز مصرف به مرور و در صورت نیاز هر هفته افزایش می یابد
حداکثر دوز: 200 میلی گرم در روز
کودکان زیر 6 سال
توصیه نمی شود.
کودکان 6 تا 12 سال
25 میلی گرم یک بار در روز
کودکان 13 تا 17 سال
50 میلی گرم یک بار در روز
دوز معمول سرترالین برای درمان اختلال هراس، اختلال استرس پس از حادثه و اختلال اضطراب اجتماعی به صورت زیر است:
بزرگسالان بین 18 تا 64 سال
دوز شروع: 25 میلی گرم در روز؛ معمولا یک هفته بعد از شروع دارو به 50 میلی گرم افزایش می یابد
دوز مصرف به مرور و در صورت نیاز هر هفته افزایش می یابد
حداکثر دوز مصرف: 200 میلی گرم
کودکان کمتر از 18 سال
توصیه نمی شود.
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف سرترالین به محض یادآوری نسبت به مصرف آن اقدام کنید. اما اگر زمان زیادی تا نوبت بعدی باقی نمانده از خوردن آن صرف نظر کرده و هرگز دوز یک نوبت را دو برابر نکنید.
مصرف بیش از حد سرترالین
در صورت اوردوز سرترالین و بروز علائم جدی از قبیل غش کردن یا مشکلات تنفسی فورا به اورژانس مراجعه شود.
اشکال دارویی سرترالین
برخی اشکال دارویی رایج سرترالین در ایران عبارت است از:
قرص اینوسترال 50 و 100 میلی گرم
قرص سرترالین 50 و 100 میلی گرم
قرص سرترابایول 50 و 100 میلی گرم
قرص سرترازین 50 و 100 میلی گرم
قرص زولامین 50 و 100 میلی گرم
قرص آسنترا 50 و 100 میلی گرم
قرص زولوفت (زلوفت) 50 و 100 میلی گرم
کپسول سرترالین 50 و 100 میلی گرم
منابع: drugs – webmd – healthline
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
