مشخصات ظاهری | دم مار زنگی | خصوصیات رفتاری | صدای مار زنگی | محل زندگی | غذا | دشمن | زاد و ولد | طول عمر | خطر انقراض | حقایق جالب
در دنیای خزندگان مارها موجودات اسرار آمیزی هستند که با وجود خط و خال و نقش و نگار زیبای خود می توانند بسیار خطرناک و کشنده باشند. یکی از مشهورترین مارها، مار زنگی است که به دلیل ظاهر متمایز، زنگوله ای که در انتهای دمش قرار دارد و صدایی که هنگام تکان دادن آن ایجاد می شود به راحتی قابل تشخیص است.
مار زنگی یا مار زنگوله ای جدیدترین و تکامل یافته ترین انواع مار است که مانند بسیاری از مارهای دیگر نیش قوی و کشنده ای داشته و با زهر خود می تواند قربانی را فلج کند و به سرعت از پا در آورد.
اگر علاقه مند هستید درباره مشخصات ظاهری، رفتاری و نحوه زندگی مار زنگی ترسناک بیشتر بدانید در ادامه مطلب با کوکا همراه شوید.
انواع مار زنگی
به طور کلی 36 نوع مار زنگی و 65 تا 70 زیر گونه از این حیوان وجود دارد که همگی بومی آمریکا – از جنوب کانادا گرفته تا آرژانتین – می باشند. برخی از بزرگ ترین گونه های مار زنگی در نیمه شرقی ایالات متحده زندگی می کنند.
مار زنگی شاخ دار
مار زنگی شاخ دار نوعی مار زنگی است که در مناطق بیابانی نواحی جنوب غربی ایالات متحده و شمال غربی مکزیک زندگی می کند، سرعت این مار به 29 کیلومتر در ساعت می رسد و اندازه اش بین 50 تا 80 سانتی متر می باشد.
در حال حاضر سه زیر گونه از این گونه شناخته شده است.
مشخصات ظاهری مار زنگی
مار زنگی بدنی ضخیم با فلس های طرح دار دارد که رنگ آن با توجه به زیستگاه این خزنده متفاوت می باشد اما در اکثر انواع، طرح روی فلس ها به شکل الماس یا سایر اشکال هندسی تیره رنگ است که روی پس زمینه رنگی روشن خودنمایی می کند.
در انتهای دم مار زنگی بخش زنگوله مانندی وجود دارد که از سگمنت های کراتینی تو خالی ساخته شده و هنگامی که مار دمش را تکان می دهد با به هم خوردن آن ها سر و صدا ایجاد می شود.
مار زنگی علاوه بر دم عجیب و طراحی متمایز پوست، دارای سر مثلثی شکل است و مردمک چشم هایش مانند گربه عمودی می باشد.
بزرگ ترین و کوچک ترین مار زنگی
طول بدن مار زنگی اغلب بین 70 تا 150 سانتی متر است اگرچه مارهای زنگی با طول بیش از 2 متر نیز وجود دارد.
به عنوان مثال مار زنگی پشت الماسی شرقی می تواند 2.4 متر رشد کند و وزنش نیز به حدود 4.5 کیلوگرم می رسد، این مار بزرگ ترین گونه مار زنگی محسوب می شود.
یکی از کوچک ترین گونه های مار زنگی مار کوتوله فلوریدا است که طول آن معمولا بین 30 تا 45 سانتی متر می باشد.
خصوصیات رفتاری مار زنگی
مار زنگی صدای هیس مانند شبیه گربه از خود ایجاد می کند، این صدا از اعماق گلویش خارج شده و هنگام ایجاد آن معمولا بدن مار باد کرده و خالی می شود.
زمانی که یک مار زنگی حالت تدافعی به خود می گیرد به صورت یک دایره چنپره زده، سرش را بالا می آورد و آماده حمله می شود، این خزنده می تواند از فاصله یک سوم طول بدنش به دشمن حمله کند.
اگرچه مار زنگی رفتار تهاجمی دارد و می تواند به انسان ها حمله کند اما به این کار علاقه ای ندارد و تنها زمانی که احساس خطر کرده یا تحریک شده باشد با نیش های قوی و زهرآلود خود به یک انسان حمله ور می شود، در این شرایط ابتدا دم خود را تکان می دهد و صدای مار زنگی که از زنگوله اش ایجاد می شود نشانه هشدار می باشد.
محل زندگی مار زنگی
مار زنگی بیشتر در ایالت های جنوب غربی ایالات متحده و بخش شمالی مکزیک دیده می شود و آریزونا بیشترین تعداد گونه های آن را در خود جای داده است.
مارهای زنگی ماسه های بیابانی جنوب غربی و آب و هوای خشک را به سایر زیستگاه ها ترجیح می دهند اما بسیاری از زیر گونه ها در سایر اقلیم ها و محیط ها مانند تپه های صخره ای، چمنزارها، مرداب ها، مراتع و حتی برخی نواحی که بیش از 3 کیلومتر از سطح دریا فاصله دارند رشد و نمو می کنند.
مار زنگی در غارهای با شکاف های صخره ای زندگی می کند و در هوای سرد زمستانی در لانه اش به خواب زمستانی فرو می رود. گاهی پیش می آید چند نسل از یک مار زنگی برای مدت های طولانی صد ساله در یک لانه سکونت داشته اند.
این خزنده در هوای گرم روز لانه اش را ترک می کند و اغلب در صخره های گرم یا فضای باز آفتاب می گیرد، اگر هوا بیش از حد گرم شود فعالیت های روزانه اش را به شب موکول می کند.
بعضی از مارهای زنگی زمان زیادی از اوقات خود را در درختان می گذرانند، آن ها می توانند با خزیدن روی درختان تا ارتفاع بیش از 24 متر بالا بروند.
الگو و رنگ بدن مارهای زنگی بسته به محیط زندگی آن ها متغیر است و به حیوان در استتار و پنهان شدن از دشمن کمک زیادی می کند.
غذای مار زنگی
مار زنگی حیوانی گوشتخوار است و می تواند از طیف گسترده ای از موجودات از جمله موش، پرندگان، خرگوش و سایر موجودات کوچک مانند مارمولک ها و قورباغه ها تغذیه کند.
این خزنده هر چند هفته یک بار به وعده غذایی نیاز دارد و از آن جا که حس بینایی و بویایی فوق العاده ای دارد یافتن و ردگیری طعمه برایش کار دشواری نیست.
مار زنگی برای شکار طعمه اش بسیار سریع حمله کرده، از نیش های قوی برای گزیدن طعمه استفاده می کند و زهرش بلافاصله طعمه را فلج می کند. جالب است بدانید این حمله و فلج کردن تنها در نیمی از ثانیه رخ می دهد.
مار غذای خود را به طور کامل بلعیده و به لانه یا مکان امن دیگری می رود تا وعده غذایی اش را هضم کند. عمل هضم ممکن است چند روز طول بکشد که این مسئله باعث کند شدن مار می شود.
دشمن مار زنگی
یکی از بزرگ ترین دشمنان مار زنگی در حیات وحش شاه مار است، مارهای سیاه نیز ممکن است به مار زنگی حمله کنند.
جغد، عقاب و شاهین از شکار این حیوان برای وعده غذایی خود لذت می برند و نژادهای وحشی گربه ها، روباه ها، کایوت ها و حتی بوقلمون ها گوشت مار زنگی را دوست دارند.
انسان ها و حیوانات بزرگ نیز دشمن این نوع مار محسوب می شوند اما مار زنگی می تواند با صدای هیس مانند و دم زنگی اش آن ها را بترساند.
توسعه زندگی شهر نشینی و از بین رفتن زیستگاه ها از موارد دیگری است که جان مار زنگی را تهدید می کند، هر سال تعداد زیادی از این خزنده با تصادفات جاده ای از بین می رود.
زاد و ولد مار زنگی
مار زنگی ماده هر 3 سال یک بار تولید مثل می کند، جفت گیری این حیوان معمولا در فصل تابستان یا پاییز انجام می شود اما بعضی گونه ها در بهار نیز جفت گیری می کنند.
مار ماده برای یافتن جفت مناسب نوعی ماده شیمیایی جنسی از خود ترشح می کند که بوی آن در مسیری که طی می کند باقی می ماند، مار نر به دلیل حس بویایی بسیار قوی می تواند مسیر حرکت ماده ها را ردیابی کند.
گاهی پیش می آید مارهای زنگی نر برای جفت گیری با یکدیگر به رقابت پرداخته و نوعی رقص مبارزه به راه می اندازند، آن ها بدن خود را به دور بدن رقیب می پیچند و سعی می کنند بر او غلبه کنند، در این مبارزه مارهای بزرگ به راحتی می توانند کوچک ترها را ترسانده و فراری دهند.
مار زنگی تخم نمی گذارد بلکه مانند انسان تخم ها را در تخمدان های خود تولید کرده و بعد از جفت گیری تخم ها بارور می شوند.
دوره بارداری مار زنگی معمولا 167 روز است، زمانی که نوزاد مار به اندازه کافی بزرگ شود داخل شکم مادر تخم را می شکند، در هر زایمان حدود 10 تا 20 نوزاد زنده به دنیا می آید.
بچه مارها انتهای دم خود زنگوله ندارند بلکه با پوست اندازی این زنگوله شکل گرفته و با هر بار پوست اندازی بزرگ تر می شود. آن ها نسبت به بزرگسالان تهاجمی تر بوده و در نیش خود نیز زهر دارند.
طول عمر مار زنگی
مار زنگی معمولا بین 10 تا 25 سال در طبیعت زنده می ماند.
خطر انقراض مار زنگی
جمعیت مار زنگی در سراسر ایالات متحده به عنوان جمعیتی با ثبات شناخته شده است به جز مار زنگی تیمبر که سال های گذشته در 31 ایالات زندگی می کرد اما امروزه جمعیتش به برخی نواحی محدود شده و در معرض خطر انقراض می باشد.
حقایق جالب درباره مار زنگی
- مار زنگی از زهر قوی خود برای فلج کردن طعمه اش استفاده می کند، زهر لخته شدن خون را متوقف کرده، بافت های داخلی را از بین می برد و در صورتی که پادزهر آن در دسترس نباشد به سرعت می تواند انسان و هر نوع حیوانی را از پا در آورد.
- خطرناک ترین نوع مار زنگی Mojave است که به قربانی اش نوروتوکسین یا زهر عصبی تزریق می کند.
- اگرچه زهر مار زنگی می تواند به طور جدی به انسان آسیب زده و او را بکشد اما ترجیح می دهد با انسان تماسی نداشته باشد. سالانه حدود 8 هزار مورد حمله مارهای زنگی به انسان گزارش می شود اما این مسئله با هدف شکار نمی باشد، از بین این افراد تنها 5 نفر جان خود را از دست می دهند.
- این مار می تواند هنگام نیش زدن مقدار زهر خود را کنترل کند.
- حس بویایی قوی مار زنگی از بینی و تکان دادن زبانش نشات گرفته است، همچنین در نزدیکی نوک بینی اش حفره های حسگر دارد که به کمک آن ها می تواند حیوانات خونگرم محیط اطرافش را تشخیص دهد.
- مار زنگی قدرت شنوایی ضعیفی دارد با این حال می تواند با حس کردن ارتعاشات زمین قدم زدن حیوان یا انسان در نزدیکی خود را تشخیص دهد.
- رنگ بدن مار زنگی معمولا رنگارنگ نیست و اغلب سیاه، قهوه ای، زیتونی یا خاکستری رنگ می باشد.
- زنگوله انتهای دم مار زنگی به طور دائمی در حال رشد است و هر بار که مار پوست می اندازد (دو بار در سال) یک بخش به این زنگوله اضافه می شود.
- گاهی مار زنگی بدون آن که زهری آزاد کند نیش می زند، به این نوع نیش ها نیش های خشک گفته می شود.
- بعضی مارها در برابر سم مار زنگی مصون هستند، به همین دلیل است که شه مار یکی از بزرگ ترین دشمنان این گونه مار محسوب می شود.
- دمای ایده آل برای بقای مار زنگی بین 27 تا 32 درجه سانتی گراد می باشد، این خزنده در دمای انجماد می تواند زنده بماند اما دمای بالای 38 درجه برایش کشنده است.
- مارهای زنگی شناگران حرفه ای هستند.
منابع: a-z-animals – softschools
🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید
